«Κοπέλες μου, σταθείτε. Για που το βάλατε στα πόδια,
που αντικρύσατε έναν τέτοιον άντρα;
Μήπως σας πέρασε απ′ τον νου πως είναι εχθρός μας;
Δεν έγινε, το λέω, ως τώρα, μήτε θα γίνει, στων Φαιάκων τη χώρα
να φτάσει κάποιος άνθρωπος φοβερός φέρνοντας αναστάτωση.
Το ξέρετε, μας αγαπούν οι αθάνατοι όσο λίγους.
μένουμε και παράμερα,
στα έσχατα όρια του πολυκύμαντου πελάγου,
που δύσκολα, ή και ποτέ, άλλος θνητός δεν θα μπορούσε να ’σμιγε
μαζί μας»...
(Οδύσσεια έκτη ραψωδία. Συνάντηση Οδυσσέα - Ναυσικάς / μετάφραση Δημήτρη Μαρωνίτη)
Μ′ αυτό το απόσπασμα επέλεξε ο Βαγγέλης Χρόνης, αντιπρόεδρος της Lamda Development, να ολοκληρώσει την ομιλία με την οποία καλωσόρισε στο χώρο του Ολυμπιακού Μουσείου Αθήνας την Τρίτη 12 Δεκεμβρίου το μεσημέρι όσους βρέθηκαν εκεί για να παρακολουθήσουν την παρουσίαση ενός ακόμα τόμου της εμβληματικής σειράς του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση και της εταιρείας Lamda Development «Ο Κύκλος των Μουσείων» η οποία προβάλλει τους θησαυρούς των αρχαιολογικών μουσείων της πατρίδας μας και την πλούσια πολιτιστική μας κληρονομιά.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για τον του εικοστό δεύτερο με τον τίτλο «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας» τον οποίο έχει συγγράψει η αρχαιολόγος και προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κέρκυρας, Τένια Ρηγάκου. Αφιερωμένος στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Κέρκυρας που ανακαινίστηκε πρόσφατα, προσφέρει στους επισκέπτες ένας ταξίδι γνώσης, μια περιδιάβαση στους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Κέρκυρας στα βάθη των αιώνων. Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και η συγγραφέας του τόμου.
«Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας καθώς και ένα μέρος από τη συλλογή του Μουσείου Παλαιόπολης - Mon Repos - πιστεύουμε ότι αποκτούν πλέον έναν μοναδικό οδηγό για τους επισκέπτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η έκδοσή τους έχει ως στόχο την ανάδειξη γνωστών ή λιγότερο γνωστών, νέων και παλαιότερων, μουσείων της χώρα μας. Ολων αυτών των θησαυρών που συνθέτουν τον αρχαιολογικό πλούτο», ανέφερε ο κ. Χρόνης στην ομιλία του για τον πολυτελή, δίγλωσο, τόμο.
Με τη σειρά της, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, αναφέρθηκε σε ένα πόνημα εξαιρετικά χρήσιμο, όχι μόνο για τον επισκέπτη και το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, αλλά και για τους ειδικούς επιστήμονες και τους ερευνητές, τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Ο αφιερωματικός τόμος με τον τίτλο «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κέρκυρας» φιλοξενεί στις σελίδες του ευρήματα από την Παλαιολιθική εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα, τα οποία μας ταξιδεύουν στην πλούσια ιστορία του νησιού. Χάρη στη στρατηγική γεωγραφική του θέση, μεταξύ Ανατολής και Δύσης, το νησί των Φαιάκων αποτέλεσε κατά τους ιστορικούς χρόνους την έδρα μιας ισχυρής και οικονομικά αυτάρκους πόλης, με αισθητή την παρουσία της στο έργο του Θουκυδίδη. Την εικόνα της αρχαίας Κέρκυρας ανασυνθέτουν τα σπουδαία μνημεία, που έχει φέρει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, όπως, μεταξύ άλλων, ο δωρικός ναός του Καρδακίου στο Mon Repos, το αρχαϊκό κενοτάφιο του Μενεκράτη με τον επιβλητικό λέοντα και το σημαντικότερο όλων, το δυτικό αέτωμα του ναού της Αρτέμιδας, με τη μορφή της φτερωτής Γοργούς.
«Ο τόπος της Κέρκυρας - η πόλη της Κέρκυρας είναι μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO - είναι ένα ανοιχτό, ζωντανό Μουσείο της πολύτιμης υλικής και άυλης, ιδιότυπης πολιτισμικής της παράδοσης. Ενα μέρος από το πλούσιο πολιτιστικό της απόθεμα παρουσιάζεται στον τόμο ο οποίος εύχομαι να αποτελέσει πολύτιμη πηγή πληροφοριών για τους αρχαιολογικούς θησαυρούς του νησιού», ανέφερε με τη σειρά της η κυρία Ρηγάκου.
