Το 1996, η επιστημονική κοινότητα συγκλονίστηκε από τον τραγικό θάνατο της διεθνώς αναγνωρισμένης χημικού Karen Wetterhahn, καθηγήτριας στο Dartmouth College, εξαιτίας δηλητηρίασης από μία σταγόνα μιας εξαιρετικά τοξικής χημικής ένωσης – του διμεθυλυδραργύρου. Η περίπτωση αυτή αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία της χημικής ασφάλειας και ανέδειξε τα όρια της τότε καθιερωμένης εργαστηριακής πρακτικής.
Η Wetterhahn ειδικευόταν στη μελέτη των επιπτώσεων των βαρέων μετάλλων στους ζωντανούς οργανισμούς. Τον Αύγουστο του 1996, ενώ πραγματοποιούσε φασματοσκοπικές μετρήσεις πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR) για τον διμεθυλυδράργυρο –μια πτητική και διαβρωτική ουσία που χρησιμοποιείται ως πρότυπο αναφοράς– σημειώθηκε το ατύχημα. Παρά τις προφυλάξεις που έλαβε, όπως η χρήση κουκούλας, μάσκας προσώπου και γαντιών από λάτεξ, μία σταγόνα της ουσίας κατάφερε να διαπεράσει το γάντι σχεδόν αμέσως, διεισδύοντας στον οργανισμό της.
«Λάμβανε προφυλάξεις που οποιοσδήποτε από εμάς θα θεωρούσε συνετές και εύλογες», δήλωσε ο John Winn, επικεφαλής του Τμήματος Χημείας στο Dartmouth. Ωστόσο, κανείς τότε δεν είχε συνειδητοποιήσει πόσο ταχύτατα και εύκολα ο διμεθυλυδράργυρος μπορούσε να περάσει μέσα από κοινά εργαστηριακά γάντια.
Η Wetterhahn αρχικά δεν ανησύχησε ιδιαίτερα. Όμως πέντε μήνες μετά το περιστατικό, παρουσίασε σοβαρές νευρολογικές διαταραχές — απώλεια ισορροπίας, δυσκολία στην ομιλία, προβλήματα στην όραση και την ακοή.
Τελικά, στις 28 Ιανουαρίου 1997, διαγνώστηκε με δηλητηρίαση από υδράργυρο, με τα επίπεδα στο αίμα της να είναι 80 φορές υψηλότερα από το επιτρεπτό όριο. Μέσα σε τρεις εβδομάδες, έπεσε σε κώμα και αργότερα απεβίωσε σε ηλικία 48 ετών.
Ο διμεθυλυδράργυρος, ο οποίος συντέθηκε για πρώτη φορά το 1865, έχει τη δυνατότητα να διαπερνά τις βιολογικές μεμβράνες με ευκολία και μετατρέπεται στον οργανισμό σε μεθυλυδράργυρο, έναν νευροτοξικό μεταβολίτη.
Παρά την εξαιρετικά επικίνδυνη φύση του, ο θάνατος της Wetterhahn αποτέλεσε μόλις την τέταρτη καταγεγραμμένη περίπτωση εργαστηριακού θανάτου που σχετίζεται με την ουσία αυτή.
Μετά την τραγωδία, ο Winn και δύο ακόμη συνάδελφοί του απέστειλαν επιστολή στο περιοδικό Chemical & Engineering News, προειδοποιώντας ότι τα γάντια από λάτεξ δεν προσφέρουν επαρκή προστασία έναντι ιδιαίτερα τοξικών και διαβρωτικών ουσιών, όπως ο διμεθυλυδράργυρος. Συνέστησαν τη χρήση διπλών γαντιών, εκ των οποίων τουλάχιστον το ένα να είναι από υλικό με υψηλή αντοχή, όπως το πλαστικοποιημένο πολυμερές.
Η υπόθεση Wetterhahn αποτέλεσε αφορμή για την επανεξέταση των πρωτοκόλλων εργαστηριακής ασφάλειας και ώθησε την επιστημονική κοινότητα να αναζητήσει ασφαλέστερα υποκατάστατα για ιδιαίτερα επικίνδυνες ουσίες.
Η απώλεια της αποτέλεσε όχι μόνο μια τραγωδία για την επιστήμη, αλλά και ένα διαρκές υπενθύμισμα ότι ακόμη και οι πιο έμπειροι ερευνητές δεν είναι άτρωτοι, και πως η ασφάλεια πρέπει να προηγείται κάθε πειράματος.
Πηγή: Ladbible
