Βρυξέλλες και Λονδίνο κατέληξαν σήμερα σε μια ιστορική συμφωνία συνεργασίας σε τομείς όπως η αλιεία, η ενέργεια, η κινητικότητα των νέων και η άμυνα. Η ιστορική επανεκκίνηση των σχέσεων μετά το Brexit, σύμφωνα με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, θα αποφέρει οικονομικό όφελος ύψους 9 δισεκατομμυρίων λιρών για το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, επικρίσεις προκαλεί η συμφωνία για την αλιεία, η οποία επιτρέπει στα σκάφη της ΕΕ να συνεχίσουν να ψαρεύουν εντός των βρετανικών χωρικών υδάτων για τα επόμενα 12 χρόνια (έως το 2038).
Πρόκειται, ωστόσο, για τη συμβιβαστική παραχώρηση που άνοιξε τον δρόμο για μια ευρύτερη συμφωνία, η οποία, μεταξύ άλλων, προβλέπει τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στην αμυντική βιομηχανία της ΕΕ, καθώς και την κατάργηση σημαντικών γραφειοκρατικών εμποδίων στις εξαγωγές βρετανικών αγροδιατροφικών προϊόντων προς την ΕΕ.
📍 in London for the first-ever EU–UK Summit.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 19, 2025
We’ve got a real chance to turn the page and write a new chapter in our relationship.
Working together to deliver on the security of our shared continent and the prosperity of people on both sides of the Channel. pic.twitter.com/x44vlKCXE6
Φον ντερ Λάιεν: Γυρίζουμε σελίδα και όσον αφορά την Άμυνα και τις κοινές επιχειρήσεις
«Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο γυρίζουν σελίδα», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Κιρ Στάρμερ, μετά το πέρας της Συνόδου. Όπως σημείωσε, η εταιρική σχέση ασφάλειας και άμυνας καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων και θα ενισχύσει σημαντικά τη συνεργασία, αποτελώντας το πρώτο βήμα για τη συμμετοχή του Ηνωμένου Βασιλείου στο νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την αμυντική βιομηχανία SAFE, ύψους 150 δισ. ευρώ.
«Αυτή η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο προς τις κοινές προμήθειες. Θα απαιτηθεί ένα δεύτερο βήμα, αλλά αυτή η κοινή προμήθεια που συζητήσαμε θα ενισχύσει την επιχειρησιακή ετοιμότητα, θα καλύψει στρατιωτικά κενά και —το σημαντικότερο— θα ενισχύσει τη διαλειτουργικότητα των ενόπλων μας δυνάμεων όταν επιχειρούν μαζί» είπε η φον ντερ Λάιεν και πρόσθεσε ότι:
«οι νέες ευκαιρίες για τις αμυντικές μας βιομηχανίες θα επιτρέψει ισχυρότερη και πιο συντονισμένη στήριξη προς την Ουκρανία, είτε μέσω κοινών προμηθειών στρατιωτικών μέσων είτε μέσω άμεσων επενδύσεων στη δική της αμυντική βιομηχανία. Είμαστε ενωμένοι στην υποστήριξή μας προς τον αγώνα της Ουκρανίας για επιβίωση και παραμένουμε σταθερά δεσμευμένοι σε μια πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός που θα οδηγήσει σε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
This is a new chapter in our 🇪🇺🇬🇧 partnership.
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) May 19, 2025
Starting with our Security & Defence Partnership.
It’s first step towards the UK’s participation in our defence industrial readiness SAFE ↓ https://t.co/pexS79xQAO
Τρία έγγραφα και κέρδος 9 δισ λίρες για τη Βρετανία
Λίγο νωρίτερα, οι αποφάσεις επισφραγίστηκαν με την επικύρωση και δημοσιοποίηση τριών εγγράφων, από τον πρωθυπουργό του ΗΒ, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα: μια κοινή δήλωση που καθορίζει το πλαίσιο συνεργασίας σε βασικές γεωπολιτικές προκλήσεις, ένα έγγραφο εταιρικής σχέσης για την ασφάλεια και την άμυνα, και ένα μνημόνιο συναντίληψης.
«Ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε μπροστά. Να αφήσουμε πίσω τις παλιές πολιτικές αντιπαραθέσεις και να βρούμε κοινές, πρακτικές λύσεις που φέρνουν αποτελέσματα για τον βρετανικό λαό. Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με εταίρους όταν αυτό μπορεί να βελτιώσει τη ζωή των πολιτών μας. Γι’ αυτό είναι σημαντική αυτή η συμφωνία — γιατί μας επιτρέπει να στραφούμε και πάλι στον κόσμο, χτίζοντας σχέσεις που εμείς επιλέγουμε, κλείνοντας συμφωνίες προς όφελος του εθνικού συμφέροντος. Αυτό κάνουν τα ανεξάρτητα, κυρίαρχα έθνη», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, υπογραμμίζοντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα επωφεληθεί οικονομικά σε πολλαπλά επίπεδα.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του πρωθυπουργικού γραφείου, «το ΗΒ εξασφάλισε νέα συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση για τη στήριξη των βρετανικών επιχειρήσεων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών. Το πακέτο θα συμβάλει στη μείωση των τιμών στα τρόφιμα, στην κατάργηση γραφειοκρατικών εμποδίων, στη διεύρυνση της πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ και στην ενίσχυση της οικονομίας κατά σχεδόν 9 δισεκατομμύρια λίρες έως το 2040».
You deserve better than the last government's deal. It wasn’t working for anyone.
— Keir Starmer (@Keir_Starmer) May 19, 2025
Here’s 10 ways today’s deal with the EU will benefit Britain ⬇️
Δέκα σημεία που η συμφωνία θα ωφελήσει τη Βρετανία σύμφωνα με ανάρτηση που έκανε στο Χ ο Στάρμερ.
Advertisement1. Χαμηλότερες τιμές τροφίμων
AdvertisementΜε την φθηνότερη και ευκολότερη εμπορία τροφίμων και γεωργικών προϊόντων με την ΕΕ, μειώνουμε τις τιμές των τροφίμων, δίνοντας στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές και περισσότερα χρήματα στην τσέπη τους.
2. Μείωση των λογαριασμών ενέργειας.
Η συμφωνία που διαπραγματεύτηκε η προηγούμενη κυβέρνηση έβλαψε την ενεργειακή μας ασφάλεια. Αυτή η κυβέρνηση αυξάνει τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας για να μειώσει τους λογαριασμούς μακροπρόθεσμα.
Advertisement3. Ισχυρότερα σύνορα.
Η προηγούμενη συμφωνία άφησε τεράστιο κενό στη δυνατότητά μας να συνεργαστούμε για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και την εξάρθρωση των εγκληματικών συμμοριών που βάζουν ανθρώπους σε μικρά σκάφη. Σήμερα κλείνουμε αυτό το κενό.
4. Μικρότερες ουρές στις διακοπές σου.Αντί να περιμένεις σε μεγάλες ουρές στον έλεγχο διαβατηρίων, οι Βρετανοί που ταξιδεύουν στην Ευρώπη θα μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές πύλες. Φτάνεις πιο γρήγορα στις διακοπές σου.
5. Μια πιο ασφαλής Βρετανία, με περισσότερες θέσεις εργασίας στη βιομηχανία άμυνας.Σε μια εποχή παγκόσμιας αστάθειας, η νέα μας συνεργασία για την άμυνα και την ασφάλεια θα προσφέρει ασφάλεια στο εσωτερικό και ισχύ στο εξωτερικό.
6. Οι βρετανικές επιχειρήσεις εξοικονομούν εκατομμύρια.Με περισσότερη συνεργασία στο εμπόριο εκπομπών, οι βρετανικές επιχειρήσεις δεν θα χρειάζεται πλέον να πληρώνουν 800 εκατομμύρια λίρες σε φόρους άνθρακα.
7. Υποστήριξη της βρετανικής χαλυβουργίας. Σώζουμε τη βιομηχανία εξοικονομώντας 25 εκατομμύρια λίρες ετησίως, προστατεύοντας τις εξαγωγές χάλυβα από νέους δασμούς της ΕΕ.
