Τέσσερις ημέρες πριν η Τουρκία αρχίσει να δέχεται ξανά πίσω παράνομους μετανάστες από την Ελλάδα, στο πλαίσιο της συμφωνίας που υπεγράφη με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καμία από τις δύο πλευρές δεν είναι πλήρως έτοιμη, με αξιωματούχους να προσπαθούν να ετοιμαστούν για τουλάχιστον μια συμβολική αρχή, καθώς οι αφίξεις αυξάνονται, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters.
Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία συμφώνησε με την Ε.Ε. αυτόν τον μήνα να παίρνει πίσω μετανάστες και πρόσφυγες που περνούν παράνομα στην Ελλάδα, με αντάλλαγμα οικονομική βοήθεια, κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους και επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Οι επιστροφές αναμένεται να αρχίσουν στις 4 Απριλίου, στο πλαίσιο του σχεδίου, στόχος του οποίου είναι το κλείσιμο της κύριας οδού μέσω της οποίας περίπου ένα εκατομμύριο μετανάστες και πρόσφυγες πέρασαν το Αιγαίο προς την Ελλάδα πέρυσι, πριν κατευθυνθούν στη συνέχεια κυρίως προς τη Γερμανία και τη Σουηδία. Ωστόσο, εξακολουθεί να παραμένει η αβεβαιότητα σχετικά με το πόσοι θα επιστραφούν, πώς θα γίνει η διαχείρισή τους, και πού θα στεγαστούν. Το σχέδιο απειλείται από τη συνεχόμενη ροή μεταναστών προς την Ελλάδα.
Μια σειρά από βήματα πρέπει να γίνουν μέχρι τη Δευτέρα για να προχωρήσει η συμφωνία, σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση περί εσωτερικού report της Κομισιόν και τις οποίες επικαλείται το Reuters. Αυτά περιλαμβάνουν αλλαγές στα νομικά πλαίσια σε Ελλάδα και Τουρκία, μέριμνα και ενέργειες σε επίπεδο μεταφοράς και επιμελητείας και διαφάνεια όσον αφορά στο πώς θα αντιμετωπίζει η Τουρκία τους μη Σύριους.
Το report, που ακολούθησε συναντήσεις στην Άγκυρα την Τετάρτη μεταξύ του ειδικού απεσταλμένου της Ε.Ε. για τη μετανάστευση, Μάαρτεν Βέρβεϊ και Τούρκων αξιωματούχων, καλεί τα κράτη- μέλη της Ε.Ε. να προβούν σε δημόσια reports που παρουσιάζουν την Τουρκία ως «ασφαλή τρίτη χώρα» για τους πρόσφυγες.
Αυτό, σύμφωνα με το Reuters, φαίνεται να αποτελεί προσπάθεια για να μειωθούν οι προβληματισμοί μεταξύ οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κάποιων Ευρωπαίων πολιτικών σχετικά με τη νομιμότητα και τη βιωσιμότητα της συμφωνίας. Συγκεκριμένα, έχουν τεθεί ερωτήματα σχετικά με το αν η Τουρκία έχει αρκετές «δικλείδες ασφαλείας» για την προστασία των δικαιωμάτων των προσφύγων και αν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής χώρα για αυτούς.
Οι πρώτοι αναμένεται να μεταφερθούν από τα ελληνικά νησιά στο Δικιλί, βόρεια της Σμύρνης- αλλά είναι ασαφές ακόμα το πού θα στεγαστούν. «Ανησυχούμε πως δεν είναι μόνο το Δικιλί, αλλά και η υποδομή όλης της περιοχής που δεν έχουν προετοιμαστεί εάν είναι να μείνουν εδώ- είτε πρόκειται για υγειονομικές είτε για εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις. Έχουμε εκφράσει αυτούς τους προβληματισμούς» είπε ο Μουσταφά Τοσούν, δήμαρχος του Δικιλί, στο Reuters. Στο μεταξύ, ο κυβερνήτης της περιφέρειας, Μουσταφά Ναζμί Σεζγκίν, δήλωσε, σύμφωνα με την τουρκική εφημερίδα Haberturk, ότι το σχέδιο δεν είναι να στηθεί στρατόπεδο προσφύγων, αλλά απλά ένα κέντρο καταγραφής, από το οποίο οι μετανάστες και πρόσφυγες θα στέλνονται στη Σμύρνη ή αλλού μέσα σε 24 ώρες. Ο Κερέμ Κινίκ, αντιπρόεδρος της τουρκικής Ερυθράς Ημισελήνου, δήλωσε ότι η οργάνωσή του ετοιμάζει ένα στρατόπεδο με 5.000 θέσεις στην επαρχία της Μανίσα, ανατολικά της Σμύρνης, κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης, αλλά δεν πρόκειται να είναι έτοιμο εγκαίρως. «Θα φιλοξενήσουμε τους πρώτους μάλλον σε ξενοδοχεία ή παραλιακές κατασκηνώσεις» είπε στο Reuters.
