Ο εμφύλιος στη Συρία έχει δημιουργήσει στην περιοχή πολλά είδη «μαύρης» οικονομικής δραστηριότητας στα χρόνια στα οποία μαίνεται, από το λαθρεμπόριο πετρελαίου από το ISIS και τη διακίνηση προσφύγων και παράνομων μεταναστών μέχρι την εμπορία αρχαιοτήτων κ.α. Τώρα, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα των Financial Times, μια νέα μαύρη αγορά κάνει την εμφάνισή της, με εμπόρευμα...τους ίδιους τους μαχητές του ISIS.
«Κάθε πλευρά εμπορεύεται μαχητές του ISIS. Μην πιστεύετε όποιον λέει ότι δεν το κάνει», λέει αντάρτης που μίλησε υπό το ψευδώνυμο «Αμπού Γιαζάν», ο οποίος ανήκει στην «Τζαμπχάτ Σαμίγια»- αντάρτικη ομάδα που υποστηρίζεται από την Άγκυρα και την Ουάσινγκτον. Ο ίδιος έχει διακινήσει μαχητές του ISIS από την περιοχή τους σε ζώνες υπό τον έλεγχο των αντικαθεστωτικών.
Στο αποκορύφωμα της ισχύος του, το 2013 και το 2014, ήταν το ISIS που κυριαρχούσε στη διακίνηση ανθρώπων. Εγκληματίες και κάποιες πλευρές πουλούσαν ομήρους (κυρίως δημοσιογράφους και εργαζόμενους ανθρωπιστικών οργανώσεων) στους τζιχαντιστές. Το ISIS θεωρείται ότι εξασφάλισε εκατομμύρια δολάρια σε λύτρα για Ευρωπαίους ομήρους και σκότωσε πολλούς άλλους σε βίντεο για σκοπούς προπαγάνδας.
Ωστόσο, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, καθώς χάνει έδαφος, οι μαχητές του γίνονται «πολύτιμο εμπόρευμα» οι ίδιοι. Αιχμάλωτοι μαχητές του ISIS, ή μαχητές που λιποτακτούν/ αυτομολούν, μπορούν να αποδώσουν κέρδη με διάφορους τρόπους. Ο πιο κοινός είναι όταν ο λιποτάκτης πληρώνει αντικαθεστωτικούς μαχητές και διακινητές για να κανονίσει διαφυγή από τα εδάφη του ISIS. Ωστόσο, ακόμα πιο κερδοφόρα είναι η αιχμαλωσία ξένων μαχητών, οι κυβερνήσεις των χωρών των οποίων τους θέλουν πίσω και είναι πρόθυμες να πληρώσουν. Σύμφωνα με τους αντικαθεστωτικούς, αυτό είναι συχνό με τις χώρες του Περσικού Κόλπου, οι κυβερνήσεις των οποίων μπορεί να πληρώσουν εκατομμύρια δολάρια.
Ένα όνομα που ακούγεται συχνά σε αυτούς τους κύκλους είναι του Αμπού Αλί Σετζού, ηγέτη της Τζαμπχάτ Σαμίγια, ο οποίος, σύμφωνα με αντικαθεστωτικούς αντάρτες, έχει βγάλει εκατομμύρια χάρη στο γεγονός ότι ελέγχει το πέρασμα Μπαμπ αλ Σαλαμά μεταξύ Τουρκίας και Συρίας. Ο ίδιος λέει ότι έχει επιστρέψει Σαουδάραβες μαχητές στο Ριάντ δωρεάν, μέσω Τούρκων αξιωματούχων. Άλλοι αρχηγοί αντάρτικων ομάδων επιμένουν πως έχει λάβει μεγάλα ποσά για αυτή τη δουλειά. Μιλώντας στους FT σε εστιατόριο στο Γκαζιαντέπ της Τουρκίας, έβγαλε διάφορα iPhones για να δείξει αρχεία που είχε για περίπου 100 μαχητές του ISIS που έχει αιχμαλώτους. «Έχω τύπους από το Πακιστάν, την Ουκρανία...είχαμε μια Γαλλίδα» είπε, ισχυριζόμενος ότι δεν ζητά λεφτά. «Η αλήθεια είναι πως συνήθως αυτές οι κυβερνήσεις δεν τους θέλουν. Τους λέω ότι έχω μια ομάδα κάποιων ανθρώπων και λένε ότι θέλουν μόνο αυτόν και εκείνον».
Οι περισσότεροι αντικαθεστωτικοί αντάρτες χρεώνουν ανάμεσα σε μερικές χιλιάδες δολάρια και 10.000 δολάρια απλά για το πέρασμα από την περιοχή του ISIS σε ζώνη υπό τον έλεγχο των ανταρτών. Το πέρασμα στην Τουρκία μπορεί να κοστίσει άλλα 10.000 δολάρια.
«Το έκαναν μόνο οι διακινητές, αλλά οι αντάρτες είδαν τι γίνεται και είπαν γιατί να μην επωφεληθούμε και εμείς; Εμείς ελέγχουμε αυτή την περιοχή. Οπότε δημιουργήθηκε ανταγωνισμός» λέει ο «Αμπού Γιαζάν».
«Υπάρχουν χώρες που πληρώνουν. Αυτά που βγάζεις για έναν ξένο μαχητή ποικίλλουν, αλλά συνήθως είναι τουλάχιστον 50.000 δολάρια» λέει ένας άλλος αντάρτης που έχει εμπλακεί σε τέτοιες δραστηριότητες.
Επίσης, η διακίνηση αιχμαλώτων του ISIS μπορεί να έχει πολιτικό χαρακτήρα ή να γίνεται με στόχο στρατηγικά οφέλη. «Μπορείς να κρατήσεις έναν αιχμάλωτο για πληροφορίες. Έτσι δείχνεις σε μια ξένη μυστική υπηρεσία πως έχεις πληροφορίες, πως είσαι πολύτιμος για αυτούς» λέει άλλο ένα μέλος της συριακής αντιπολίτευσης στην Τουρκία. Ακόμη, υπάρχουν πάντα οι ανταλλαγές αιχμαλώτων μεταξύ των διάφορων πλευρών.
Αντικαθεστωτικοί αντάρτες λένε πως πάνω από τους μισούς αποστάτες του ISIS επιδιώκουν να πάνε στην Ιντλίμπ, για να ενταχθούν σε άλλες τζιχαντιστικές οργανώσεις, που συνδέονται με την αλ Κάιντα, υποδεικνύοντας ότι δεν έχουν εγκαταλείψει την εξτρεμιστική ιδεολογία τους.