«Ο ”Κύκλος των Μουσείων” δεν έγινε τεράστιος αυτόματα. Ξεκίνησε πολύ μικρός, από μια κουκίδα, και θέλω να πιστεύω ότι σε λίγα χρόνια θα είναι πολύ μεγαλύτερος», ανέφερε απαντώντας σε σχετική ερώτηση ο κ. Χρόνης, ο οποίος αποκάλυψε μάλιστα ότι το επόμενο βιβλίο του κύκλου θα έχει τον τίτλο «Το αρχαιολογικό Μουσείο της Χαιρώνειας».
O αφιερωματικός τόμος θα διανεμηθεί δωρεάν σε αρχαιολογικά τμήματα Πανεπιστημίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε αρμόδια τμήματα του υπουργείου Πολιτισμού, σε ξένες αρχαιολογικές Σχολές και Ινστιτούτα, όπως επίσης και σε επιλεγμένες εγχώριες και διεθνείς βιβλιοθήκες και οργανισμούς.
Η έκδοση είναι διαθέσιμη σε ψηφιακή μορφή, στην ελληνική και την αγγλική γλώσσα, στην ιστοσελίδα της Lamda Development https://www.lamdadev.com .
O τόμος εκδόθηκε από τις εκδόσεις Ολκός, υπό την εκδοτική φροντίδα της Ειρήνης Λούβρου. Η φωτογράφιση έγινε από τον Σωκράτη Μαυρομμάτη, η μετάφραση στα αγγλικά από την Αλεξάνδρα Ντούμα και η σελιδοποίηση από την Ελίζα Κοκκίνη. Η επεξεργασία των εικόνων έγινε από τον Νίκο Λαγό, η τυπογραφική διόρθωση από τον Παντελή Μπουκάλα, η εκτύπωση από την εταιρεία Φωτόλιο και η βιβλιοδεσία από τον Γιώργο Ηλιόπουλο.
Επίσης, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη επανέλαβε την πάγια θέση της Ελλάδας για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης την ώρα των ερωτήσσεων που ακολούθησαν την παρουσίαση. Αφορμή ήταν ερώτηση του δημοσιογράφου Χρήστου Κορφιάτη από την Κέρκυρα, προς τη Διαμαντώ Ρηγάκου, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κέρκυρας σχετικά με τη συλλογή Γουντχάους. «Κυρία Ρηγάκου, αναφερθήκατε τόσο ωραία στη συλλογή Γουντχάους, που εξήχθη από την Κέρκυρα το 1866 και μεγάλο μέρος της βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, μάλλον στις αποθήκες. Μιλάμε για χιλιάδες αντικείμενα. Είναι γεγονός ότι εξήχθη παράνομα από την Κέρκυρα και βρίσκεται χωρίς πιστοποιημένα έγγραφα στο Βρετανικό Μουσείο;», ρώτησε ο δημοσιογράφος.
«Η συλλογή Γουντχάους, μόλις πέθανε ο Γουντχάους, στην Κέρκυρα, διεσπάρη, λεηλατήθηκε στο νησί. Σύμφωνα με τη διαθήκη του όφειλε να μεταφερθεί στο Βρετανικό Μουσείο, όπου και πήγε, μάλλον ένα μικρό μέρος», απάντησε η κ. Ρηγάκου και έδωσε τον λόγο στην Λίνα Μενδώνη, η οποία ήταν παρούσα στην εκδήλωση.
«Το γεγονός ότι πάρα πολλές αρχαιότητες ελληνικές βρίσκονται σε όλα τα μουσεία του κόσμου, δεν σημαίνει ότι υποχρεώνει την Ελλάδα να ζητά τον επαναπατρισμό τους», απάντησε η υπουργός Πολιτισμού. Και πρόσθεσε: «Η Ελλάδα σταθερά, από τη δεκαετία του ‘80 μέχρι σήμερα, ζητά τον επαναπατρισμό μόνο των γλυπτών του Παρθενώνα. Γιατί; Διότι απεσπάσθησαν βιαίως, το μνημείο βανδαλίστηκε, το μνημείο είναι ιστάμενο, τα γλυπτά αυτά είναι μέρος του αρχιτεκτονικού του συνόλου, του συνόλου του αρχιτεκτονήματος του Παρθενώνα. Και για αυτό τα θεωρούμε ως προϊόντα κλοπής και δεν μπορεί να αναγνωρισθεί νομή, κατοχή και κυριότητα στο Βρετανικό Μουσείο. Όλα τα άλλα, όλες οι άλλες ελληνικές αρχαιότητες, όπως άλλωστε και πλήθος αρχαιοτήτων από όλους τους παλαιούς πολιτισμούς, βρίσκονται στα μουσεία του κόσμου και αποτελούν κτήμα όλης της οικουμένης, όπως και τα γλυπτά του Παρθενώνα. Η διαφορά είναι ότι γι’ αυτά ο φυσικός τους χώρος είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με το ίδιο το μνημείο».
Μετά την παρουσίαση και με αφορμή την γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνος προσφέρθηκαν οι παραδοσιακές τηγανίτες τ′ Αγιού, ένα κερκυραϊκό έθιμο το οποίο το 2021 με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού ενεγράφη στο εθνικό ευρετήριο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας.