Μαίανδροι στολίζουν τα πεζοδρόμια και οι Ελληνικές πινακίδες φιγουράρουν στην οδό Halsted στην καρδιά της Ελληνικής γειτονιάς του Σικάγο. Ο χρόνος φαίνεται πως δεν έχει αγγίξει τη συνοικία των Ελλήνων της πόλης, παρότι πολλοί έχουν μετακομίσει στα προάστια και νέες οικοδομές φυτρώνουν ολόγυρα.
Η γειτονιά καλά κρατεί την Ελληνικότητά της προπάντων από τότε που χτίσθηκε το υπερμοντέρνο Ελληνικό Μουσείο του Σικάγου στο τέλος ακριβώς του δρόμου, εκεί που το μάτι αγκαλιάζει τους μεγάλους αμερικάνικους αυτοκινητόδρομους που τέμνονται και αγκομαχούν από τα χιλιάδες αυτοκίνητα...
Το Ελληνικό Μουσείο του Σικάγο είναι μια πραγματικότητα από το 2011, αποτελώντας σημείο αναφοράς του Ελληνισμού της πόλης καθώς προσπαθεί να βρει την ταυτότητά του ανάμεσα στην αρχαία εθνική κληρονομιά και την ιστορία της Ελληνικής μετανάστευσης στην αμερικάνικη μεγαλούπολη.
Μια ομάδα Ελλήνων που θέλουν να δουν ένα Μουσείο Ελληνικό να παίρνει σάρκα και οστά στο Μόντρεαλ, επισκεφθήκαμε το εντυπωσιακό κτίσμα, χτισμένο σε απλή σούπερ μοντέρνα γραμμή και απλωμένο σε τρείς ορόφους σε 3.700 τετραγωνικά μέτρα.
Μας υποδέχθηκαν ο πρώτος πρόεδρος του Μουσείου, τραπεζίτης Αριστοτέλης Χαλικιάς καθώς και η νυν πρόεδρος του Μουσείου πανεπιστημιακή καθηγήτρια δρ. Λώρα Κάλαμος.
Ο Αριστοτέλης Χαλικιάς είναι παθιασμένος με το Μουσείο και αποδίδει τα εύσημα στον μεγάλο Ελληνα και πρώτο πρόεδρο του ΣΑΕ Άντριου Αθενς: «Ο ‘Αντριου Αθενς μας εξασφάλισε το οικόπεδο μέσω του δήμου. Ο δήμος αγόρασε σ’ αυτό το δρόμο ένα κτίριο που στέγαζε ένα μεγάλο μαγαζί και μας το παρέδωσε. Χρειάστηκε να συγκεντρώσουμε κι εμείς χρήματα για να κατεδαφίσουμε το κτίριο που μας χαρίστηκε κι έτσι άρχισαν οι εργασίες. Μαζευτήκαμε μια ομάδα επιχειρηματιών με όραμα να αφήσουμε κάτι στα παιδιά μας και καταθέσαμε πολλή αγάπη, πάθος και δουλειά».
Το 2011 το Μουσείο που ξεκίνησε δειλά δειλά το 1983 ως Κέντρο Πολιτισμού και Κληρονομιάς στην Michigan Avenue και μετακόμισε στην ελληνική γειτονιά το 2004, ολοκληρώθηκε ως κτίσμα.
«Ξεκινήσαμε να πούμε την ιστορία της Ελληνικής μετανάστευσης στο Σικάγο αλλά ήταν πολύ περιορισμένη. Γρήγορα αντιληφθήκαμε ότι έπρεπε να φτιάξουμε κάτι μεγαλύτερο απ’ αυτό γι αυτό το σύνθημά μας έγινε « συνδέοντας τις γενιές μέσω της ελληνικής ιστορίας, πολιτισμού και τέχνης» με την προοπτική να αποδώσουμε την οικουμενικότητα του Ελληνισμού. Για μας το μήνυμα είναι να περιλάβουμε όσους περισσότερους στο οικουμενικό μήνυμα του Ελληνισμού, αυτό που ο Μέγας Αλέξανδρος άπλωσε στα μήκη και τα πλάτη της γης με την εκστρατεία του», λέει ο Αριστοτέλης Χαλικιάς συγκινημένος.
Η δρ. Λώρα Κάλαμος μας περιηγεί με υπερηφάνεια στις αίθουσες του Μουσείου, που φιλοξενούν ρέπλικες αρχαίων ευρημάτων, περιοδικές εκθέσεις με πραγματικά ευρήματα απο την Ελλάδα, βιβλιοθήκη, αρχείο και τάξεις για μαθήματα ελληνικών, ελληνικής ιστορίας αλλά και τέχνης.
