Πριν από περισσότερες από πέντε χιλιετίες, μια Αιγύπτια υφάντρα δημιούργησε ένα απλό λινό φόρεμα, πιθανότατα χωρίς να φαντάζεται πόσο θα διαρκούσε στο χρόνο.

Το φόρεμα Ταρκάν, που χρονολογείται με τη μέθοδο του ραδιοάνθρακα μεταξύ 3482 και 3102 π.Χ., θεωρείται το αρχαιότερο γνωστό σύνθετο υφαντό ένδυμα στον κόσμο – δηλαδή ένα ρούχο που έχει κοπεί και ραφεί ώστε να εφαρμόζει, αντί απλώς να τυλίγεται ή να φοριέται χύμα.

Το ένδυμα ανακαλύφθηκε το 1913 από τον Σερ Φλίντερς Πέτρι, κατά τη διάρκεια ανασκαφών σε έναν μασταμπά – έναν μεγάλο, ορθογώνιο αιγυπτιακό τάφο με επίπεδη οροφή – κοντά στην πόλη Ταρκάν, περίπου 60 χιλιόμετρα νότια του Καΐρου.

Στη νεκρόπολη του Ταρκάν, ο Πέτρι ανέσκαψε περισσότερους από 2.000 τάφους, πολλοί από τους οποίους χρονολογούνται στα τέλη της Πρωτοδυναστικής και της Πρώιμης Δυναστικής Περιόδου (γύρω στο 3100 π.Χ.), όταν για πρώτη φορά οι Φαραώ κυβέρνησαν μια ενωμένη Αίγυπτο.

Μέσα σε έναν από τους τάφους, εντόπισε έναν «μεγάλο σωρό από λινό ύφασμα» που φαίνεται να είχαν παραμερίσει οι τυμβωρύχοι. Αν και το ύφασμα μεταφέρθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρέμεινε ξεχασμένο μέχρι το 1977, όταν συντηρητές του Μουσείου Βικτωρίας και Αλβέρτου στο Λονδίνο αντιλήφθηκαν τη σημασία του ευρήματος.

Το ένδυμα, με λαιμόκοψη σε σχήμα V, είναι κατασκευασμένο από τρία κομμάτια λινού υφάσματος, υφασμένα στο χέρι από λινάρι (Linum usitatissimum), σύμφωνα με το Μουσείο Αιγυπτιακής Αρχαιολογίας Petrie του University College London (UCL), όπου εκτίθεται σήμερα. Τα μανίκια και το μπούστο κοσμούνται με διακοσμητικές πιέτες – λεπτές, αιχμηρές πτυχώσεις. Το κάτω μέρος του ενδύματος λείπει, γι’ αυτό και δεν είναι σαφές αν επρόκειτο για φόρεμα, πουκάμισο ή χιτώνα. Ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν πως είχε φτιαχτεί για μια νεαρή, λεπτή γυναίκα.

«Η διατήρηση τόσο εύθραυστων υφασμάτων στο αρχαιολογικό αρχείο είναι εντυπωσιακή», έγραψε η Άλις Στίβενσον, καθηγήτρια Μουσειακής Αρχαιολογίας στο UCL, σε μελέτη του 2016, «αλλά η επιβίωση ενός πλήρους ή σχεδόν πλήρους ενδύματος είναι ακόμη πιο σπάνια».

 

Στην ίδια μελέτη, η Στίβενσον και ο Μάικλ Ντι – σήμερα χημικός ισοτόπων στο Πανεπιστήμιο του Χρόνινγκεν στην Ολλανδία – επιβεβαίωσαν την ηλικία του ενδύματος, καταλήγοντας ότι κατασκευάστηκε «στα πρόθυρα της Πρώτης Δυναστείας».

Σύμφωνα με τους ερευνητές, το φόρεμα ήταν πιθανότατα της μόδας την εποχή του, καθώς παρόμοια ενδύματα εμφανίζονται σε ταφικές παραστάσεις της περιόδου. Ωστόσο, δεν φαίνεται να κατασκευάστηκε αποκλειστικά για ταφή – το ύφασμα παρουσιάζει ίχνη φθοράς, γεγονός που υποδηλώνει ότι φορέθηκε από άτομο της ελίτ πριν καταλήξει να χρησιμοποιηθεί ως ένδυμα ταφής.

 

 

Το φόρεμα Ταρκάν αποτελεί το αρχαιότερο γνωστό δείγμα κομμένου, εφαρμοστού και ραμμένου ενδύματος. Η ανακάλυψή του παρέχει σημαντικά στοιχεία για την κατανόηση της τέχνης της υφαντουργίας στην αυγή του αρχαίου αιγυπτιακού πολιτισμού.

Πηγή:  Live science