Είναι κοινός τόπος να λέμε ότι οι ανθρώπινες κοινωνίες εμφανίζουν εικόνες ζούγκλας στην καθημερινότητά τους. Η σκληρότητα, ο κυνισμός, ο σαδισμός ενίοτε, μας αφήνουν με το στόμα ανοιχτό, ιδιαίτερα όταν καλλιεργούνται και υποστηρίζονται μάλιστα, από άτομα που η κοινωνία αποδέχεται και σέβεται, γιατί τεχνηέντως κρύβουν αυτό το πρόσωπο από τις δημόσιες σχέσεις τους και το αναδεικνύουν μόνο στους υπαλλήλους, στους υφιστάμενούς τους, σε αυτό το κομμάτι της κοινωνίας από το οποίο θεωρούν ότι δεν εξαρτώνται.
Όσοι δε, υφίστανται την εκμετάλλευση, την αδικία και την κακομεταχείριση, σιωπούν διότι έχουν ανάγκη το ξεροκόμματο που τους δίνεται.
Από την άλλη μεριά, εμφανίζεται ένας ακτιβισμός ύποπτος, για στήριξη ομάδων που ουδόλως γνωρίζουμε τα κίνητρα και τις προθέσεις τους, όπως οι μετανάστες, ένας ακτιβισμός που πολλές φορές έχει εμφανιστεί ως υψηλά αμειβόμενος.
Σε μια κοινωνία με υψηλό επίπεδο μόρφωσης, με μεγάλη παράδοση στην παιδεία όπως η ελληνική κοινωνία και με βαθιές τις ρίζες του Χριστιανισμού, θα περίμενε κανείς και εγώ προσωπικά περιμένω χρόνια, να εμφανιστεί ένας υγιής ακτιβισμός που θα είναι ενάντια στην εκμετάλλευση, ενάντια σε κάθε μορφή βίας, αλλά να εκφράζεται με επιχειρήματα και ευαισθησία, ως απώτερη έκφραση ανθρωπισμού και πολιτισμικού επιπέδου.
Και επειδή επίσης έχουμε απογυμνωθεί από την σπουδασμένη νεολαία μας, το δυνατότερο και δυναμικότερο μέρος της κοινωνίας μας, δώσαμε χώρο στην βασιλεία του μέτριου, το οποίο εκμεταλλευόμενο το κενό, απλώθηκε και πλούτισε εύκολα και βρώμικα, αποκτώντας μια εξουσία που κανονικά δεν θα έπρεπε να έχει, καθώς δεν έχει τα διανοητικά εργαλεία να την χειριστεί σωστά, παρά την μετατρέπει σε τυραννία και εκμετάλλευση και έτσι την αυξάνει, διολισθαίνοντας σε κατώτερες μορφές κοινωνικές και σε υποκουλτούρα. Έτσι αυτή η νοσηρή μερίδα της κοινωνίας, αντιμετωπίζει τον εργαζόμενο και τον προσοντούχο νέο που έμεινε εδώ, ως παρία, προσπαθώντας να τον υποβιβάσει, αμείβοντας τον στο μισό της αξίας της εργασίας και της αξίας του.
Θα παραδεχόμουν λοιπόν έναν υγιή ακτιβισμό, που θα οργάνωνε μικρές τοπικές ομάδες αναφοράς, όπου θα μπορούσαν να φτάνουν με ευθύ ή και πλάγιο τρόπο οι αναφορές των κακώς κειμένων, και μετά από μη εμπαθή, αλλά υπεύθυνη διερεύνηση της αλήθειας της καταγγελίας, θα μπορούσε να «τιμωρηθεί» με δημοσιοποίηση και συνεπώς «εξευτελισμό» σε τοπικό επίπεδο, ο εργοδότης που ζητά επιστροφή των δώρων που καταθέτει βάση νόμου, o ο συνάδελφος ή προϊστάμενος που παρενοχλεί, ο επιβλέπων καθηγητής που εκμεταλλεύεται τη θέση του, ο επαγγελματίας που αθετεί συμφωνίες, που προβαίνει σε αθέμιτο ανταγωνισμό, που δεν πληρώνει όσα ίσως και τον ίδιο θα συνέφερε φορολογικά για να μην «πάρουν θάρρος» οι εργαζόμενοι, ο ασκών βία κλπ
Θα μπορούσαν να συγκροτηθούν λοιπόν ομάδες σε τοπικό επίπεδο, που όμως μέσα από μια ελεγχόμενη ιστοσελίδα, θα έκανε ένα κάλεσμα σε εθελοντές, κυρίως νομικούς και στην συνέχεια θα απεύθυνε κοινωνικό κάλεσμα καταγγελιών, δίνοντας με ένα κείμενο το όραμά της στην δημοσιότητα, όπου να φαίνεται καθαρά, ότι ο στόχος είναι να ασκηθεί κοινωνική κριτική και να πάψει ο κάθε εκμεταλλευτής – παραβάτης, να κρύβεται πίσω από την δύναμή του και δρώντας ως ιδιώτης (με την αρχαϊκή έννοια) να γράφει στα παλιά του παπούτσια την δύναμη της κοινωνικής κριτικής.
