Η Ινδία εξαπέλυσε πυραύλους εναντίον της επικράτειας του Πακιστάν, ως αντίποινα στη φονική επίθεση εναντίον τουριστών τον Απρίλιο. Η πακιστανική ηγεσία καταδίκασε τα πλήγματα και δεσμεύτηκε να δώσει απάντηση, σε ένα επεισόδιο που προκαλεί ανησυχία για ενδεχόμενο γενικευμένο πόλεμο μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια.

Πυρηνικά όπλα και στις δύο πλευρές

Η Ινδία και το Πακιστάν έχουν αναπτύξει πυρηνικά οπλοστάσια, μα ο σκοπός τους είναι να αποτρέπουν πολέμους, όχι να τους αρχίζουν. Όπως αναφέρει το Associated Press, η Ινδία έχει πολιτική «όχι πρώτης χρήσης». Αυτό σημαίνει ότι θα προβεί σε αντίποινα με πυρηνικά όπλα εάν λάβει χώρα πυρηνική επίθεση εναντίον ινδικών δυνάμεων ή εδαφών. Το Πακιστάν, από πλευράς του, έχει πολιτική χρήσης τακτικών πυρηνικών όπλων για την αντιμετώπιση πυρηνικών απειλών και συμβατικών επιθέσεων από τη μεγαλύτερη, ισχυρότερη και πλουσιότερη Ινδία. Το Πακιστάν δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει πρώτο πυρηνικά όπλα εάν θεωρήσει πως αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή, ωστόσο δεν θα ήταν προς το συμφέρον του να αρχίσει πόλεμο με την Ινδία, η οποία υπερέχει στρατιωτικά. Σημειώνεται ότι έχουν συγκρουστεί επανειλημμένα στο παρελθόν, χωρίς ευνοϊκά αποτελέσματα για το Πακιστάν.

Ο Μάικλ Κούγκελμαν, αναλυτής θεμάτων Νότιας Ασίας, είπε ότι τα πλήγματα το πρωί της Τετάρτης ήταν κάποια από τα εντονότερα από πλευράς της Ινδίας και ότι η απάντηση του Πακιστάν θα είναι σχεδόν σίγουρα και αυτή ισχυρή. «Είναι δύο ισχυροί στρατοί που, ακόμη και με πυρηνικά όπλα για αποτροπή, δεν φοβούνται να αναπτύξουν μεγάλα επίπεδα συμβατικής στρατιωτικής ισχύος εναντίον του αντιπάλου» είπε χαρακτηριστικά. «Οι κίνδυνοι κλιμάκωσης είναι πραγματικοί. Και θα μπορούσαν να αυξηθούν, και γρήγορα» πρόσθεσε.

Καμία πλευρά δεν γνωρίζει πολλά για το οπλοστάσιο της άλλης

Καμία από τις δύο χώρες δεν ξέρει τι πυρηνικά όπλα έχει η άλλη- ή πόσα. Η Ινδία έκανε την πρώτη της πυρηνική δοκιμή το 1974 και το Πακιστάν την πρώτη δική του το 1988.

Think tanks θεωρούν ότι το Πακιστάν έχει 170 πυρηνικές κεφαλές, ενώ η Ινδία 172. Κάποιες αναλύσεις υποδεικνύουν πως το Πακιστάν ίσως έχει περισσότερες, γύρω στις 200. Το Πακιστάν διατηρεί πυρηνικό οπλοστάσιο για να αποτρέψει μια ινδική εισβολή ή μεγάλης κλίμακας επίθεση. Στην παρούσα φάση εναπόκειται στο Πακιστάν να αποφασίσει πώς θα απαντήσει χωρίς να προκαλέσει μεγαλύτερη απάντηση από την Ινδία και χωρίς να αρχίσει κάτι που δεν θα μπορεί να κερδίσει. Μέχρι τώρα, υποστηρίζει ότι έχει καταρρίψει ινδικά αεροσκάφη ως αντίποινα.

