Πρόκειται, χωρίς υπερβολές, για μια επιχείρηση η οποία θα μείνει στην ιστορία: Η ουκρανική επιχείρηση «Ιστός Αράχνης», με στόχο την ρωσική πολεμική αεροπορία, έπληξε μια σειρά από βάσεις βαθιά στη Ρωσία που θεωρούνταν ασφαλείς, χτυπώντας κάποια από τα πιο πολύτιμα αεροσκάφη του ρωσικού οπλοστασίου με drones– το όπλο- σύμβολο της νέας εποχής που έχει έρθει στον πόλεμο.
Ακόμα και αν το κόστος της για τη Ρωσία δεν ανέρχεται στα δισεκατομμύρια δολάρια που υποστηρίζει η ουκρανική πλευρά, η αξία της επιχείρησης σε επίπεδο γοήτρου/ προπαγάνδας είναι τεράστια, καθώς πολλοί τη συγκρίνουν με γεγονότα όπως η βύθιση της ναυαρχίδας του στόλου της Μαύρης Θάλασσας- ωστόσο η σημασία της είναι ακόμα μεγαλύτερη, αν λάβει κανείς υπόψιν το πώς φαίνεται ότι έγινε. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν κυκλοφορήσει από την ουκρανική υπηρεσία SBU, χρειάστηκαν 18 μήνες προετοιμασίας, με δεκάδες μικρά drones να μεταφέρονται λαθραία μέσα στη Ρωσία, να κρύβονται σε φορτηγά, να μεταφέρονται σε τουλάχιστον τέσσερις τοποθεσίες, σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων μεταξύ τους, και να εκτοξεύονται εναντίον των στόχων τους.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του BBC, ο αμυντικός αναλυτής Σέρχιι Κουζάν είπε στην ουκρανική τηλεόραση πως «καμία επιχείρηση υπηρεσίας πληροφοριών στον κόσμο δεν είχε κάνει κάτι σαν αυτό μέχρι τώρα…αυτά τα στρατηγικά βομβαρδιστικά είναι ικανά να εξαπολύουν πλήγματα μακράς εμβέλειας εναντίον μας, υπάρχουν μόνο 120 και χτυπήσαμε 40. Είναι απίστευτος αριθμός».
Locals filmed dozens of small FPV-like drones which reportedly struck multiple aircraft and other targets at the base. In short, a truck drove up to a gas station in the town next to the base and launched at least 20 drones.#BudanovApproves#OSINT pic.twitter.com/yrjEBSUT8g
— OSINT Intuit 🇺🇸 🇨🇦 🇬🇧 🇺🇦 🇮🇱 🇬🇪 (@UKikaski) June 1, 2025
Τα αεροσκάφη που χτυπήθηκαν (41, όπως υποστηρίζεται) δεν είναι «απλά μαχητικά»- πρόκειται για στρατηγικά βομβαρδιστικά (Tu-95, Tu-22, Tu-160, σύμφωνα με αναφορές και εικόνες που κυκλοφόρησαν- αεροσκάφη που έχουν σημαντικό ρόλο στη ρωσική πυρηνική αποτροπή, καθώς μπορούν να φέρουν πυρηνικά όπλα) και για αεροσκάφη διοικήσεως και ελέγχου/ ιπτάμενα ραντάρ (Α-50), δηλαδή ακριβά, εξελιγμένα αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται για εκτοξεύσεις πυραύλων μακράς εμβέλειας στο πλαίσιο της εκστρατείας συστηματικών βομβαρδισμών εναντίον της Ουκρανίας. Ανεξαρτήτως της έκτασης των ζημιών, πρόκειται για αεροσκάφη που δεν είναι εύκολο να επισκευαστούν σύντομα, πόσο μάλλον να αντικατασταθούν, καθώς η παραγωγή τους έχει σταματήσει εδώ και πολλά χρόνια. Οπότε, από αμιγώς στρατιωτικής άποψης, πρόκειται για ένα οδυνηρό πλήγμα για τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις- ενώ σε επίπεδο επικοινωνίας/ γοήτρου, πρόκειται, χωρίς υπερβολή, για έναν ουκρανικό θρίαμβο, δεδομένου ότι βρισκόμασταν σε μία περίοδο που χαρακτηριζόταν από μια αίσθηση μάλλον «ηττοπάθειας» μεταξύ των δυτικών συμμάχων της χώρας όσον αφορά στην εξέλιξη ενός πολέμου – ειδικά μετά την επεισοδιακή συνάντηση Τραμπ- Ζελένσκι στον Οβάλ Γραφείο και όσα ειπώθηκαν σε αυτήν (και τον τρόπο που ειπώθηκαν). Εν όψει των συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ αντιπροσώπων της Ουκρανίας και της Ρωσίας, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Παρά την αργή προέλαση των Ρώσων στο Ντονμπάς, η Ουκρανία μάχεται ακόμα.
