Ο στόχος της κυβέρνησης είναι διπλός κατά την διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης: Πρώτον, να προσελκύσει ξένες επενδύσεις και δεύτερον να διατηρήσει «σοβαρή συμμετοχή» στις τράπεζες προκειμένου, σε ενδεχόμενη ανάπτυξη, να αυξηθούν τα κέρδη του, σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου στην Επιτροπή της Βουλής η οποία επεξεργάζεται το νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών
Ο υπουργός διευκρίνισε ότι το ποσοστό συμμετοχής του Δημοσίου δεν θα είναι απεριόριστο, ο έλεγχος όμως στις τράπεζες χρειάζεται, αλλά όχι σε ποσοστό που θα αποτρέπει τους ιδιώτες να επενδύσουν στο κεφάλαιο.
Επίσης, ο κ. Τσακαλώτος είπε ότι την Κυριακή - μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών - θα εκδοθεί Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, στην οποία θα περιλαμβάνονται οι λεπτομέρειες της ανακεφαλαιοποίησης, δηλαδή ποιο θα είναι το ποσοστό των μετοχών του ΤΧΣ στις τράπεζες καθώς επίσης και ποιο θα είναι το ποσοστό των μετατρέψιμων ομολόγων τύπου COCO'S.
Όπως εξήγησε ο κ. Τσακαλώτος στην Επιτροπή, η οποία επεξεργάζεται το νομοσχέδιο, η διαδικασία αυτή κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου τη Δευτέρα, που θα ανοίξουν οι αγορές, η όλη διαδικασία να στεφθεί με επιτυχία και να αποφευχθούν τα κερδοσκοπικά παιχνίδια.
«Τη Δευτέρα, που θα ανοίξουν οι αγορές, θα έχει ψηφιστεί το σχέδιο νόμου, θα έχει εκδοθεί και η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου οπότε θα μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι ότι η διαδικασία θα πάει πολύ καλά», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός.
Ειδικότερα, με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, θα ρυθμίζονται θέματα, που θα αφορούν την ποσοστιαία σύνθεση του χαρτοφυλακίου των Τραπεζών μεταξύ κοινών μετοχών, ομολόγων τύπου COCO'S και προνομιούχων μετοχών.
Ο κ. Τσακαλώτος περιέγραψε και τους λόγους για τους οποίους το νομοσχέδιο δεν ήταν δυνατόν να κατατεθεί νωρίτερα, φέροντας ως παράδειγμα ότι μέχρι την Τρίτη - Τετάρτη δεν ήταν γνωστό καν αν τα ομόλογα τύπου coco's θα ήταν μέρος των κεφαλαιακών εργαλείων που θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε.
Ακόμη και σήμερα - είπε ο υπουργός - είναι δύσκολο να προβλεφθούν τα πάντα γι αυτό εξήγησε ότι στην Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου θα καθοριστούν και οι λεπτομέρειες για το πόσο θα είναι coco's, πόσες θα είναι κοινές μετοχές από το ΤΧΣ, τι ακριβώς και πως θα γίνει η μετατροπή των προνομιούχων μετοχών, σε τι θα μετατραπούν και σε ποια τιμή.
Επιπλέον ο κ. Τσακαλώτος διαβεβαίωσε πως δεν πρόκειται να υπάρξει κούρεμα καταθέσεων, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Απομακρύναμε τον κίνδυνο του κουρέματος καταθέσεων. Η ανακεφαλαιοποίηση θα γίνει χωρίς κούρεμα».
Παράλληλα τόνισε ότι υπάρχει στο σχέδιο νόμου η πρόβλεψη για αντικειμενική αξιολόγηση των διοικητών των τραπεζών αλλά και επιλογή των μελών του ΤΧΣ από Επιτροπή στην οποία θα μετέχουν εκπρόσωποι του υπουργείου Οικονομικών και της Τράπεζας της Ελλάδος. «Όσοι κριθούν ανεπαρκείς θα απομακρυνθούν» ξεκαθάρισε ζητώντας από τα κόμματα της αντιπολίτευσης να αναλάβουν τις ευθύνες τους για τις διοικήσεις των τραπεζών που - όπως υποστήριξε - συνδέονταν με πολιτικά κόμματα, με κανάλια και ποδοσφαιρικές ομάδες.