8. Προστασία της πρόσβασης, των δικαιωμάτων και των αλιευτικών μας περιοχών.Χωρίς αύξηση της ποσότητας που μπορούν να αλιεύσουν τα σκάφη της ΕΕ στα βρετανικά ύδατα, με λιγότερα κόστη και λιγότερη γραφειοκρατία. Επιπλέον, επενδύουμε 360 εκατομμύρια λίρες στη βιομηχανία αλιείας για να τονώσουμε την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας.
9. Καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος.Με περισσότερη συνεργασία στην επιβολή του νόμου, θα συνεργαστούμε στενότερα με την ΕΕ για την ανταλλαγή πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων αναγνώρισης προσώπου για πρώτη φορά.
10. Αυτή η συμφωνία είναι καλή για τους λογαριασμούς, καλή για τις θέσεις εργασίας και καλή για τα σύνορά μας. Ανασκουμπωθήκαμε για να πετύχουμε αυτό που η προηγούμενη κυβέρνηση δεν μπόρεσε.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Αλιεία
Η νέα δωδεκαετής συμφωνία προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΗΒ θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την επίσημη εφαρμογή της εντός ενός μηνός. Σύμφωνα με το βρετανικό πρωθυπουργικό γραφείο, η συμφωνία διασφαλίζει την πρόσβαση, τα δικαιώματα και τις ζώνες αλιείας του ΗΒ, χωρίς αύξηση των ποσοστώσεων της ΕΕ. Προβλέπεται επένδυση £360 εκατ. στη στήριξη του κλάδου με νέα τεχνολογία, κατάρτιση και ενίσχυση των παράκτιων κοινοτήτων.
Κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο Στάρμερ σημείωσε ότι πάνω από το 70% των θαλασσινών εξάγονται στην ΕΕ και ότι η συμφωνία θα ενισχύσει τον κλάδο. «Η μεγάλη διάρκεια της συμφωνίας εξασφαλίζει σταθερότητα, ενώ οι ετήσιες διαπραγματεύσεις για την αλιεία θα δημιουργούσαν αβεβαιότητα. Τα οστρακοειδή θα μπορούν πλέον να πωλούνται ξανά στην ΕΕ. Αυτή είναι μια συμφωνία καλή για την αλιεία», τόνισε.
Εισαγωγές – Εξαγωγές τροφίμων
Η συμφωνία περιλαμβάνει μέτρα διευκόλυνσης των εισαγωγών και εξαγωγών τροφίμων και ποτών, καταργώντας μέρος της γραφειοκρατίας που είχε οδηγήσει σε καθυστερήσεις στα σύνορα. Η συμφωνία δεν έχει χρονικό περιορισμό και προβλέπει την πλήρη κατάργηση ορισμένων τακτικών ελέγχων σε ζωικά και φυτικά προϊόντα, διευκολύνοντας τη ροή αγαθών μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας. Το μέτρο αυτό αναμένεται να μειώσει τις τιμές τροφίμων και να αυξήσει τις επιλογές στα σούπερ μάρκετ.
Ενέργεια και ρύποι
Οι δύο πλευρές θα εξετάσουν τη δυνατότητα ένταξης του ΗΒ στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Η συμφωνία θα απαιτήσει τη δυναμική ευθυγράμμιση του ΗΒ με τους σχετικούς κανόνες της ΕΕ. Εν τω μεταξύ, ισχύουν οι υφιστάμενες ρυθμίσεις εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας.
«Διερευνήσουμε τη συμμετοχή του ΗΒ στην εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. Αυτό είναι θετικό για τη σταθερότητα των ενεργειακών ροών, για την κοινή μας ενεργειακή ασφάλεια και για τη μείωση των τιμών. Θα προσελκύσει περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις λόγω της κανονιστικής προβλεψιμότητας» είπε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Σύμφωνα με την ίδια πρέπει να αξιοποιηθεί και από τα δύο μέρη το τεράστιο δυναμικό της Βόρειας Θάλασσας, ιδίως για καθαρή, φθηνή, ντόπια ενέργεια. «Και καθώς δεσμευόμαστε να είμαστε πρωτοπόροι στην πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα, συμφωνήσαμε να εργαστούμε για τη σύνδεση των συστημάτων εμπορίας ρύπων μας. Ένα ευρύτερο, ενοποιημένο σύστημα είναι σημαντικό βήμα προς την απανθρακοποίηση και διασφαλίζει ίσους όρους ανταγωνισμού».
