Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Σερ Κιρ Στάρμερ, ανακοίνωσε πως η χώρα θα αναγνωρίσει το Παλαιστινιακό κράτος τον ερχόμενο Σεπτέμβριο , στην περίπτωση που το Ισραήλ δεν συμφωνήσει για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και για προοπτική μιας λύσης δύο κρατών.
Από την μεριά του, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δεν άφησε την εν λόγω ανακοίνωση ασχολίαστη και αντέδρασε λέγοντας πως η απόφαση αυτή ανταμείβει «την τερατώδη τρομοκρατία της Χαμάς».
Τι σημαίνει η αναγνώριση του Παλαιστινιακού κράτους
Η Παλαιστίνη είναι ένα κράτος που υπάρχει και δεν υπάρχει, σύμφωνα με το BBC. Κατέχει μεγάλο βαθμό διεθνούς αναγνώρισης, διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό, καθώς και ομάδες που συμμετέχουν σε αθλητικούς αγώνες, συμπεριλαμβανομένων και των Ολυμπιακών Αγώνων.
Παρ’ όλα αυτά, εξαιτίας της μακροχρόνιας διαμάχης των Παλαιστινίων με το Ισραήλ, δεν έχει διεθνώς συμφωνημένα σύνορα, όπως δεν έχει πρωτεύουσα και έχει στρατό. Εξαιτίας της στρατιωτικής κατοχής του Ισραήλ, στη Δυτική Όχθη, η Παλαιστινιακή αρχή – που ιδρύθηκε μετά τις ειρηνευτικές συμφωνίες της δεκαετίας του 1990 – δεν έχει ακόμη τον πλήρη έλεγχο της γης ή του λαού της. Η Γάζα, όπου το Ισραήλ είναι επίσης η κατοχική δύναμη, βρίσκεται εν μέσω ενός καταστροφικού πολέμου.
Η αναγνώριση λοιπόν είναι συμβολική, μιας που το καθεστώς του Παλαιστινιακού κράτους είναι ήδη σχεδόν όμοιο με κράτους. Έτσι, αν και θα αλλάξει ελάχιστα στην πράξη, δεν παύει να σημαίνει ότι αποτελεί ισχυρή ηθική και πολιτική δήλωση, με μεγάλο συμβολισμό.
«Η Βρετανία φέρει ένα ιδιαίτερο βάρος ευθύνης να υποστηρίξει τη λύση των δύο κρατών», επεσήμανε ο Υπουργός Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμι, κατά την ομιλία του στον ΟΗΕ την Τρίτη (29/7).
Ο ίδιος συνέχισε αναφέροντας τη «Διακήρυξη Μπάλφουρ» του 1917 – που υπεγράφη από τον προκάτοχό του, ως υπουργό Εξωτερικών, Άρθουρ Μπάλφουρ – η οποία εξέφραζε για πρώτη φορά την υποστήριξη της Βρετανίας για «την εγκαθίδρυση στην Παλαιστίνη μιας εθνικής πατρίδας για τον εβραϊκό λαό».
Ωστόσο, αυτή η δήλωση, εξήγησε ο Λάμι, συνοδευόταν από μια επίσημη υπόσχεση «ότι τίποτα δεν θα γίνει που θα μπορούσε να θίξει τα πολιτικά και θρησκευτικά δικαιώματα των υφιστάμενων μη εβραϊκών κοινοτήτων στην Παλαιστίνη».
Πάντως, από την μεριά τους οι υποστηρικτές του Ισραήλ έχουν συχνά επισημάνει ότι ο Λόρδος Μπάλφουρ δεν αναφέρθηκε ρητά στους Παλαιστίνιους, ούτε είπε τίποτα για τα εθνικά τους δικαιώματα.
Η περιοχή που ήταν προηγουμένως γνωστή ως Παλαιστίνη, την οποία η Βρετανία κυβερνούσε μέσω εντολής της Κοινωνίας των Εθνών από το 1922 έως το 1948, θεωρείται από καιρό ημιτελής διεθνής υπόθεση.
Το Ισραήλ ιδρύθηκε το 1948, αλλά οι προσπάθειες για τη δημιουργία ενός παράλληλου κράτους της Παλαιστίνης έχουν ναυαγήσει, για πολλούς λόγους.