Λίγο νωρίτερα πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν, σχετικά με τις δράσεις που προβλέπει το νομοσχέδιο, ότι θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί πριν από την 1η Ιανουαρίου του 2016 προκειμένου να μην υπάρξει bail in, δηλαδή «κούρεμα» στις καταθέσεις.
Σημειώνεται ότι η προστασία των καταθέσεων κάτω από 100.000 ευρώ είναι απολύτως εγγυημένη και προβλέπεται από την κοινοτική οδηγία BRRD (Bank Recovery and Resolution Directive) η οποία έχει ήδη τεθεί σε ισχύ σε όλα τα κράτη-μέλη από την 1η Ιανουαρίου 2015 και στην Ελλάδα θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου του 2016, τονίζουν οι πηγές του υπουργείου.
Υπενθυμίζεται ότι αύριο Σάββατο θα ανακοινωθούν και τα αποτελέσματα των stress tests των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Οι χρηματοπιστωτικές, δηλαδή, ανάγκες κάθε τράπεζας για τις οποίες υπάρχουν δύο σενάρια: το βασικό (base line) και το δυσμενές.
Τα δύο σενάρια
Σύμφωνα με πληροφορίες, που επικαλείται το Αθηναϊκό Πρακτορείο, οι κεφαλαιακές ανάγκες των συστημικών τραπεζών, στο βασικό σενάριο είναι σε τέτοιο ύψος ώστε να μπορούν να καλυφτούν από ιδιωτικά κεφάλαια.
Αν δεν μπορέσουν οι ιδιώτες να καλύψουν το ποσό η όποια τράπεζα θα μπει σε διαδικασία εξυγίανσης (resolution) –ωστόσο σύμφωνα με όλα τα δεδομένα υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών και την επιτυχία της νέας ανακεφαλαιοποίησης. ΄
Οι στόχοι της ανακεφαλαιοποίησης
Όπως αναφέρουν οι πηγές του υπουργείου Οικονομικών, η διάθεση 25 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών προβλέπεται στη νέα δανειακή σύμβαση μεταξύ της κυβέρνησης και των Ευρωπαίων εταίρων.
Το κομμάτι του κεφαλαίου αυτού που θα χρειαστεί για να καλυφθεί το δυσμενές σενάριο κάθε τράπεζας, θα μετατραπεί σε κοινές μετοχές με πλήρη δικαιώματα ψήφου. Να σημειωθεί ότι στην προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση οι μετοχές που απέκτησε το Δημόσιο μέσω της ίδιας διαδικασίας είχαν περιορισμένα δικαιώματα ψήφου.
Ένα ακόμα χρηματοπιστωτικό «εργαλείο» που προβλέπει το νομοσχέδιο είναι τα ομόλογα τύπου Coco's (Contingent Convertible Bonds). Πρόκειται για «υπό αίρεση» μετατρέψιμα ομόλογα με υψηλή απόδοση (8% έως 10%) που μπορούν να μετατραπούν σε κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου. Τα COCO'S παρέχουν χρηματοοικονομική στήριξη και μειώνουν το κόστος για τους φορολογούμενους πολίτες, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν τη δυνατότητα δημιουργίας εσόδων.
Οι προνομιούχες μετοχές που έχει στην κατοχή του το ελληνικό Δημόσιο είναι ήδη τραπεζικό κεφάλαιο και μπορούν να μετατραπούν σε κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου.
Δημιουργείται πλαίσιο που ενισχύει τη διαφάνεια και τη δημόσια λογοδοσία τόσο των τραπεζών όσο και του ΤΧΣ. Να σημειωθεί ότι οι θεσμοί θέλουν ένα ισχυρό ΤΧΣ για να ελέγχει τους τραπεζίτες (πώς χορηγούν δάνεια, με ποια κριτήρια, κ.λπ.) με καταγεγραμμένη τη διαφωνία της ελληνικής πλευράς ως προς το ύψος της αμοιβής των στελεχών του ΤΧΣ και την ασυλία τους -βασικό επιχείρημα του κουαρτέτου είναι ότι το άσυλο προστατεύει τα μέλη του ΤΧΣ από ομαδικές μηνύσεις.
