Fasti Ostienses: Μαρμάρινα θραύσματα αποκαλύπτουν την καθημερινότητα του αυτοκράτορα Αδριανού

Χρονολογούνται το έτος 128 μ.Χ. και ανακαλύφθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο της Ostia Antica, το μεγάλο λιμάνι της αυτοκρατορικής Ρώμης στις εκβολές του Τίβερη.
Το Μαυσωλείο του αυτοκράτορα Αδριανού στη Ρώμη. Το μνημείο, που λειτουργεί ως μουσείο, βρίσκεται στη δεξιά όχθη του ποταμού Τίβερη, και είναι προσβάσιμο μέσω της γέφυρας Ponte Sant'Angelo (134 μ.Χ.).
Το Μαυσωλείο του αυτοκράτορα Αδριανού στη Ρώμη. Το μνημείο, που λειτουργεί ως μουσείο, βρίσκεται στη δεξιά όχθη του ποταμού Τίβερη, και είναι προσβάσιμο μέσω της γέφυρας Ponte Sant'Angelo (134 μ.Χ.).
Chris Hellier via Getty Images

Δύο νέα μαρμάρινα θραύσματα Fasti Ostienses, τα οποία ανακαλύφθηκαν στο Αρχαιολογικό Πάρκο Ostia Antica, ρίχνουν φως σε ορισμένες από τις καθημερινές δραστηριότητες του αυτοκράτορα Αδριανού.

Χαραγμένα σε μαρμάρινες πλάκες οι οποίες βρίσκονταν σε δημόσιους χώρους, τα fasti ostienses ήταν ένα είδος ημερολογίου στο οποίο καταγράφονταν γεγονότα που αφορούσαν αυτοκράτορες και άλλους αξιωματούχους, η σύνταξη των οποίων ήταν ευθύνη του pontifex Volcani, της ανώτατης τοπικής θρησκευτικής αρχής, συνεπώς παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για την πολιτική και αρχιτεκτονική ιστορία της Ρώμης και της Όστιας, το μεγάλο λιμάνι της αυτοκρατορικής Ρώμης στις εκβολές του Τίβερη.

Το ένα από τα δύο ανακτημένα θραύσματα, που σύμφωνα με τους αρχαιολόγους πιθανώς ταιριάζει απόλυτα με άλλο το οποίο είχε ανακαλυφθεί επίσης στην Όστια και αποδίδεται στο χρονικό των ετών 126-128 μ.Χ., αναφέρει γεγονότα και εκδηλώσεις που έλαβαν χώρα στη Ρώμη το 128, επί αυτοκράτορα Αδριανού.

Διασταυρώνοντας τις πληροφορίες του θραύσματος με άλλες πηγές -λογοτεχνικές, επιγραφικές και νομισματικές-, κατέστη δυνατό να διευκρινιστεί το περιεχόμενο του, σύμφωνα με το οποίο στις 10 Ιανουαρίου του 128 ο Αδριανός έλαβε τον τίτλο του pater patriae (πατήρ πατρίδος) και η σύζυγός του Βιβία Σαβίνα τον τίτλο της Αυγούστας. Σύμφωνα με την επιγραφή, ο Αδριανός γιόρτασε την περίσταση προσφέροντας χρήματα στον λαό.

Μια άλλη ημερομηνία, η 11η Απριλίου του ίδιου έτους, αναφέρεται στο ταξίδι του Αδριανού στην Αφρική προτού επιστρέψει στη Ρώμη μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου. Πριν από ένα επόμενο ταξίδι στην Αθήνα (ο Αδριανός υπήρξε βαθιά φιλέλληνας), εγκαινίασε -η επιγραφή γράφει «consecravit»- ένα κτίριο στη Ρώμη που σύμφωνα με τους αρχαιολόγους θα μπορούσε να είναι είτε το Πάνθεον -ο Αδριανός ανακατασκεύασε και ολοκλήρωσε το περίφημο Πάνθεον, τον «ναό όλων των θεών»-, είτε ο Ναός της Αφροδίτης και της Ρώμης, πιθανώς στις 11 Αυγούστου, γεγονός που θα σηματοδοτούσε την 11η επέτειο από την ανάρρηση του στον θρόνο.

Αρχαιολογικό Πάρκο Ostia Antica κοντά στη Ρώμη
Αρχαιολογικό Πάρκο Ostia Antica κοντά στη Ρώμη
Jumping Rocks/UIG via Getty Images
Jumping Rocks/UIG via Getty Images

Τα θραύσματα ανακαλύφθηκαν στην Αγορά της Porta Marina, ενός μεγάλου ορθογώνιου κτηρίου στους κίονες του οποίου λαξεύτηκαν τα fasti ostienses, κατά τη διάρκεια πρόσφατων ανασκαφών στην Ostia Antica -που σήμερα είναι ένας μεγάλος αρχαιολογικός χώρος, σε απόσταση 3 χλμ. πλέον από τη θάλασσα, απόσταση που δημιουργήθηκε μέσα στο χρόνο από τις επιχωματώσεις και την κάθοδο της στάθμης της θάλασσας- στις οποίες συμμετείχαν ομάδες αρχαιολόγων από το Πανεπιστήμιο της Κατάνια και το Πολυτεχνείο του Μπάρι.

Ο διευθυντής του αρχαιολογικού πάρκου δήλωσε ότι η «εξαιρετική ανακάλυψη» ρίχνει περισσότερο φως στις δραστηριότητες του Αδριανού, συμπεριλαμβανομένων των κτιρίων που κατασκεύασε στη Ρώμη, ενώ συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση της ιστορίας της αρχαίας Όστιας.

Ο υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας, Τζενάρο Σαντζουλιάνο, σημείωσε ότι οι ανασκαφές -οι οποίες αποκάλυψαν επίσης εκτεταμένα τμήματα ψηφιδωτού δαπέδου- θα είναι τελικά ανοιχτές στο κοινό, καθώς προσφέρουν μία πρόσθετη εικόνα για τη ζωή στην Όστια και τη Ρώμη.

Με πληροφορίες από Guardian

Δημοφιλή