Λίγες μόλις εβδομάδες πριν τις ευρωεκλογές οι πολιτικές συζητήσεις και αναλύσεις κορυφώνονται. Τα κόμματα ανακοινώνουν ονόματα υποψηφίων, ακολουθούν επικοινωνιακές στρατηγικές και «οργώνουν» την περιφέρεια με περιοδείες και ομιλίες. Παρόλα αυτά είναι ξεκάθαρη η αδιαφορία μιας μεγάλης μερίδας πολιτών, που εδώ και χρόνια έχουν γυρίσει την πλάτη τους στους πολιτικούς και ενδεχομένως «φλερτάρουν» με την ιδέα της αποχής ή της «χαλαρής ψήφου».
Πριν κάποιους μήνες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημιούργησε την πλατφόρμα «αυτήτηφοράψηφίζω.eu» με σκοπό να ενημερώσει το κοινό για τους λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να αγνοήσουν τις συγκεκριμένες εκλογές. Κάθε χρήστης της πλατφόρμας λαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τα θέματα που τον απασχολούν, όπως περιβάλλον, δημοσιονομική πολιτική, ασφάλεια, ανθρώπινα δικαιώματα κτλ. Παράλληλα ενημερώνεται για τις εκδηλώσεις που διοργανώνει το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα, σε συνεργασία με άλλους φορείς και τοπικούς συνεργάτες. Αυτή η επικοινωνιακή καμπάνια προωθείται σε όλα τα κράτη-μέλη με στόχο ενδεχομένως να αγγίξει μη πολιτικοποιημένους, αγανακτισμένους και νεαρούς ψηφοφόρους.
Δεδομένων των αντίξοων συνθηκών και όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ε.Ε σήμερα, οι ψηφοφόροι φαίνονται ακόμη πιο επιφυλακτικοί και απόμακροι. Η σημερινή Ευρώπη των δύο –αν όχι των περισσότερων «ταχυτήτων»- φαίνεται να έχει χάσει τον προσανατολισμό της, με την εμπιστοσύνη των πολιτών της να κλονίζεται όλο και περισσότερο. Οικονομική ανισότητα, συγκεντρωτισμός εξουσιών στις λίγες ισχυρές χώρες, αδυναμία διαχείρισης του προσφυγικού-μεταναστευτικού προβλήματος, έλλειψη κοινωνικής αλληλεγγύης, άνοδος των ακραίων και λαϊκιστικών δυνάμεων αλλά και αρκετά ακόμη καίρια ζητήματα αποτελούν το επίκεντρο των τοποθετήσεων των ευρωσκεπτικιστών.
Αναλογιζόμενοι όμως ότι το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι περνάει μία πραγματικά σημαντική φάση επαναπροσδιορισμού και εξέλιξης σχετικά με τις γεωπολιτικές και γεωοικονομικές συνθήκες οφείλουμε να σκεφτούμε ωριμότερα, αφενός τη συμμετοχή μας στις ερχόμενες εκλογές κι αφετέρου την επιλογή που θα κάνουμε. Μια επιλογή που δεν έχει να κάνει μόνο με κόμματα και χρώματα, αλλά και με συγκεκριμένα πρόσωπα που πέφτουν στη μάχη του «σταυρού» πανελλαδικά.
Σε αυτές όμως τις εκλογές ανάδειξης εκπροσώπων μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δε θα κριθεί μόνο η θέση και η επιρροή των κομμάτων και των πολιτικών προσώπων. Το βασικό διακύβευμα αφορά το μέλλον της χώρας μας εντός της Ε.Ε. και η πολιτική που πρόκειται να ακολουθηθεί σε συλλογικό επίπεδο. Τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί η διάκριση βορρά-νότου, έχουν αλλάξει οι συσχετισμοί δυνάμεων και οι συμμαχίες ενώ η διεθνής οικονομική κρίση έχει κλυδωνίσει τις ισορροπίες. Σήμερα θα λέγαμε ότι η Ευρώπη είναι ένα νόμισμα με δύο όψεις. Από τη μία είναι η «μεγάλη οικογένεια» που τις τελευταίες δεκαετίες έχει κατορθώσει μεγάλες επιτυχίες με ασφάλεια και σεβασμό στη διαφορετικότητα των χωρών-μελών. Από την άλλη έχουν μεσολαβήσει τόσες εξελίξεις και προβλήματα που μας έχουν οδηγήσει σε παρακμή και συνεχή αβεβαιότητα.
Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως είναι να αναλογιστούμε τη δίκη μας θέση μέσα σε αυτήν την ένωση, τις ανάγκες μας και την πορεία που θέλουμε να ακολουθήσουμε. Για να κατορθώσει κανείς να αποκρυσταλλώσει μια γνώμη θα πρέπει να αναλογιστεί μια σειρά παραγόντων. Αρχικά, καίριο ρόλο στην πορεία της Ελλάδας έχουν παίξει τα διάφορα κονδύλια, χρηματοδοτικά εργαλεία και προγράμματα, που ακόμη και σήμερα αποτελούν βασικό πυλώνα ανάπτυξης στις υποδομές, την τοπική αυτοδιοίκηση, τις περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, την ανάδειξη του πολιτισμού, την αγροτική πολιτική κ.α. Άλλος τομέας ανάλυσης μπορεί να θεωρηθεί η ασφάλεια και η εξωτερική πολιτική. Όλα αυτά βέβαια είναι γνωστά με τα σωστά και τα λάθη τους, με τα θετικά και τα αρνητικά τους, με τις δικές μας ή τις ευρωπαϊκές ευθύνες.. Το σίγουρο είναι ότι σε τέτοιες αναλύσεις οι γενικεύσεις είναι άκρως επικίνδυνες. Αν θελήσουμε να εντοπίσουμε τις ευθύνες αυτής της κατάστασης, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε μερίδιο ευθύνης σε όλες τις χώρες στο επίπεδο που τις αναλογούν, μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Και φυσικά η χώρα μας δεν εξαιρείται από αυτές. Χωρίς αμφιβολία οι οραματιστές και θεμελιωτές της Ε.Ε δεν είχαν στο μυαλό τους τη σημερινή ασταθή και αμφιλεγόμενη κατάσταση. Καθετί έχει μία εξέλιξη, άλλοτε θετική, άλλοτε αρνητική κι άλλοτε παντελώς ουδέτερη. Στην περίπτωση της Ευρώπης φαίνεται βέβαια τα πράγματα να είναι πιο σύνθετα.
Η επόμενη πενταετία θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη για το μέλλον της Ένωσης και της χώρας μας. Ο καθένας μας σεβόμενος την ιδεολογία που έχει διαμορφώσει και αξιολογώντας την ευρωπαϊκή ατζέντα, οφείλει να σκεφτεί ώριμα και να ψηφίσει στην κάλπη των ευρωεκλογών με κριτήριο τις διεκδικήσεις που θέλει να γίνουν και την πολιτική που οραματίζεται να ακολουθηθεί. Η άγνοια και η αδιαφορία είναι ο εύκολος δρόμος.