Επίσης θεσπίζεται, για πρώτη φορά, διαδικασία περιοδικής αξιολόγησης των διοικήσεων και των ανώτερων στελεχών των τραπεζών, από διεθνή επιτροπή, στη βάση συγκεκριμένων και αντικειμενικών κριτηρίων.
Οι προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις δεν αντιμετώπιζαν καθόλου το ζήτημα των «κόκκινων δανείων». Μέσα στις επόμενες ημέρες θα υπάρξει λύση τόσο για το νόμο Κατσέλη και για τα «κόκκινα δάνεια» προκειμένου αυτή να είναι η τελευταία ανακεφαλαιοποίηση.
«Ο λόγος που απέτυχαν οι προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις ήταν ότι δεν συνοδεύτηκαν από τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων, το οποίο αποτελεί το μεγάλο βαρίδι, τη μαύρη τρύπα»είπε την Πέμπτη ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης Δραγασάκης κατά τη διάρκεια ενημέρωσης του Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου για τις εξελίξεις στον τομέα των τραπεζών και τη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης.
Τέλος, στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα συμμετάσχει και η τράπεζα EBRD (European Bank for Reconstruction and Development).
Διαβάστε αναλυτικά το νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση:
Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης για το κατεπείγον
Κατά την έναρξη της συνεδρίασης η αντιπολίτευση εξέφρασε αντιρρήσεις για το κατεπείγον της διαδικασίας, με τον Μάκη Βορίδη εκ μέρους της ΝΔ να επισημαίνει πως δεν είναι δυνατόν για ένα νομοσχέδιο που κατατέθηκε σήμερα Παρασκευή να είναι προετοιμασμένοι οι βουλευτές και να αμφισβητεί τα όσα είπε ο κ. Τσακαλώτος περί μη δυνατότητας να έρθει νωρίτερα στη Βουλή.
Ότι «βρισκόμαστε για άλλη μια φορά στο απόλυτο αδέξοδο της κοινοβουλευτικής διαδικασίας» επισήμανε ο Γιάννης Μανιάτης από το ΠΑΣΟΚ ο οποίος υπενθύμισε πως αντιμετώπισε ο ΣΥΡΙΖΑ την προηγούμενη κυβέρνηση τα τελευταία δύο χρόνια.
«Ότι έκαναν οι προηγούμενοι κάνετε και εσείς» είπε ο Νίκος Καραθανασόπουλος από το ΚΚΕ επισημαίνοντας πως το κόμμα του δεν αποδέχεται την διαδικασία και ζητεί να συζητηθεί το νομοσχέδιο με την κανονική διαδικασία.
«Ήταν γνωστό από το καλοκαίρι και δεν υπάρχει δικαιολογία. Η Βουλή δεν πρέπει να βιαστεί» ανέφερε ο Χάρης Θεοχάρης από το Ποτάμι επισημαίνοντας ταυτοχρόνως πως είναι ένα ατελές νομοσχέδιο που δεν έχει κλείσει και θα υπάρξουν τροπολογίες.
«Είναι κατεπείγον γιατί υπάρχει ανασφάλεια των πολιτών και πρέπει να υπάρχει ένα τραπεζικό σύστημα για να βγούμε απο την κρίση», σημείωσε ο Κωνσταντίνος Κατσίκης (ΑΝΕΛ).
«Δεν αισθάνομαι έτοιμος ψυχολογικά να το υποστηρίξω. Το νομοσχέδιο αυτό θέλει μελέτη τουλάχιστον μια εβδομάδα» είπε ο Δ. Καβαδέλλας της Ένωσης Κεντρώων.
Τελικά το σχέδιο νόμου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών εγκρίθηκε επί της αρχής και επί των άρθρων του από την Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων.
Υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου τάχθηκαν ο ΣΥΡΙΖΑ οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, η Νέα Δημοκρατία, η Δημοκρατική Συμπαράταξη και η Ένωση Κεντρώων, ενώ το Ποτάμι, επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί αύριο Σάββατο στην Ολομέλεια, οπότε και ψηφίζεται το νομοσχέδιο με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Η Χρυσή Αυγή και το ΚΚΕ καταψήφισαν.