Πολύπλοκα και μυστήρια χαρακτηριστικά που δεν έχουν παρατηρηθεί σε άλλον πλανήτη του Ηλιακού Συστήματος εντόπισε στον Κρόνο το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (James Webb Space Telescope- JWST).
Τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας παρουσιάστηκαν πρόσφατα από τον καθηγητή Τομ Στάλαρντ του Northumbria University στο EPSC-DPS2025 Joint Meeting στο Ελσίνκι. «Ήταν η πρώτη φορά που ήμασταν σε θέση να κάνουμε τόσο λεπτομερείς, σχεδόν υπέρυθρου φάσματος παρατηρήσεις στο σέλας του Κρόνου και στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Τα αποτελέσματα προκάλεσαν έκπληξη» είπε ο Στάλαρντ.
«Αναμέναμε να δούμε εκπομπές σε ευρείς μπάντες στα διάφορα επίπεδα. Αντ’αυτού είδαμε λεπτά μοτίβα από “χάντρες” και “άστρα” που, αν και χωρίζονταν από μεγάλες αποστάσεις στο υψόμετρο, μπορεί κάπως να συνδέονται- και ίσως να συνδέονται με το διάσημο εξάγωνο βαθύτερα στα νέφη του Κρόνου. Αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν εντελώς απρόσμενα και αυτή τη στιγμή εντελώς ανεξήγητα» πρόσθεσε.
Η ομάδα που έκανε την έρευνα αποτελείται από 23 επιστήμονες από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία και έκανε τις εν λόγω ανακαλύψεις κατά τη διάρκεια μιας περιόδου συνεχούς παρατήρησης 10 ωρών στις 29 Νοεμβρίου 2024. Οι ερευνητές εστίασαν στον εντοπισμό υπέρυθρων εκπομπών από μια θετικά φορτισμένη μορφή υδρογόνου, Η3+, που παίζει ρόλο- κλειδί στις αντιδράσεις στην ατμόσφαιρα του Κρόνου και μπορεί να δώσει πολύτιμα στοιχεία για τις χημικές και φυσικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα. Το όργανο Near Infrared Spectrograph του JWST επέτρεψε στην ομάδα να παρατηρήσει ταυτόχρονα ιόντα Η3+ από την ιονόσφαιρα, 1.100 χλμ πάνω από την ονομαστική επιφάνεια του Κρόνου και μόρια μεθανίου στη στρατόσφαιρα, σε ύψος περίπου 600 χλμ.
Στο ηλεκτρικά φορτισμένο πλάσμα της ιονόσφαιρας, η ομάδα παρατήρησε μια σειρά από σκοτεινά χαρακτηριστικά που θύμιζαν χάντρες ενσωματωμένα σε λαμπερά «φωτοστέφανα». Οι δομές αυτές παρέμειναν σταθερές για ώρες, μα σταδιακά παρασύρονταν σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου.
Περίπου 500 χλμ χαμηλότερα, στη στρατόσφαιρα του Κρόνου, οι ερευνητές εντόπισαν ένα ασύμμετρο χαρακτηριστικό που θύμιζε άστρο. Η ασυνήθιστη αυτή δομή προεκτεινόταν από τον βόρειο πόλο του Κρόνου προς τον ισημερινό. Μόνο τέσσερις από τις έξι «ακτίνες» του άστρου ήταν ορατές.
«Τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας του Κρόνου έχουν αποδειχθεί απίστευτα δύσκολα στη μελέτη με αποστολές και εγκαταστάσεις τηλεσκοπίων ως τώρα λόγω των εξαιρετικά αδύναμων εκπομπών από αυτή την περιοχή» είπε ο καθηγητής Στάλαρντ. «Η απίστευτη ευαισθησία του JWST έχει φέρει επανάσταση στη δυνατότητά μας να παρατηρούμε αυτά τα ατμοσφαιρικά στρώματα, αποκαλύπτοντας δομές που διαφέρουν τελείως από οτιδήποτε έχουμε δει σε οποιονδήποτε πλανήτη» πρόσθεσε.