Video showing drone launched from truck. https://t.co/mf8ErnLKNf pic.twitter.com/0MbXD7fKo6
— Def Mon (@DefMon3) June 1, 2025
Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με το Axios, Ουκρανός αξιωματούχος είπε ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για την επιχείρηση. Αμερικανός αξιωματούχος είπε και αυτός σε δημοσιογράφους ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν είχε γνώση από πριν.
Λεπτομέρειες της επιχείρησης
Όσον αφορά στο επιχειρησιακό κομμάτι της επιχείρησης, αυτά που γίνονται γνωστά είναι τουλάχιστον εντυπωσιακά: Ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι είπε πως 117 drones χρησιμοποιήθηκαν στην επιχείρηση της SBU, που χτύπησε «το 34% των φορέων στρατηγικών πυραύλων cruise της Ρωσίας», με πηγές της ουκρανικής υπηρεσίας να λένε πως η υλοποίησή της περιελάμβανε μεταφορά drones κρυμμένων σε ξύλινες καμπίνες/ σπιτάκια, με τηλεχειριζόμενες οροφές σε φορτηγά, που έφτασαν κοντά στις βάσεις με αυτόν τον τρόπο και εξαπολύθηκαν «τη σωστή στιγμή», σε μια εικόνα που λίγα μόλις χρόνια πριν θα έλεγε κανείς ότι παραπέμπει περισσότερο σε ταινία δράσης ή επιστημονικής φαντασίας. Η Ρωσία επιβεβαίωσε από πλευράς της την επίθεση σε πέντε περιφέρειες, κάνοντας λόγο για «τρομοκρατική ενέργεια».
Σε αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης αργά την Κυριακή ο Ζελένσκι είπε ότι συνεχάρη τον επικεφαλής της SBU, Βασίλ Μαλιούκ, για την επιχείρηση, λέγοντας ότι το καθένα από τα 117 drones είχε τον δικό του πιλότου και «το πιο ενδιαφέρον, και μπορούμε ήδη να το πούμε δημόσια, είναι ότι το “γραφείο” της επιχείρησής μας στη ρωσική επικράτεια ήταν δίπλα σε αυτό της ρωσικής FSB (της ρωσικής υπηρεσίας κρατικής ασφαλείας) σε μια από τις περιφέρειές τους». Ακόμη, πρόσθεσε ότι όλοι όσοι συμμετείχαν στην επιχείρηση είχαν απομακρυνθεί με ασφάλεια από τη Ρωσία πριν τα πλήγματα.
‼️Unique footage and details of the preparation of the operation to destroy Russian air bases published by the SBU! Drones were hidden in the roofs of camouflaged cargo containers.
— Special Kherson Cat 🐈🇺🇦 (@bayraktar_1love) June 1, 2025
According to SBU sources, Ukraine's Security Service conducted a special operation called… https://t.co/JcHfeRHOOC pic.twitter.com/Z3aldQSI7L
Η SBU υποστηρίζει ότι η ζημιά που προκλήθηκε στη στρατηγική αεροπορία της Ρωσίας ανέρχεται στα 7 δισ. δολάρια και σύμφωνα με πηγές της υπηρεσίας χτυπήθηκαν οι εξής βάσεις- δύο εκ των οποίων χιλιάδες χιλιόμετρα από την Ουκρανία: Μπελάγια στο Ιρκούτσκ (Σιβηρία), Ολένια στο Μουρμάνσκ (βορειοδυτική Ρωσία, πάλι σε πολύ μεγάλη απόσταση από την Ουκρανία), Ντιαγκίλεβο (Ριαζάν), Ιβάνοβο (στην ομώνυμη περιφέρεια).
Οι εν λόγω πηγές χαρακτήρισαν την επιχείρηση «εξαιρετικά πολύπλοκη από άποψης επιμελητείας…η SBU πρώτα πέρασε FPV (first person view) drones στη Ρωσία, που ακολουθήθηκαν από κινητές ξύλινες καμπίνες. Όταν βρέθηκαν στη ρωσική επικράτεια, τα drones κρύφτηκαν κάτω από τις σκεπές αυτών των καμπινών, που είχαν τοποθετηθεί σε φορτηγά. Την κατάλληλη στιγμή οι οροφές άνοιξαν μέσω τηλεχειρισμού και τα drones απογειώθηκαν για να χτυπήσουν τα ρωσικά βομβαρδιστικά.