Η δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους παράλληλα με το Ισραήλ, στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και της Λωρίδας της Γάζας, στα πρότυπα που υπήρχαν πριν από τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1967, δεν έχει αποδώσει καρπούς. Ο αποικισμός μεγάλων τμημάτων της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ – κάτι που είναι παράνομο βάσει του διεθνούς δικαίου – έχει πλέον μετατρέψει ουσιαστικά την παραπάνω ιδέα σε ένα τυπικό σύνθημα.
Ποιος έχει αναγνωρίσει την Παλαιστίνη ως κράτος
Μέχρι στιγμής, το κράτος της Παλαιστίνης αναγνωρίζουν τα 147 από τα 194 κράτη μέλη του ΟΗΕ. Στον οργανισμό, η Παλαιστίνη βρίσκεται υπό το καθεστώς του «μόνιμου παρατηρητή», συνεπώς της επιτρέπεται η συμμετοχή, αλλά όχι και η ψήφος.
Η Γαλλία έχει υποσχεθεί την αναγνώριση, εντός των επόμενων εβδομάδων, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έχει τονίσει τις προθέσεις του. Έτσι, η Παλαιστίνη σύντομα θα λάβει την υποστήριξη 4 από τα 5 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (τα άλλα 2 είναι η Κίνα και η Ρωσία).
Το σενάριο αυτό «αφήνει» τις ΗΠΑ, τον ισχυρότερο σύμμαχο του Ισραήλ, σε μειοψηφία. Η Ουάσιγκτον έχει αναγνωρίσει την Παλαιστινιακή Αρχή, της οποίας επικεφαλής είναι ο Μαχμούντ Αμπάς, από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, αλλά δεν έχει αναγνωρίσει ένα πραγματικό κράτος. Υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, η πολιτική των ΗΠΑ τάσσεται σε μεγάλο βαθμό υπέρ του Ισραήλ.
Γιατι το Ηνωμένο Βασίλειο επέλεξε να το κάνει τώρα
Δεν είναι λίγες οι βρετανικές κυβερνήσει που έχουν κατά καιρούς μιλήσει για την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους, αλλά μόνο ως μέρος μιας ειρηνευτικής διαδικασίας, ιδανικά σε συνεργασία με άλλους δυτικούς συμμάχους.
Ωστόσο, οι κυβερνήσεις πίστευαν πως το να το κάνουν απλώς ως χειρονομία θα ήταν λάθος. Μπορεί να έκανε τους ανθρώπους να αισθανθούν καλύτερα, αλλά στην ουσία δεν θα άλλαζε τίποτα.
Η λιμοκτονία στη Γάζα, η αυξανόμενη οργή για τη στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ και μια σημαντική μετατόπιση στη βρετανική κοινή γνώμη έχουν επηρεάσει τον τρόπο σκέψης της κυβέρνησης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο ωστόσο αποφάσισε να μην ακολουθήσει το παράδειγμα που έθεσε ο Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία, την περασμένη εβδομάδα ή οι κυβερνήσεις της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Νορβηγίας το 2024.
Ο Σερ Κιρ επέλεξε να θέσει την υπόσχεσή του υπό όρους: Η Βρετανία θα δράσει εκτός εάν η κυβέρνηση του Ισραήλ λάβει αποφασιστικά μέτρα για να τερματίσει τα βάσανα στη Γάζα, να επιτύχει κατάπαυση του πυρός, να μην προσαρτήσει εδάφη στη Δυτική Όχθη και να δεσμευτεί σε μια ειρηνευτική διαδικασία που θα οδηγήσει σε μια λύση δύο κρατών.
Η Ντάουνινγκ Στριτ γνωρίζει ότι δεν υπάρχει σχεδόν καμία πιθανότητα ο Νετανιάχου να δεσμευτεί σε αυτό το είδος ειρηνευτικής διαδικασίας τις επόμενες 6 εβδομάδες, αφού έχει επανειλημμένα αποκλείσει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.
Έτσι, η βρετανική αναγνώριση της Παλαιστίνης έρχεται.
(με πληροφορίες από BBC)
