Τα εμβόλια για την Covid-19 αυτό το φθινόπωρο πιθανότατα θα βασίζονται στην παραλλαγή Όμικρον του κορονοϊού αντί για το αρχικό στέλεχος, αν και κάποιοι ειδικοί λένε πως μπορεί να παρέχουν σημαντικά οφέλη μόνο για μεγαλύτερης ηλικίας και ανοσοκατασταλμένα άτομα.
Η Moderna, η Pfizer και η Novavax δοκιμάζουν εμβόλια που βασίζονται στην πρώτη παραλλαγή ΒΑ.1 της Όμικρον, που κατέστη κυρίαρχη τον χειμώνα, φέρνοντας μεγάλη άνοδο των κρουσμάτων.
Την Τετάρτη η Moderna είπε πως το επικαιροποιημένο της εμβόλιο λειτουργούσε καλά ενάντια στις πιο πρόσφατες υποπαραλλαγές της Όμικρον, και προχωρούσε με τα σχέδιά της για να ζητήσει έγκριση από τις αρμόδιες αρχές.
Τα εμβόλια που μπορούν να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ του αρχικού στελέχους του κορονοϊού και της παραλλαγής Όμικρον θα είναι πιθανότατα «πολύ, πολύ καλύτερα» για το φθινόπωρο, σύμφωνα με τον Τρέβορ Μπέντφορντ, βιολόγο στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον που έχει παρακολουθήσει στενά τις μεταλλάξεις του SARS-coV-2.
Ο Μπέντφορντ είπε πως θα χρειαζόταν πολύς καιρός για να καλυφθούν οι απαιτήσεις των αρμοδίων αρχών προκειμένου να γίνει η μετάβαση ώστε να προσαρμοστεί το επόμενο εμβόλιο στις «εκδόσεις» της Όμικρον που εξαπλώνονται ταχέως τώρα.
«Το να προλάβουμε οποιαδήποτε από τις Όμικρον είναι πραγματικά σημαντικό» είπε, σημειώνοντας το μεγάλο άλμα στον αριθμό των μεταλλάξεων από το αρχικό στέλεχος που εμφανίστηκε στην Κίνα μέχρι την Όμικρον, στο τμήμα της πρωτεΐνης- ακίδας του ιού όπου στοχεύουν τα εμβόλια.
Ο ΠΟΥ σχεδιάζει να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων που φτιάχνονται για την Όμικρον, όπως και εθνικές αρχές όπως η αμερικανική FDA.
Ομάδα συμβούλων του ΠΟΥ είπε την προηγούμενη εβδομάδα πως ένα εμβόλιο που βασίζεται στην Όμικρον μπορεί να διευρύνει την ανοσία αφού η παραλλαγή Όμικρον ήταν σε θέση να ξεφεύγει από μεγάλο μέρος της προστασίας κατά της μόλυνσης που παρείχαν τα εμβόλια που είχαν σχεδιαστεί για τον αρχικό ιό, μια άποψη την οποία συμμερίζονται και άλλοι ειδικοί. Επιστημονικοί σύμβουλοι της FDA θα συναντηθούν στις 28 Ιουνίου για να κάνουν συστάσεις στο θέμα.
Σημαντικά ζητήματα εξακολουθούν να υφίστανται, όπως το κατά πόσον εμβόλια τα οποία σχεδιάζονται για παραλλαγές που κυκλοφορούσαν τον προηγούμενο χειμώνα θα λειτουργούν καλά απέναντι σε σημαντικά διαφορετικές υποπαραλλαγές που μπορεί να εμφανιστούν. Ειδικοί θέλουν επίσης να ξέρουν εάν τα νέα εμβόλια θα αυξάνουν την προστασία απέναντι σε σοβαρή νόσηση και θάνατο για νεότερα, υγιέστερα άτομα ή απλά θα προσφέρουν μερικούς μήνες επιπλέον προστασίας απέναντι σε ήπια νόσηση.
Επιστήμονες που αμφισβητούν την αξία των αναμνηστικών δόσεων για νεότερα και υγιέστερα άτομα λένε πως δεν χρειάζεται ούτε ευρείας κλίμακας εκστρατεία με επικαιροποιημένη δόση.
