Η συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα πέρασε στην ιστορία και ήταν πράγματι αξιοσημείωτη. Αλλά μάλλον όχι προς όφελος της Ουκρανίας. «Κάναμε φοβερή πρόοδο σήμερα. Είχαμε μία εξαιρετικά παραγωγική συνάντηση και πολλά σημεία συμφωνήθηκαν», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος αμέσως μετά. Ύστερα από αρκετά χρόνια «παγωμένων» αμερικανο-ρωσικών σχέσεων, ο κ. Τραμπ έβγαλε από τη διεθνή απομόνωση τον διεθνώς καταζητούμενο Ρώσο ομόλογό του και του χάρισε απλόχερα πολλές στιγμές καλής δημοσιότητας, επιτρέποντάς του μάλιστα να αναβαπτισθεί στη δημόσια σφαίρα των δυτικών ΜΜΕ μέσω θετικής ατζέντας.
Τα χαμόγελα περίσσεψαν στη μουντή Αλάσκα. Συμφωνία για το Ουκρανικό δεν επετεύχθη ακόμα, αλλά «ελπίζουμε ότι θα γίνει», όπως δήλωσε ο πρόεδρος Τραμπ. Ωστόσο, οι αλλεπάλληλες αναφορές του Πούτιν στην κοινή ιστορία ΗΠΑ και Ρωσίας μέσω των συμμαχικών αγώνων κατά του ναζισμού και την ενδεχόμενη οικονομική συνεργασία για το μέλλον, κυριάρχησαν στο κλίμα.
Από την πλευρά του ο Αμερικανός πρόεδρος μίλησε γενικά για συμφωνίες μεταξύ των υπουργών Άμυνας και Εξωτερικών των δύο χωρών, χωρίς όμως να αναφερθεί σε λεπτομέρειες. Δήλωσε, πάντως, ότι θα ενημερώσει αμέσως τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τους ηγέτες του ΝΑΤΟ για όσα συζήτησε με τον Πούτιν. Σημειώνεται ότι ακόμα και την ώρα που οι δύο άνδρες συναντιούνταν, οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδιζαν ουκρανικές πόλεις.
Μετά το πέρας της συνάντησης και συνεχίζοντας την επικοινωνιακή του προέλαση στο σκηνικό που γενναιόδωρα του έστησε ο πλανητάρχης, ο Πούτιν μετέβη στο Fort Richardson, το Εθνικό Κοιμητήριο της Αλάσκας κοντά στο Άνκορατζ, όπου αναπαύονται Ρώσοι πιλότοι από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί ο πρόεδρος της Ρωσίας κατέθεσε λουλούδια σε έναν προς έναν όλους τους ρωσικούς τάφους, συναντήθηκε με Ρώσο ιερέα, αντάλλαξε ευχές και δώρισε χριστιανικές εικόνες.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν εμφανίστηκε το ίδιο χαρούμενος, παρά τον αρχικό ενθουσιασμό του και τις δηλώσεις του περί προόδου. Δεν μπήκε ποτέ σε λεπτομέρειες δημοσίως. Το γεγονός όμως ότι έδωσε έμφαση στα τηλεφωνήματα που θα κάνει αμέσως σε Κίεβο και λοιπούς Ευρωπαίους δείχνει μία ευθεία επιδίωξη άσκησης πίεσης στην Ουκρανία. Εύκολα συμπεραίνει κανείς εξ’ αυτού ότι ο Πούτιν δεν έκανε επ’ ουδενί πίσω ως προς τις εδαφικές επιδιώξεις του στην Ουκρανία. Στη δε αποστροφή-ανοικτή πρόσκληση του Πούτιν για επόμενη συνάντηση στη Μόσχα ο Τραμπ απάντησε με ένα «ίσως», ενώ με την ολοκλήρωση των δηλώσεών τους οι δύο πρόεδροι δεν δέχθηκαν ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η πρώτη αντίδραση της υπόλοιπης Δύσης στις παραπάνω εξελίξεις ήρθε από το Ηνωμένο Βασίλειο και ήταν η διαρροή της προετοιμασίας επιβολής νέων κυρώσεν στη Ρωσία και η νέα αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Προφανέστατα προς ενίσχυση της αμυνόμενης χώρας ενόψει μίας επόμενης φάσης πραγματικών διαπραγματεύσεων.
Όπως γράφτηκε σε προηγούμενο άρθρο, ο Τραμπ, επιδιώκοντας να εμφανιστεί ως ειρηνοποιός και να διεκδικήσει ακόμα και το Νόμπελ Ειρήνης, κάλεσε τον Πούτιν στην Αλάσκα, την πολιτεία που ενώνει ιστορικά και γεωγραφικά τις ΗΠΑ και με τη Ρωσία. Δεν υπολόγισε όμως ότι έτσι βάζει ξανά στο παιχνίδι της διεθνούς νομιμοποίησης έναν επιθετικό παίκτη που εποφθαλμιά συνεχώς τις γειτονικές του χώρες, ανοίγοντας με αυτό τον τρόπο την όρεξη και σε άλλους δικτάτορες και δικτατορίσκους της εποχής και της ευρύτερης περιοχής.
Υψηλές προσδοκίες δεν υπήρξαν εξαρχής για τη συγκεκριμένη συνάντηση. Το πιθανότερο είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συνεχιστεί και ίσως λάβει ένα ακόμα σκληρότερο πρόσωπο στην προσπάθεια του Πούτιν να κατοχυρώσει ορισμένες καταστάσεις πριν καθίσει σε κάποιο ευρύτερο τραπέζι διαπραγματεύσεων.
Βεβαίως, είναι γνωστό ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν δέχεται να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον Ουκρανό πρόεδρο, θεωρώντας τον τελευταίο «απονομιμοποιημένο». Λεπτή ειρωνεία μια τέτοια άποψη από έναν άνθρωπο που κυβερνά δικτατορικά τη χώρα του από το 1999…
Κάπου εδώ όμως πρέπει να αναδειχθεί ο ρόλος των Ευρωπαίων συμμάχων της Ουκρανίας. Των λεγόμενων «προθύμων», οι οποίοι αν κινηθούν έξυπνα και θαρραλέα μπορούν έστω και αργά να συμβάλουν προς μία θετικότερη εξέλιξη των πραγμάτων προς όφελος της Ουκρανίας, αλλά και των επόμενων χωρών που ίσως απειληθούν στο εγγύς μέλλον.
Μία τέτοια πρωτοβουλία θα έθετε εκ νέου προ των ευθυνών της και την υπερδύναμη, αχρηστεύοντας στην πράξη την όποια αξία της επικοινωνιακής νίκης του Πούτιν.
Μίας νίκης που αν εξελισσόταν περαιτέρω, θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια των δυτικών δημοκρατιών και σαν υπαρξιακή απειλή για τους επιτήδειους γείτονες χωρών όπως η Ελλάδα και η Κύπρος.
