Οχυρωμένους προϊστορικούς οικισμούς σε απομακρυσμένη περιοχή της Σιβηρίας ανακάλυψε διεθνής ομάδα επιστημόνων της οποίας ηγήθηκαν αρχαιολόγοι από το Freie Universität Berlin- υποστηρίζοντας πως πρόκειται για τα αρχαιότερα (γνωστά) φρούρια στον κόσμο.
Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους υποδεικνύουν πως κυνηγοί- συλλέκτες στη Σιβηρία κατασκεύαζαν πολύπλοκα αμυντικά κτίσματα γύρω από τους οικισμούς τους 8.000 χρόνια πριν. Η ανακάλυψη αυτή, υποστηρίζεται σε ανακοίνωση του πανεπιστημίου, αλλάζει τα δεδομένα ως προς τις πρώτες ανθρώπινες κοινωνίες, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την ιδέα πως μόνο με την άνοδο της γεωργίας οι άνθρωποι άρχισαν να φτιάχνουν μόνιμους οικισμούς με αρχιτεκτονική μνημείων και να αναπτύσσουν πολύπλοκες κοινωνικές δομές.
Η έρευνα, «The World’s Oldest- Known Promontory Fort: Amnya and the Acceleration of Hunter- Gatherer Diversity in Siberia 8000 Years Ago» δημοσιεύτηκε στο Antiquity στις αρχές του Δεκεμβρίου. Εστίασε στον οχυρωμένο οικισμό της Άμνια, που θεωρείται το βορειότερο φρούριο της Λίθινης Εποχής στην Ευρασία, όπου η ομάδα των ερευνητών πραγματοποίησε ανασκαφές το 2019. Της ομάδας αυτής είχαν ηγηθεί η καθηγήτρια Χένι Πιεζόνκα, αρχαιολόγος στο Freie Universität Berlin, και η Dr. Ναταλία Τσαϊρκίνα, αρχαιολόγος στο Γεκατερίνμπουργκ της Ρωσίας. Μεταξύ των μελών της ομάδας ήταν Γερμανοί και Ρώσοι ερευνητές από το Βερολίνο, το Κίελο και το Γεκατερίνμπουργκ.
Η Τάνια Σράιμπερ, αρχαιολόγος στο Ινστιτούτο Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Βερολίνο και μία εκ των συντελεστών της έρευνας, εξηγεί πως «μέσω λεπτομερών αρχαιολογικής εξέτασης στην Άμνια συλλέξαμε δείγματα για ραδιοχρονολόγηση, επιβεβαιώνοντας την προϊστορική ηλικία του χώρου και επιβεβαιώνοντας τον ως το αρχαιότερο γνωστό φρούριο στον κόσμο. Οι παλαιοβοτανικές και στρωματογραφικές εξετάσεις αποκαλύπτουν ότι οι κάτοικοι της Δυτικής Σιβηρίας είχαν έναν εξελιγμένο τρόπο ζωής με βάση τους άφθονους πόρους του περιβάλλοντος της τάιγκας».
Οι προϊστορικοί κάτοικοι της περιοχής ψάρευαν στον ποταμό Άμνια και κυνηγούσαν ελάφια και ταράνδους χρησιμοποιώντας δόρατα με αιχμές από οστά και πέτρα. Για να συντηρούν το ιχθυέλαιο και το κρέας που περίσσευαν, έφτιαχναν περίτεχνα διακοσμημένα σκεύη.
Έχουν βρεθεί περίπου δέκα οχυρωμένοι οικισμοί της Λίθινης Εποχής, περιτριγυρισμένοι από τείχη από χώμα και οχυρωματικούς φράχτες από πασσάλους, υποδεικνύοντας αυξημένες αρχιτεκτονικές και αμυντικές δυνατότητες. Όπως υποστηρίζεται στην ανακοίνωση του γερμανικού πανεπιστημίου, «η ανακάλυψη αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση την παραδοσιακή εντύπωση πως μόνιμοι οικισμοί, συνοδευόμενοι από οχυρωματικά έργα, εμφανίστηκαν μόνο με τις γεωργικές κοινωνίες, καταρρίπτοντας έτσι την εντύπωση πως η γεωργία και η κτηνοτροφία ήταν προαπαιτούμενα για την κοινωνική πολυπλοκότητα. Τα ευρήματα της Σιβηρίας, μαζί με άλλα παραδείγματα όπως το Γκομπεκλί Τεπέ στην Ανατολία, συμβάλλουν σε μια ευρύτερη επανεξέταση των εννοιών περί εξέλιξης που υποδεικνύουν μια γραμμική ανάπτυξη των κοινωνιών, από απλές σε πολύπλοκες».
Σε διάφορα μέρη του κόσμου, από την Κορεατική Χερσόνησο ως τη Σκανδιναβία, κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών ανέπτυξαν μεγάλους οικισμούς βασιζόμενες σε υδάτινους πόρους. Η αφθονία φυσικών πόρων στην Τάιγκα της Σιβηρίας πιθανώς έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην εμφάνιση φρουρίων κυνηγών- συλλεκτών. Οι οχυρωμένοι οικισμοί πάνω από ποτάμια ίσως λειτουργούσαν ως στρατηγικής σημασίας τοποθεσίες για τον έλεγχο και την εκμετάλλευση παραγωγικών σημείων για ψάρεμα. Ο ανταγωνισμός που προέκυψε από την αποθήκευση πόρων και την αύξηση των πληθυσμών είναι εμφανής σε αυτές τις προϊστορικές κατασκευές, ανατρέποντας προηγούμενες υποθέσεις πως ανταγωνισμός και σύγκρουση δεν υπήρχαν σε κοινωνίες κυνηγών-συλλεκτών.