Η Τουρκία σκοπεύει να αποστέλλει τους μη Σύριους, που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για άσυλο πίσω στις χώρες προέλευσής τους, στο πλαίσιο συμφωνιών επανεισδοχής που υπάρχουν με κάποιες χώρες και διαπραγματεύεται με 14 άλλες- περιλαμβανομένου του Αφγανιστάν, του Μπαγκλαντές, της Ερυθραίας και της Σομαλίας.
Σημειώνεται πως, όπως μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκπρόσωπος της Κομισιόν επιβεβαίωσε ότι την ερχόμενη Δευτέρα, στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για το προσφυγικό, αναμένεται να αναχωρήσουν από την Ελλάδα με προορισμό την Τουρκία περίπου 500 μετανάστες.
Οι αριθμοί στην επικράτεια
Στο μεταξύ, αυξάνονται οι πρόσφυγες και μετανάστες στα 21 κέντρα φιλοξενίας που διαχειρίζονται, πλέον, οι Ένοπλες Δυνάμεις όπως και οι μερίδες που διανέμουν προς αυτούς, ενώ παράλληλα συνεισφέρουν στην κάλυψη υγειονομικών αναγκών τους με τη διάθεση ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού.
Στα 21 κέντρα φιλοξενίας διαμένουν 24.069 πρόσφυγες και μετανάστες, με δυνατότητα φιλοξενίας 29.283 ατόμων. Σήμερα θα διανεμηθούν περίπου 32.350 μερίδες φαγητού (97.050 γεύματα), με μέριμνα των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων.
Την προηγούμενη εβδομάδα, στα 19 κέντρα φιλοξενίας που διαχειρίζονταν οι Ένοπλες Δυνάμεις διέμεναν 20.475 άτομα, με δυνατότητα φιλοξενίας 26.300 ατόμων, ενώ είχαν διανεμηθεί 29.300 μερίδες φαγητού για την κάλυψη αναγκών σίτισης των προσφύγων και μεταναστών.
Για την υγειονομική κάλυψη των αναγκών των προσφύγων και μεταναστών που διαμένουν στις συγκεκριμένες δομές συνεισφέρουν 21 γιατροί και 13 νοσηλευτές, ενώ υφίσταται και η περιοδική κάλυψή τους με γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (π.χ παιδίατροι, γυναικολόγοι, ψυχίατροι).
Αναλυτικά, στη Λέσβο διαμένουν 2.100 άτομα, στη Χίο 1.515, στη Σάμο 470, στο Σχιστό 1.950, στο Λαύριο 399, στη Μαλακάσα 1.100, στη Ριτσώνα 908, στα Διαβατά 2.145, στη Νέα Καβάλα Κιλκίς 3.540, στο Χέρσο Κιλκίς 3.945, στον Άγιο Ανδρέα 128, στο Κουτσόχερο 1.864, στα Δολιανά 209, στον Κατσικά Ιωαννίνων 1.091, στη Φιλιππιάδα 693, στα Καλύβια Πιερίας 340, στη Νέα Χράνη Πιερίας 208, στο Κτήμα ΗΡΑΚΛΗ Πιερίας 47, στα Γιαννιτσά 1.029 και στη Βέροια 388. Το κέντρο φιλοξενίας στη Λέρο είναι κενό, ενώ αναμένεται η έναρξη λειτουργίας του κέντρου φιλοξενίας στην Κω.