«Δεχόμαστε μεγάλο αριθμό επισκεπτών κάθε χρόνο ιδιαίτερα όταν έχουμε μια νέα έκθεση. Το Μουσείο έχει γίνει προορισμός όχι μόνο για τα Ελληνικά αλλά και για τα Αμερικάνικα σχολεία.Τις Πέμπτες και τα Σάββατα έχουμε δασκάλους που διδάσκουν Ελληνική γλώσσα και ιστορία, ενώ τα σχολεία μπορούν να κλείσουν μια μέρα περιήγησης αλλά και δημιουργίας , ζωγραφικής πάνω στα κεραμεικά αντιγράφοντας την αρχαία ελληνική τέχνη.Οι αίθουσες δεν μας φτάνουν πλέον κι όλο εξαπλωνόμαστε περισσότερο στη διδαχή της Ελληνικής κουλτούρας, για μας αυτή είναι η παρακαταθήκη για το μέλλον», σημειώνει η Λώρα Κάλαμος που φροντίζει για την χρηματοδότηση του Μουσείου.
Τα ετήσια έξοδα λειτουργίας του Μουσείου φθάνουν στο ένα εκατομμύριο δολάρια και αυτά συγκεντρώνονται με το λαμπρό γκάλα που αποφέρει περίπου 600.000 το χρόνο, με τα εισιτήρια των επισκεπτών καθώς και με τις δωρεές που αρχίζουν από ένα δολάριο και φθάνουν στα εκατομμύρια.
Η δρ. Λώρα Κάλαμος επίσης μιλάει με ανυπόκριτο ενθουσιασμό για την αναπαράσταση των γνωστών αρχαίων δικών που γίνονται ετήσια σε μεγάλα θέατρα του Σικάγο με τη συμμετοχή μεγάλων νομικών και δικαστικών της πόλης : «Έχουμε γνωρίσει λαμπρές κριτικές με την αναπαράσταση των δικών που έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον όχι μόνον των Ελλήνων αλλά και όλων των κατοίκων της πόλης. Ο κόσμος έρχεται και συμμετέχει σ’ αυτές τις δίκες που καθόρισαν μέρος της αρχαίας Ελληνικής πραγματικότητας», αναφέρει με έντονο χρώμα στη φωνή της.
Στη συνέχεια επισκεπτόμαστε την έκθεση με τα απολιθώματα του Βορείου Αιγαίου και το απολιθωμένο δέντρο από το δάσος της Λέσβου, τριγυρίζουμε στους ορόφους που αξιοποιούνται σε κάθε σημείο τους για να αναδείξουν μέρος της αρχαίας ελληνικής ιστορίας.
Ο τρίτος όροφος είναι αφιερωμένος εξαιρετικά στην ιστορία του Ελληνα μετανάστη, απ΄όπου ξεκίνησαν όλα. Τα πρώτα μπαούλα, τα εργόχειρα των γυναικών, τα στέφανα, τα άμφια των παπάδων, ο σταυρός, η ραπτομηχανή, η γραφομηχανή... και μια σειρά φωτογραφιών αποτίουν τιμή στον ’Ελληνα Μετανάστη . Οι στιγμές είναι συγκινητικές όταν ανακαλύπτεις τους μόχθους των ανθρώπων που έγιναν η αφορμή αυτού του μουσείου.
«Η Προφορική Αφήγηση με τις προσωπικές ιστορίες των μεταναστών αποτελεί μέρος του νέου οπτικοακουστικού υλικού μας. Τελικά, τα μουσεία εξελίσσονται μέσω των οπτικοακουστικών μέσων και του διαδικτύου. Καμιά φορά αναρωτιέσαι αν πρέπει να υπάρχουν τρισδιάστατα μουσεία όταν η ηλεκτρονική εποχή και η τεχνολογία μας ξεπερνούν», θα πει η δρ. Λώρα Κάλαμος.
Ωστόσο , ο τραπεζίτης Αριστοτέλης Χαλικιάς πιστεύει στην ταυτοποίηση της πληροφορίας με το χώρο και επιμένει: «Το Ελληνικό Μουσείο του Σικάγου είναι μεγαλύτερο από τον μετανάστη που το έκτισε, είναι εδώ για να διαδώσει το μήνυμα της οικουμενικότητας του Ελληνισμού. Αυτό το κτίσμα θα αποτελεί τη μαρτυρία του».
