Βρισκόμαστε, ίσως, στην πιο κρίσιμη καμπή της ευρωπαϊκής ιστορίας, από κάθε άποψη. Ο πόλεμος στην Ουκρανία επισκιάζει σχεδόν τα πάντα και οι εξελίξεις είναι αλυσιδωτές.
Η Ενέργεια, ήταν ένας από τους τομείς που πλήττεται σε μέγιστο βαθμό, με αποτέλεσμα στις χώρες που συνδέεται η τιμή του φυσικού αερίου με την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, όπως στην Ελλάδα, τα κόστη για τους πολίτες έχουν εκτοξευθεί.
Συνομιλώντας με τη Μαρία Σπυράκη, σε χώρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της στην Ευρωβουλή, διαπιστώσαμε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να τολμήσει περισσότερο και να λειτουργήσει ως ένωση.
Πώς βλέπετε το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση προχωρά στο LNG; Η ΕΕ αποφάσισε να σταματήσουν οι επιδοτήσεις στο φυσικό αέριο, και να περάσουν στο υδρογόνο;
Κατ’ αρχήν δεν είμαστε σε αυτό το σημείο. Είμαστε σε συνθήκες πολέμου, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία άλλαξε εντελώς τα δεδομένα και το πρώτο που κανείς οφείλει να κάνει, είναι η ασφάλεια των προμηθειών. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα, πολύ γρηγορότερα από άλλες χώρες, σε συνθήκες κρίσης, αντίδρασε με το υγροποιημένο φυσικό αέριο.
Είτε με τις εγκαταστάσεις στην Αλεξανδρούπολη, είτε με τις επενδύσεις στη Ρεβιθούσα, είτε με την άλλη μονάδα στην Κόρινθο, η Ελλάδα δείχνει ότι μπορεί να προχωρήσει πολύ γρήγορα στην αλλαγή των προμηθευτών.
Η ΕΕ έχει ζητήσει να μπει η Ελλάδα στην πλατφόρμα με τα άλλα κράτη μέλη για τις εθελοντικές παραγγελίες φυσικού αερίου, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό βήμα, διότι με τον τρόπο αυτό η ΕΕ θα βγει στην αγορά να ζητήσει μεγάλες ποσότητες και να διαπραγματευτεί καλύτερα τις τιμές σε συνθήκες παγκόσμιας ζήτησης.
Η Ελλάδα εξετάζει ξανά την ενεργοποίηση του λιγνίτη. Είναι προς την κατεύθυνση που εξυπηρετεί και τις ευρωπαϊκές προοπτικές;
Δεν επιστρέφουμε στον λιγνίτη. Χρησιμοποιούμε μια μεγαλύτερη ποσότητα λιγνίτη για την ασφάλεια των προμηθειών, σε συνθήκες παγκόσμιας κρίσης. Στόχος της κυβέρνησης είναι να περάσουμε πολύ γρήγορα προς απανθρακοποίηση, και μάλιστα το 2028 να μην έχουμε κανένα εργοστάσιο που να λειτουργεί με λιγνίτη για να παράγει ηλεκτρικό ρεύμα.
Αυτή η κατεύθυνση είναι στον ίδιο δρόμο με την ΕΕ, είναι μια κατεύθυνση ρεαλιστική και δείχνει ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι μια χώρα από τους πρωταγωνιστές της αλλαγής του ενεργειακού μίγματος στην ΕΕ. Το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση προχωρά στην βελτίωση και του πλαισίου για τις ανανεώσιμες πηγές, δείχνει πώς υπηρετεί αυτό το στόχο με όλα τα διαθέσιμα μέσα.
Τι γίνεται με το περιβόητο πλαφόν, που έχει συζητηθεί πολύ;
Ως προς το πλαφόν, ο Ελληνας πρωθυπουργός ζήτησε να γίνει μια μικρή παρέμβαση στην αγορά, ούτως ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα κερδοσκοπίας – ήδη το κομμάτι με τις φυσικές παραδόσεις είναι πολύ σημαντικό, να μην διαπραγματεύεται κανείς τίτλους -, και με αυτόν τον τρόπο αποσυμπιέζεται η τιμή του φυσικού αερίου σε όλη την Ευρώπη. Αυτό δεν προχώρησε για προφανείς λόγους, διότι κυρίως Γερμανία και Ολλανδία έχουν εξασφαλίσει μακροπρόθεσμα φθηνά συμβόλαια παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Είναι προφανές, όμως, ότι η ευρωπαϊκή λύση για την παρέμβαση στις τιμές, έχει καθυστερήσει, διότι δεν επεξεργάστηκε έγκαιρα η κομισιόν ένα μοντέλο αποσύνδεσης του φυσικού αερίου από τον ηλεκτρισμό. Το ενεργειακό μίγμα είναι εθνική υπόθεση, ωστόσο η κρίση είναι ευρωπαϊκή.