Χάλυβας
Ειδική ρύθμιση προστατεύει τις εξαγωγές χάλυβα του ΗΒ από νέους κανόνες και δασμούς της ΕΕ, εξοικονομώντας £25 εκατ. ετησίως για τον κλάδο.
«Συμφωνήσαμε επίσης στη διατήρηση του ιστορικού καθεστώτος ελεύθερου εμπορίου χάλυβα χωρίς δασμούς. Ο χάλυβας είναι κρίσιμος τομέας για τις οικονομίες μας και αυτή είναι μια σημαντική απόφαση» δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Ασφάλεια – Δικαιοσύνη – Μετανάστευση
Το ΗΒ θα ξεκινήσει συνομιλίες για πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων της ΕΕ για βιομετρικά στοιχεία προσώπου, επιπλέον των υπαρχουσών ανταλλαγών DNA, δακτυλικών αποτυπωμάτων και στοιχείων κυκλοφορίας. Βρετανοί ταξιδιώτες θα μπορούν να χρησιμοποιούν περισσότερα eGates, ενώ επανέρχεται το σύστημα «pet passport» για ζώα συντροφιάς.
Υπάρχει επίσης πρόβλεψη για κοινή δράση στην αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης.
«Ενισχύουμε τη συνεργασία μας για την προστασία των πολιτών μας. Αυτό σημαίνει περισσότερη επιχειρησιακή συνεργασία, ειδικά μέσω της Europol, και ανταλλαγή πληροφοριών χωρίς εμπόδια. Το έγκλημα δεν γνωρίζει σύνορα — και το ίδιο πρέπει να ισχύει για την αντίδρασή μας.
Σχετικά με την παράνομη μετανάστευση, ενώνουμε τις δυνάμεις μας για να χτυπήσουμε τα δίκτυα διακινητών και εμπόρων ανθρώπων — πρόκειται για οργανωμένο έγκλημα. Στόχος μας είναι να προστατεύσουμε τα σύνορά μας και να αποτρέψουμε νέες τραγωδίες. Ενισχύουμε επίσης τη συνεργασία μας με τρίτες χώρες. Για την ΕΕ, αυτή είναι προτεραιότητα — και καλωσορίζουμε τη συμμετοχή του ΗΒ σε αυτή την κοινή προσπάθεια» δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.
Ανταλλαγές νέων και Erasmus+
ΕΕ και ΗΒ συμφώνησαν να δημιουργήσουν πρόγραμμα ανταλλαγής νέων, βάσει υπαρχόντων μοντέλων με Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Θα είναι ηλικιακά και χρονικά περιορισμένο, με ειδική θεώρηση και συμφωνημένο αριθμό συμμετεχόντων.
Παράλληλα, θα εργαστούν για την επανένταξη του ΗΒ στο Erasmus+, με οικονομικούς όρους που θα συμφωνηθούν. Η συμμετοχή θα περιλαμβάνει ανταλλαγές φοιτητών, προσωπικού, κατάρτιση και συνεργασία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.
Κατά τη συνέντευξη Τύπου, ο Στάρμερ διευκρίνισε ότι δεν αλλάζει το καθεστώς διδάκτρων για φοιτητές της ΕΕ. Η φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε τη συμφωνία για το Erasmus+ «καλά νέα για τους νέους».
Βρετανικές διευκρινίσεις και κόκκινες γραμμές
Η συμφωνία τηρεί τις «κόκκινες γραμμές» του βρετανικού κυβερνητικού προγράμματος: καμία επιστροφή στην ενιαία αγορά, την τελωνειακή ένωση ή την ελευθερία μετακίνησης. Οι τεχνικές λεπτομέρειες κάθε δέσμευσης θα εξειδικευτούν σε επόμενες φάσεις διαπραγμάτευσης.
