Νιώθετε πολλές φορές ότι γίνονται όλα χωρίς να σας ρωτάει κανείς; Νομοσχέδια, μπαίνουν, περνάνε και φεύγουν και φαίνεται πως ακόμα και δεν μας αρέσουν, και θεωρούμε μάλιστα πως δεν αρέσει στην πλειοψηφία, και πάλι ψηφίζονται και γίνονται νόμοι.
Τα καλά νέα είναι ότι δεν χρειάζεται να περιμένουμε κάθε αυθόρμητη πανελλαδική απεργία και κάθε διαμαρτυρία ή απεργία, και ότι έχουμε τα εργαλεία για να συμμετέχουμε στον κοινοβουλευτικό έλεγχο και χωρίς κατ’ανάγκην κομματικά εργαλεία.
Τα κακά νέα είναι ότι θέλουμε διάβασμα, στοιχεία και κόπο και δεν αρκεί να ψηφίζουμε κάθε 4 χρόνια και να λέμε μετά «δεν συμμετέχω».
Το πρώτο βήμα
Η δημόσια διαβούλευση. Κάθε νέο νομοσχέδιο αναρτάται στο opengov.gr, όπου ο καθένας μπορεί να σχολιάσει τα άρθρα, να προτείνει αλλαγές και να καταθέσει τη γνώμη του. Οι παρατηρήσεις αυτές αποστέλλονται απευθείας στο αρμόδιο υπουργείο, το οποίο μπορεί να τις ενσωματώσει ή να τις απορρίψει. Δεν αρκούν γενικόλογα σχόλια του τύπου «δεν μου αρέσει» ή «να αποσυρθεί». Οι παρεμβάσεις που έχουν βαρύτητα είναι τεκμηριωμένες: βασισμένες σε δεδομένα, επιχειρήματα και σαφείς προτάσεις.
Πώς γράφουμε σχόλια στο Facebook/Youtube/Instagram; Ίδια λογική, περισσότερο τεκμηρίωση, και ευγένεια.
Το επόμενο στάδιο είναι η επεξεργασία στη Βουλή. Πριν το νομοσχέδιο εισαχθεί στην Ολομέλεια για ψήφιση, εξετάζεται από τις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές. Εκεί καλούνται να εκφράσουν απόψεις φορείς, όπως επαγγελματικοί σύλλογοι, το Τεχνικό Επιμελητήριο, επιμελητήρια, ενώσεις πολιτών κ.ά. Ο πολίτης μπορεί να παρακολουθεί τις συνεδριάσεις αυτών των επιτροπών, να ενημερώνεται για το ποιοι φορείς συμμετέχουν και να αποστέλλει έγκαιρα τις δικές του προτάσεις προς αυτούς.
Το δεύτερο βήμα
Επίσης, μπορούμε να συμμετέχουμε και ενεργά στον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος έχει κάποια μέσα. Τα μέσα περιληπτικά είναι: οι ερωτήσεις, οι επίκαιρες ερωτήσεις, οι αναφορές, οι επίκαιρες επερωτήσεις, αιτήσεις κατά της εγγράφων.
Αναφορές. Οι αναφορές με βάση το 125 άρθρο του Κανονισμού της Βουλής γίνονται από κάθε έναν ξεχωριστά ή και από πολλούς και κατατίθενται στο Πρόεδρό της Βουλής. Είναι επώνυμα παράπονα ή αιτήματα που υπογράφουμε ως πολίτες, τα οποία τα δίνουμε στη Βουλή. Οι βουλευτές μπορούν, εάν επιθυμούν να υιοθετήσουν μια αναφορά, να τη συνυπογράψουν και τη διαβιβάζουν και εκείνοι στο Προεδρείο. Ο Υπουργός που είναι αρμόδιος για το θέμα της Αναφοράς είναι υποχρεωμένος να απαντήσει σε είκοσι πέντε μέρες. Ισχύει το προηγούμενο που αναφέραμε για τα σχόλια στην διαβούλευση, δηλαδή ότι τα αιτήματά μας καλό είναι να είναι τεκμηριωμένα και διατυπωμένα σωστά. Όσο πιο διαβασμένοι και συγκεκριμένοι είμαστε τόσο πιο καλά ασκούμε και τον κοινοβουλευτικό έλεγχο.
Ερωτήσεις. Μετά έχουμε την ερώτηση. Η ερώτηση κατατίθενται από βουλευτές. Μπορείς να προσεγγίσεις τον τοπικό βουλευτή σου προκειμένου να διατυπώσετε σε συνεργασία ένα τεκμηριωμένο αίτημα με στοιχεία σε σχέση με ένα πρόβλημα ή ένα παράπονο που έχεις. Η ερώτηση είναι ένα πιο τεκμηριωμένο έγγραφο από ότι αναφορά. Δεν αρκεί δηλαδή ότι «υπάρχει ακρίβεια/βία/αδικία» και «πως να το φτιάξετε;». Χρειάζεται να αναφέρεσαι σε ένα πολύ συγκεκριμένο πρόβλημα. Λόγου χάρη πρόβλημα των αδέσποτων στην τάδε περιοχή. Με αυτό τον τρόπο συνεπικουρείς τον/την τοπικό σου βουλευτή να ασκήσει αντιπολίτευση.
Ουσιαστικά ρωτάς το Υπουργείο τι πρόκειται να κάνει με το πρόβλημα που διατυπώνεις. Το Υπουργείο είναι υποχρεωμένο να απαντήσει ότι βλέπει το πρόβλημα, ότι δεν είναι δική του αρμοδιότητα ή σε κάθε περίπτωση ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα. Πάντως είναι υποχρεωμένο να απαντήσει.
Δεν αρκεί μια ψήφος κάθε τέσσερα χρόνια και μετά να κάνουμε παράπονα! Μπορούμε κι εμείς να δράσουμε! Ήδη έχουμε τα εργαλεία που χρειαζόμαστε προκειμένου να ασκήσουμε κοινοβουλευτικό έλεγχο ως πολίτες.
Η Δημοκρατία δεν λειτουργεί μόνη της. Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος μπορεί να ξεκινήσει και από τους πολίτες.