Αρα πρέπει να έχουμε μια ισχυρή ευρωπαϊκή λύση, με διάφορα «όπλα» στο τραπέζι, από τη χρήση δανείων που δεν έχουν αξιοποιηθεί από τις χώρες μέλη και λιμνάζουν στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, από το ενδεχόμενο να παρέμβουμε στην αγορά της χονδρικής, και από το ενδεχόμενο να υπάρξει αποσύνδεση των τιμών του φυσικού αερίου από την τιμολόγηση του ηλεκτρισμού, ώστε να υπάρξει μια αλλαγή του μοντέλου τιμολόγησης που λειτούργησε όλα αυτά τα χρόνια.
Ο Μάριο Ντράγκι, ο Ιταλός πρωθυπουργός, μίλησε για διεύρυνση…
Αυτό που πρέπει να δούμε, ως προτεραιότητα, είναι ότι όποτε η Ευρώπη έδρασε συλλογικά, και αυτό είναι το δίδαγμα του κορονοίού, είχε αποτελέσματα στο πεδίο. Επίσης, πρώτη φορά στην ιστορία της, με κοινό δανεισμό, προχώρησε στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Αρα αυτό που χρειαζόμαστε είναι πρώτα να επιταχύνουμε και μετά να καταφεύγουμε σε λύσεις με βάσει τον κορονοϊό. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε επόμενες κρίσεις, αλλά μπορούμε να έχουμε τα εργαλεία για να απαντήσουμε στις επόμενες κρίσεις.
Ωστόσο, όλες οι κρίσεις βρίσκονται κάτω από την κλιματική κρίση και αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να έχουμε μια εργαλειοθήκη ευρωπαϊκών απαντήσεων, είτε αυτό είναι ο κοινός δανεισμός, είτε η κοινή δράση και οι κοινές προμήθειες. Εργαλεία υπάρχουν, όμως πρέπει να υπάρχει και θέληση. «Where there’s a will, there’s a way».
Με το περιβάλλον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πώς έχει προχωρήσει;
Στο περιβάλλον έχουμε την πιο φιλόδοξη και απαιτητική νομοθεσία σε όλη την Ευρώπη, η οποία χρειάζεται πολλά κονδύλια για να υλοποιηθεί, ώστε να κάνουμε της ευρωπαϊκή οικονομία πράσινη, ψηφιακή και ανθεκτική, είτε γιατί αλλάζουμε το μοντέλο των μεταφορών, είτε γιατί αλλάζουμε τα κτίρια που ανακαινίζουμε, είτε γιατί προχωράμε στην αλλαγή του ενεργειακού μίγματος, είτε γιατί αντιμετωπίζουμε τη γεωργία με βιώσιμα μοντέλα και λιγότερα λιπάσματα και φυτοφάρμακα, είτε γιατί ντυνόμαστε με βιώσιμα ρούχα και όχι με τη μόδα. Ολα είναι παράμετροι μιας διαφορετικής ζωής.
Ως προς τις οδικές μεταφορές δεν είχαν προσαρμοστεί την περασμένη δεκαετία. Πρέπει να το κάνουν τώρα και να ρίξουν τις εκπομπές των αερίων ρύπων. Αν έχουμε ένα στοιχείο αποτυχίας της ευρωπαϊκής μονοθεσίας, αυτό εστιάζεται στο κομμάτι των οδικών μεταφορών.
Υπάρχουν εναλλακτικά βήματα, με το υδρογόνο, ως καυσίμου και ως μεταφορέα ενέργειας γιατί με βάση αυτή την εικόνα θα δημιουργήσουμε το μέλλον. Αναβάθμιση υποδομών και δημιουργία καινούργιων.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε καλό μομέντουμ;
Η Ελλάδα είναι χώρα των ευκαιριών. Ένα στοιχείο που πρέπει να δούμε είναι η αύξηση της δημόσιας αποδοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για να μπορέσει να γίνει οτιδήποτε.
Για να έχουμε φθηνή ενέργεια, πρέπει να έχουμε πολλή πράσινη ενέργεια. Πρέπει να αυξήσουμε την πληροφόρηση, ότι η νομοθεσία που εφαρμόζουμε είναι η πιο απαιτητική σε όλο τον κόσμο για την προστασία του περιβάλλοντος.