Με τρόμο παρακολουθεί η παγκόσμια κοινότητα τα όσα διαδραματίζονται στη συριακή πόλη της Παλμύρας, όπου τζιχαντιστές της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος ανατίναξαν περίφημο αρχαίο ναό, μια εβδομάδα μετά τον αποκεφαλισμό του πρώην επικεφαλής Αρχαιοτήτων της ιστορικής πόλης.
Χτες, 24 Αυγούστου, το Υπουργείο Πολιτισμού Παιδείας και Θρησκευμάτων εξέφρασε με δημόσια ανακοίνωση τον αποτροπιασμό του για την καταστροφή των πολιτισμικών αγαθών της Συρίας και την καταπάτηση κάθε ανθρώπινου δικαιώματος και διεθνούς δικαίου. Αναλυτικά, το δελτίο τύπου αναφέρει:
«Συγκλονισμένη παρακολουθεί η ελληνική και διεθνής κοινή γνώμη την κατάφωρη παραβίαση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου αλλά πολύ περισσότερο την καταπάτηση κάθε έννοιας ηθικής.
Επιστήμονες εκτελούνται με αποτρόπαιο τρόπο και πολιτιστικά αγαθά καταστρέφονται συστηματικά. Σήμερα με οδύνη πληροφορούμαστε ότι ένα μοναδικό μνημείο, οικουμενικής σημασίας, ο ναός του Διός – Βάαλ (στην Παλμύρα της Συρίας) υπέστη εκτεταμένες και ανυπολόγιστες ζημιές από τα χέρια βανδάλων, φανατικών και μισαλλόδοξων ανθρώπων, οι οποίοι επιδεικνύουν το μένος τους σε κάθε μορφή της πολιτιστικής κληρονομιάς – δημιουργίας της ανθρωπότητας. Αγάλματα, μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, μοναστήρια δηώνονται και εξαλείφονται από την κληρονομιά του κοινού παρελθόντος.
Ουσιαστικά πρόκειται για έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, το οποίο πρέπει να αντιμετωπισθεί με αποφασιστικότητα και τόλμη από τη διεθνή κοινότητα.
Η Ελλάδα, σε αυτή τη χρονική συγκυρία, ασκεί την Προεδρία της Διακυβερνητικής Επιτροπής της UNESCO για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης, κατ’ εφαρμογή της Σύμβασης της Χάγης (1954). Βασικές αρμοδιότητές της είναι η εξασφάλιση ενισχυμένης προστασίας σε μνημεία και χώρους υψηλού συμβολισμού καθώς και η παροχή βοήθειας (οικονομικής αλλά και τεχνικής) σε κράτη – μέλη που τη χρειάζονται. Η συγκεκριμένη επιτροπή έχει ήδη δραστηριοποιηθεί για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Συρίας και του Ιράκ και συνεργάζεται στενά με τους αρμόδιους φορείς των παραπάνω κρατών.
Στο προαναφερθέν πλαίσιο το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων διοργάνωσε στις 29 Μαΐου 2015, στο Μουσείο Ακρόπολης, διεθνή ημερίδα για τα 60 χρόνια από την υπογραφή της εν λόγω συνθήκης, με τίτλο «Πολιτιστική Κληρονομιά: Προστασία και αντιμετώπιση κινδύνων», όπου πολλοί ομιλητές (Έλληνες και ξένοι εμπειρογνώμονες) αναφέρθηκαν και σε θέματα αντιμετώπισης της κρίσης σε χώρες όπως το Ιράκ, η Συρία και η Λιβύη, ευαισθησία και αλληλεγγύη.
Επιπλέον, το Υπουργείο έχει πρωτοστατήσει στους αγώνες για την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, και στις προσπάθειες επανένωσης και επανάκτησης των πολιτιστικών αγαθών (π.χ. Γλυπτά Παρθενώνα, δεκάδες επαναπατρισμοί πολιτιστικών αγαθών στην πατρίδα μας).
Οι συγκεκριμένες βίαιες και τρομοκρατικές πράξεις αντιβαίνουν σε κάθε κανόνα διεθνούς δικαίου και η Ελλάδα προτίθεται να πράξει ό,τι είναι δυνατό δεδομένων των συνθηκών και σε συντονισμό με την ηγεσία της UNESCO. Πρωταρχικό μας μέλημα η επαγρύπνηση των διωκτικών αρχών για την αποτροπή της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών από τις εμπόλεμες περιοχές, η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, καθώς και η προσπάθεια να υπάρξει σαφής καταδίκη από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας.
Δεν πρέπει άλλωστε να λησμονηθεί η στενή πολιτιστική σχέση της Ελλάδος με τη Συρία, από την εποχή των επιγόνων του Μεγ. Αλέξανδρου, των ελληνιστικών βασιλείων, των βυζαντινών χρόνων αλλά και κατά τους νεώτερους χρόνους.»