Τα αποκαλούμενα εκρανοπλάνα είναι γνωστά κυρίως χάρη στο σοβιετικό «τέρας της Κασπίας»: Τα σκάφη αυτά χρησιμοποιούσαν το αποκαλούμενο «ground effect» - επίδραση του εδάφους, «effekt ekrana», εξ ου και το όνομα- για να ίπτανται. Ειδικότερα, όταν ένα σκάφος πετά πολύ κοντά στο έδαφος, σε ύψος μικρότερο του μισού από το πλάτος του ανοίγματος φτερών του, «ακουμπάει» πάνω σε ένα «μαξιλάρι» αέρα υψηλής πίεσης μεταξύ των φτερών και της επιφάνειας. Κοινώς, τα σκάφη αυτού του είδους πετούν σε μικρό ύψος πάνω από την επιφάνεια των νερών, με μεγάλη ταχύτητα. Λόγω του χαμηλού ύψους πτήσης (μόλις λίγα μέτρα) είναι δύσκολος ο εντοπισμός τους από τα ραντάρ, ενώ μπορούν να κινηθούν και πάνω από επίπεδο έδαφος, πάγο ή χιόνι.
Τα σοβιετικά εκρανοπλάνα αποτέλεσαν και αποτελούν αντικείμενα θαυμασμού από μηχανολογικής άποψης, αν και δεν θεωρείται τελικά ότι θα ήταν ιδιαίτερα επιτυχή στους ρόλους για τους οποίους προορίζονταν στο σοβιετικό πολεμικό ναυτικό (ταχεία μεταφορά στρατευμάτων, εκτόξευση πυραύλων κατά εχθρικών στόχων), καθώς δεν ήταν ευέλικτα (οπότε θα ήταν εύκολοι στόχοι για εχθρικά μαχητικά) ενώ είχαν και προβλήματα ευστάθειας.
Η τεχνολογία αυτή ωστόσο φαίνεται να περνά μια φάση αναβίωσης ενδιαφέροντος τελευταία, καθώς υπάρχουν κάποιοι που καταβάλλουν προσπάθειες για χρήση GEV (ground effect vehicles) για πολιτικούς/ εμπορικούς σκοπούς, όπως η Wigetworks (Σιγκαπούρη) με το Airfish-8 και η Regent στη Βοστώνη, που εστιάζει στην κατασκευή επιβατηγών σκαφών Viceroy.
Στο ίδιο πλαίσιο δραστηριοποιείται και η DARPA του αμερικανικού Πενταγώνου, που άρχισε το πρόγραμμα Liberty Lifter με σκοπό αυτό που χαρακτηρίζει ως «άλμα» στις δυνατότητες επιμελητείας με ένα μακράς εμβέλειας και χαμηλού κόστους σκάφους για μεταφορές στη θάλασσα. Όπως αναφέρεται στη σχετική ιστοσελίδα, το νέο αυτό concept έχει στόχο να επεκτείνει τις δυνατότητες των υπαρχόντων μεταγωγικών αεροσκαφών παρέχοντας «επαναστατικές» δυνατότητες βαρέων εναερίων μεταφορών στη θάλασσα. Το σκάφος αυτό θα μπορεί να μεταφέρει πολύ μεγάλα και βαριά φορτία και θα μπορεί να αποθαλασσώνεται/ προσθαλασσώνεται, ενώ η δομή του θα επιτρέπει μεγάλο βαθμό ελέγχου στην πτήση κοντά στην επιφάνεια του νερού και συνεχή πτήση σε μεσαία ύψη. Επίσης, ο σχεδιασμός του θα γίνει έχοντας κατά νου το χαμηλό κόστος.
Ο λόγος για τα σχέδια αυτά, όπως σημειώνεται, είναι πως αν και τα παρόντα μέσα θαλασσίων μεταφορών επιτρέπουν μεταφορά μεγάλων φορτίων, είναι ευάλωτα σε απειλές, απαιτούν λειτουργικά λιμάνια και χρειάζονται χρόνο. Οι αερομεταφορές είναι ταχύτερες, μα έχουν περιορισμένες δυνατότητες υποστήριξης ναυτικών επιχειρήσεων, ενώ επίσης έχουν περιορισμούς στη μεταφορά φορτίων ή απαιτούν μεγάλους διαδρόμους.
Όσον αφορά στα σοβιετικά εκρανοπλάνα, η DARPA στην ανακοίνωσή της λέει πως «αυτά τα οχήματα ήταν υψηλής ταχύτητας και ανεξάρτητα από διαδρόμους, μα περιορίζονταν σε ήρεμα νερά και είχαν περιορισμένη ευελιξία».