Μια τοπική κοινωνία που θα στήριζε μια τέτοια προσπάθεια, θα μπορούσε να απομονώσει τα «στοιχεία» αυτά, τα «καρκινικά της κύτταρα» για να έχει ελπίδα επιβίωσης. Ένας ο στόχος: η πρόκληση αισθήματος ντροπής, δώρο στο απαίδευτο, νοσηρό, υπόκοσμο μέρος της κοινωνίας. Το αν θα ακολουθήσει καταγγελία και νομική διαδικασία, ξεφεύγει από τους στόχους του ακτιβισμού, που ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να βοηθήσει. Όμως ένας εξοστρακισμός κοινωνικός, που θα ξεκινάει από τις «διαβαθμισμένες καλημέρες», δηλαδή να χαιρετάμε από ασθενικά και «μαζεμένα» έως και να γυρνάμε επιδεικτικά από την άλλη μεριά το πρόσωπό μας, στον άνθρωπο για τον οποίο έχουμε πληροφορίες και δεν θα χαίρει της φιλίας, της συνομιλίας… περί ανέμων και υδάτων, για να είναι ενταγμένος στο καφενείο, στην ταβέρνα, στο πάρκο, στο δρόμο, στο χωριό ή στην πόλη. Φαντάζομαι πως αν αυτό γίνεται από τους συστοιχημένους στην προσπάθειά μας, είμαστε μπροστά σε έναν ιδιότυπο αλλά υγιή ακτιβισμό, που θα απομονώσει τον ιδιώτη που νομίζει ότι μπορεί αφανώς να παρανομεί. Το ίδιο το κοινωνικό σύνολο που υποστηρίζει τον αδύναμο και συγκεντρώνει τρόφιμα και ρουχισμό για τον πληγέντα, το ίδιο, θα σταθεί απέναντι σε αυτόν που σκάβει το ανθρώπινο πρόσωπο της ίδιας της κοινωνίας μας.
Μπορεί να ακούγεται ιδεαλιστικό, ουτοπικό, αλλά τολμώ να διατυπώσω την ιδέα και μέσα από το άρθρο αυτό να δοκιμάσω την εφικτότητά της. Ελπίζω στον εμπλουτισμό και την καλή της οργάνωση μέσα από ιδέες που θα έρθουν σε απάντηση και θα μεγαλώσουν την ελπίδα μας για την ανάπτυξη ενός υγιούς ακτιβισμού με νόημα. Θα αναδειχθεί έτσι η δύναμη της κοινότητας, της κοινωνίας των ανθρώπων, μιας κοινωνίας με στόχο, με ηθικές αξίες, όραμα και συγχρόνως ανησυχία για το μέλλον και την ανάπτυξη του φαινομένου της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, της σύγχρονης δουλείας. Και μάλιστα ενεργώντας με όπλα τις ίδιες τις δυνάμεις τις διανοητικές και εκφραστικές, με τις οποίες ο Θεός έχει προικίσει τον Άνθρωπο και στηλιτεύοντάς το φαινόμενο «εν τη γενέσει», πριν προχωρήσει και δημιουργώντας ενόχληση σε όποιον σκέφτεται να διολισθήσει σε κατώτερες μορφές συμπεριφοράς, αυτές της ζούγκλας, μια ενόχληση δώρο στον καλό του εαυτό που έχει περιπέσει σε χειμέρια νάρκη… γιατί όλοι έχουν «καλό εαυτό», αφού όλοι υπήρξαμε κάποτε παιδιά.
Από καρδιάς περισσότερο και από λογικής ομίλησα. Αναμένω την ανταπόκριση, εύχομαι την υλοποίηση του υγιούς ακτιβισμού, της κοινωνικής μας αφύπνισης, της ομοιοπαθητικής κοινωνικής αυτοκάθαρσης, της ενεργοποίησης του κοινωνικού αισθήματος περί δικαίου, της καλλιέργειας της αγαπητικής σχέσης σε μακρο και μικρο κλίμακα…
Δρ.Σεραφείμ Ευαγγελία
Evaggelia Serafim (fb)