Διακυβεύονται δισεκατομμύρια
Αντίθετα με ετήσιες τροποποιήσεις στα εμβόλια της γρίπης που επιτρέπεται να κάνουν οι κατασκευαστές για να «πιάνουν» τα στελέχη που κυκλοφορούν, αρχές έχουν ζητήσει από εταιρείες να κάνουν κλινικές δοκιμές για να αποδεικνύουν πως τα νέα εμβόλια για την Covid-19 λειτουργούν καλύτερα.
Ωστόσο περίπου τρία χρόνια στην πανδημία τώρα, οι κατασκευαστές εμβολίων πιέζουν για ένα μοντέλο σαν αυτό της γρίπης που θα τους επέτρεπε να τροποποιούν γρήγορα τα εμβόλιά τους για να αντιμετωπίζουν τις νέες παραλλαγές.
Δισεκατομμύρια είναι τα δολάρια που διακυβεύονται σε συμβόλαια με χώρες ανά τον κόσμο. Η Moderna ήδη παράγει τις δόσεις, με συμφωνίες να έχουν υπογραφεί σε κάποιες χώρες.
Η Moderna ζητά από αρχές να δώσουν πράσινο φως σε μια έκδοση του εμβολίου της για την Covid-19 που θα στοχεύει τόσο την παραλλαγή BA.1 της Όμικρον όσο και το αρχικό στέλεχος του ιού, εξοπλισμένη με νέα στοιχεία που δείχνουν πως μπορεί να είναι αποτελεσματικό απέναντι σε πιο πρόσφατες υποπαραλλαγές. «Η πρόκληση που έχουμε είναι πως ο ιός συνεχίζει να εξελίσσεται πραγματικά γρήγορα» είπε ο πρόεδρος της Moderna, Στίβεν Χόγκε, σε συνέντευξή του, σημειώνοντας ότι εκατομμύρια δόσεις του επικαιροποιημένου εμβολίου θα μπορούσαν να είναι έτοιμες τον Αύγουστο.
Αν η φαρμακοβιομηχανία χρειαστεί να τροποποιήσει περαιτέρω το εμβόλιο και να αρχίσει ξανά την παραγωγή, νέες δόσεις μπορεί να μην είναι διαθέσιμες μέχρι τα μέσα του τετάρτου τριμήνου, είπε.
Η Pfizer και η BioNTech δοκιμάζουν εμβόλια για την Covid-19 προσαρμοσμένα σε παραλλαγές, μα δεν έχουν δώσει ακόμα στοιχεία. Η Novavax, το εμβόλιο της οποίας δεν έχει λάβει ακόμα έγκριση για χρήση στις ΗΠΑ, άρχισε δοκιμή των δικών της, βασιζόμενων στην Όμικρον εμβολίων στα τέλη του Μαΐου.
Ο Δρ. Τζέσε Γκούντμαν, καθηγητής στο Georgetown School of Medicine και πρώην κορυφαίος επιστήμονας του FDA, είπε πως, αντίθετα με τη γρίπη, οι ρυθμιστικές αρχές δεν έχουν επαρκή εμπειρία με εμβόλια για Covid-19 για να τα αντιστοιχίσουν σε στελέχη που κυκλοφορούν χωρίς κλινικές δοκιμές.
Η Δρ. Λουσιάνα Μπόριο, πρώην υπηρεσιακή επικεφαλής επιστήμονας του FDA, είπε πως από επιστημονικής άποψης γενικά υποστηρίζεται η ιδέα πως θα ήταν καλύτερο να υπάρχουν εμβόλια τα οποία αντιστοιχούν καλύτερα στον ιό που κυκλοφορεί τώρα. «Το βλέπουμε αυτό σε ανθρώπους που έχουν υβριδική ανοσία, από εμβολιασμό και μόλυνση» είπε η Μπόριο. «Η ανοσολογική αντίδραση που παράγεται είναι πολύ πλούσια».
Παρόλα αυτά η Μπόριο και άλλοι δεν είναι πεπεισμένοι πως θα έπρεπε να εμβολιαστούν ξανά όλοι. «Δεν υπάρχουν στοιχεία πως ένα υγιές άτομο 27 ετών πρέπει να εμβολιαστεί ξανά» είπε σχετικά.