Παρά τις δεκαετίες κλίματος εχθρότητας και καχυποψίας, η Ινδία και το Πακιστάν έχουν υπογράψει ένα σύμφωνο που απαγορεύει τις επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, στο πλαίσιο του οποίου ανταλλάσσουν λίστες των πυρηνικών τους εγκαταστάσεων κάθε Ιανουάριο. Αυτό γίνεται εδώ και 34 χρόνια. Ωστόσο καμία από τις δύο χώρες δεν έχει υπογράψει τη Συνθήκη μη διάδοσης πυρηνικών όπλων.

Περιορισμένης κλίμακας χτυπήματα σε συγκεκριμένους στόχους

Στο πλαίσιο των θερμών επεισοδίων μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν έχουν σημειωθεί επιθέσεις ακριβείας και πλήγματα ανταπόδοσης, με σταδιακή κλιμάκωση, ενώ παράλληλα δίνεται στην άλλη πλευρά δυνατότητα αποκλιμάκωσης. Οι αψιμαχίες στα σύνορα είναι κοινό φαινόμενο.

Η ινδική κυβέρνηση δεχόταν μεγάλη εσωτερική πίεση για δώσει μια απάντηση, καθώς τα θύματα στη φονική επίθεση του προηγούμενου μήνα ήταν άμαχοι. Ανακοίνωσε πως οι ένοπλες δυνάμεις της στόχευσαν θέσεις ανταρτών που συνδέονταν με την επίθεση εναντίον των τουριστών.

Το 2019, μετά από επίθεση αυτοκτονίας με αυτοκίνητο, είχε λάβει χώρα αεροπορική επίθεση από την Ινδία η οποία, όπως είχε υποστηριχθεί, είχε ως στόχο κέντρο εκπαίδευσης τρομοκρατών στο Πακιστάν. Το Πακιστάν αργότερα ισχυρίστηκε πως κατέρριψε δύο ινδικά αεροπλάνα στο Κασμίρ και έπιασε αιχμάλωτο έναν πιλότο. Ο πιλότος εν τέλει αφέθηκε ελεύθερος και η κατάσταση εξομαλύνθηκε, μα το επεισόδιο έδειξε πως η Ινδία δεν δίσταζε να μπει στον πακιστανικό εναέριο χώρο και να εξαπολύσει επιθέσεις. Μέχρι τώρα οι αψιμαχίες και τα πλήγματα περιορίζονταν σε συνοριακές περιοχές, περιλαμβανομένης της Γραμμής Ελέγχου, το de facto σύνορο που χωρίζει το Κασμίρ. Η τακτική αυτή εμπεριέχει τον κίνδυνο κάποιου λάθος υπολογισμού, επειδή οι απώλειες, ειδικά μεταξύ αμάχων, θα μπορούσαν να προκαλέσουν την αντίδραση της κοινής γνώμης και στις δύο πλευρές.

Η διεθνής κοινότητα ζητά αυτοσυγκράτηση

Με τους πολέμους να κλιμακώνονται στη Μέση Ανατολή, η διεθνής κοινότητα δεν επιθυμεί σύγκρουση στη νότια Ασία. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε την Ινδία και το Πακιστάν να ηρεμήσουν την κατάσταση, ενώ ο γγ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε προβληματισμό για τις ινδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, ζητώντας τη μέγιστη δυνατή αυτοσυγκράτηση. Τόσο η Ινδία όσο και το Πακιστάν έχουν σπεύσει να επιδείξουν τις διπλωματικές τους σχέσεις στην περιοχή, βγάζοντας ανακοινώσεις που υποδεικνύουν τις συμμαχίες τους και τις θέσεις τους στη διεθνή σκηνή.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, που είχε πει προηγουμένως ότι οι ΗΠΑ δεν θα εμπλέκονταν σε διαπραγματεύσεις, είπε ότι θέλει τα πράγματα να λάβουν τέλος γρήγορα: «Φαντάζομαι πως ήταν γνωστό ότι κάτι θα συνέβαινε, με βάση μέρος του παρελθόντος. Συγκρούονται εδώ και πολύ καιρό. Συγκρούονται εδώ και πολλές, πολλές δεκαετίες. Ελπίζω απλώς να τελειώσει πολύ γρήγορα».

Με πληροφορίες από Associated Press