Νέες έρευνες αποκαλύπτουν πως οι χιμπατζήδες έχουν τη τάση να χρησιμοποιούν φαρμακευτικά φυτά, με διάφορους τρόπους, προκειμένου να θεραπεύσουν ανοιχτές πληγές, καθώς και άλλους τραυματισμούς.

Η αυτοφροντίδα των ζώων δεν σταματά εκεί, αφού οι ερευνητές τους έχουν παρατηρήσει χρησιμοποιούν φύλλα, για να σκουπίσουν τα γεννητικά τους όργανα μετά το σεξ, ή ακόμα και τα οπίσθια τους, ύστερα από την αφόδευση.

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, σε συνεργασία με μια τοπική ομάδα στο δάσος Μπουντόνγκο της Ουγκάντα, βιντεοσκόπησαν και κατέγραψαν περιστατικά, όπου τα ζώα χρησιμοποιούσαν φυτά αφενός για να περιθάλψουν ένα τραύμα τους, και αφετέρου τις ανάγκες άλλων χιμπατζήδων.

Σύμφωνα με τον BBC, η εν λόγω έρευνα βασίστηκε σε ανακάλυψη του 2024, σύμφωνα με την οποία τα ζώα αυτά αναζητούν και τρώνε ορισμένα φυτά για αυτοθεραπεία. Εκτός αυτού, οι επιστήμονες εκμεταλλεύτηκαν επιστημονικές παρατηρήσεις δεκαετιών, προκειμένου να δημιουργήσουν έναν κατάλογο με όλους τους τρόπους, με τους οποίους οι χιμπατζήδες χρησιμοποιούν τις «πρώτες βοήθειες στο δάσος».

Η δημοσιευθείσα στο «Frontiers in Ecology and Evolution» έρευνα, παρουσιάζει εκτό από τους χιμπατζήδες, τους ουρακοτάγκους και τους γορίλλες να χρησιμοποιούν φυσικά «φάρμακα» για να παραμείνουν υγιείς στην άγρια φύση.

Υπάρχει «ένα ολόκληρο συμπεριφορικό ρεπερτόριο που χρησιμοποιούν οι χιμπατζήδες όταν είναι άρρωστοι ή τραυματισμένοι στην άγρια φύση – για να περιθάλψουν τον εαυτό τους και να διατηρήσουν την υγιεινή», όπως εξηγεί η επικεφαλής ερευνήτρια Έλοντι Φρέιμαν.

Και συνεχίζει: «Μερικές μέθοδοι περιλαμβάνουν τη χρήση φυτών που μπορούν να βρεθούν εδώ (σ.σ. στη ζούγκλα). Οι χιμπατζήδες τα ταμπονάρουν στις πληγές τους ή μασούν τα φυτά και στη συνέχεια εφαρμόζουν το μασημένο υλικό στο ανοιχτό τραύμα».

Σύμφωνα με τους ερευνητές, υπάρχουν πλάνα που παρουσιάζουν ένα πολύ νεαρό θηλυκό χιμπατζή να μασάει αρχικά ένα φυτό, το οποίο αργότερα εφαρμόζει σε τραύμα της μητέρας του. Σε άλλα αρχεία, παρατηρούνται χιμπατζήδες να θεραπεύουν πλήγματα άλλων ζώων, με τα οποία δεν είναι συγγενείς. Αυτό αποτελεί ένα από τα «στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι άγριοι χιμπατζήδες έχουν την ικανότητα της ενσυναίσθησης», σύμφωνα με τη Φρέιμαν.

Η Δρ. Φρέιμαν και η ομάδα της μελέτησαν επίσης εκατοντάδες γραπτές παρατηρήσεις, τις οποίες εντόπισαν μέσα σε ημερολόγιο σε περιοχή του δάσους, βορειοδυτικά της πρωτεύουσας της Ουγκάντα, Καμπάλα. Το εν λόγω αρχείο χρονολογείται από το 1990 και περιέχει παρατηρήσεις ερευνητών και επισκεπτών, σχετικά με τη συμπεριφορά των ζώων.

Το ημερολόγιο περιλαμβάνει συνήθειες υγιεινής των χιμπατζήδων, που παραπέμπουν εκπληκτικά στους ανθρώπους. Ένα σημείωμα περιγράφει έναν χιμπατζή να χρησιμοποιεί φύλλα για να σκουπιστεί μετά την αφόδευση, ενώ σε άλλο σημείωμα αναφέρεται και η καθαριότητα των ζώων, μετά το σεξ.

Οι επιστήμονες συνέλλεξαν κάποια από τα φυτά, με τα οποία οι χιμπατζήδες θεραπεύονται και τα εξέτασαν. Ανακάλυψαν ότι τα περισσότερα εξ αυτών είχαν αντιβακτηριακές ιδιότητες.

«Όσο περισσότερα μαθαίνουμε για τη συμπεριφορά και την νοημοσύνη των χιμπατζήδων, τόσο περισσότερο νομίζω ότι καταλαβαίνουμε πόσο λίγα γνωρίζουμε στην πραγματικότητα ως άνθρωποι για τον φυσικό κόσμο», δήλωσε η Δρ. Φρέιμαν στο BBC News.

Η ερευνήτρια καταλήγει στο συμπέρασμα πως: «Αν με πετούσαν εδώ σε αυτό το δάσος χωρίς τροφή και χωρίς φάρμακα, αμφιβάλλω αν θα μπορούσα να επιβιώσω για πολύ καιρό, ειδικά αν τραυματιζόμουν ή αρρώσταινα. Αλλά οι χιμπατζήδες ευδοκιμούν εδώ επειδή ξέρουν πώς να έχουν πρόσβαση στα μυστικά αυτού του τόπου και πώς να βρίσκουν όλα όσα χρειάζονται για να επιβιώσουν από το περιβάλλον τους».

(με πληροφορίες από BBC)