Russian sources claim geolocation shows Ukrainian FPV drones used in the airbase attacks were assembled inside a rented warehouse at 28A Sverdlovsky Trakt, Chelyabinsk, Russia.
The claimed facility lies just near the Kazakhstan border, possibly a supply route for components. pic.twitter.com/sYhhr9U1Do— Clash Report (@clashreport) June 1, 2025Advertisement
Ο κυβερνήτης του Ιρκούτσκ, Ιγκόρ Κόμπζεφ, επιβεβαίωσε ότι drones που επιτέθηκαν στην αεροπορική βάση Μπελάγια εξαπολύθηκαν από ένα φορτηγό, ενώ ρωσικά ΜΜΕ είπαν πως και άλλες επιθέσεις έγιναν με παρόμοιο τρόπο, με drones να αναδύονται από νταλίκες. Σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αργότερα την Κυριακή το ρωσικό υπουργείο Άμυνας επιβεβαίωσε ότι βάσεις σε πέντε περιφέρειες δέχονταν επίθεση, υποστηρίζοντας πως «όλες οι επιθέσεις αποκρούστηκαν» σε στρατιωτικές βάσεις στο Ιβάνοβο, το Ριαζάν και το Αμούρ (το τελευταίο δεν αναφέρθηκε από τις πηγές της SBU). Το υπουργείο παραδέχτηκε πως στο Μουρμάνσκ και στο Ιρκούτσκ «αρκετά αεροσκάφη έπιασαν φωτιά» μετά την εξαπόλυση drones από κοντινές περιοχές, προσθέτοντας πως οι φωτιές έσβησαν και δεν υπήρξαν απώλειες, καθώς και ότι έγιναν συλλήψεις.
Almost 5000km from Ukraine, a Ukrainian drone operator takes his time in choosing the perfect point of impact to destroy this Tu-95 strategic bomber that regularly rains missiles on the cities of Ukraine. pic.twitter.com/CqDcHqY35I
— Kyiv Insider (@KyivInsider) June 1, 2025
Στο μεταξύ, οι ουκρανικές αρχές είπαν την Κυριακή ότι το προηγούμενο βράδυ εκτοξεύτηκαν 472 drones και επτά πύραυλοι (βαλλιστικοί και cruise) εναντίον της χώρας από τη Ρωσία, σε μια από τις μεγαλύτερες ρωσικές επιθέσεις με drones. Η Ουκρανία είπε ότι 385 ιπτάμενοι στόχοι εξουδετερώθηκαν. Σημειώνεται επίσης πως την Κυριακή οι ρωσικές αρχές είπαν ότι εκρήξεις προκάλεσαν την κατάρρευση δύο γεφυρών και τον εκτροχιασμό δύο τρένων στη δυτική Ρωσία τη νύχτα, με αποτέλεσμα επτά νεκρούς σε ένα από τα δύο περιστατικά.
Επιπτώσεις και διδάγματα
Η επίθεση με στόχο αεροσκάφη που αποτελούσαν πυλώνα της ρωσικής πυρηνικής αποτροπής αναμφίβολα θα προκαλέσει κάποια ισχυρή απάντηση από πλευράς του Κρεμλίνου, που έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα πως τα πλήγματα σε βάρος των στρατηγικών του δυνατοτήτων αποτελούν «κόκκινη γραμμή». Σε επίπεδο διδαγμάτων, όπως προαναφέρθηκε, πρόκειται για μια επιχείρηση που λίγα χρόνια πριν θα φάνταζε ως «επιστημονική φαντασία», μα πλέον αποτελεί πραγματικότητα: Η απειλή από μεγάλης κλίμακας, χαμηλού κόστους επιθέσεις με drones εναντίον πολύτιμων αεροσκαφών σε αεροδρόμια είναι κάτι που θα πρέπει να λαμβάνεται πλέον υπόψιν πάρα πολύ σοβαρά από τις πολεμικές αεροπορίες/ ένοπλες δυνάμεις ανά τον κόσμο, δεδομένων των «αλμάτων» και της εξάπλωσης της τεχνολογίας των drones– ειδικά από τη στιγμή που οι άμυνες απέναντι σε αυτά φαίνονται να βρίσκονται (ακόμα) πίσω και η χρήση τεχνητής νοημοσύνης πολλαπλασιάζει ήδη τις δυνατότητές τους. Ως εκ τούτου, η ανάγκη για ενισχυμένα καταφύγια (shelters) για αεροσκάφη και αναβάθμιση/ επικαιροποίηση των μέτρων ασφαλείας των αεροδρομίων και βάσεων εν γένει καθίσταται πιο επιτακτική από ποτέ.
Με πληροφορίες από BBC, Axios, The War Zone, Associated Press
