Στο σημερινό μου άρθρο θα επιχειρήσω να αναδείξω τις δύο βασικές «σχολές» του δημόσιου λόγου, των οποίων ο ανταγωνισμός σημάδεψε την μεταπολιτευτική περίοδο, κυρίως από το 1974 έως το 2010 (αρχή των μνημονίων).
Θα εστιάσω στη λογική και στον τρόπο με τον οποίο, οι δύο αυτές σχολές, πραγματεύτηκαν, διαχειρίστηκαν και παρουσίαζαν, επί τέσσερεις δεκαετίες, στον Ελληνικό λαό, διαμορφώνοντας τη γνώμη του, υπαρξιακά θέματα της δημόσιας σφαίρας, όπως η οικονομία, η ασφάλεια και η κοινωνική συνοχή.
Θέματα των οποίων η εξέλιξη, ανέκαθεν επηρέαζε, αρνητικά ή θετικά την πορεία και το μέλλον κοινωνιών και κρατών.
Οι εν Ελλάδι δημοσιολογούντες, κατά τη διάρκεια της εκπνέουσας περιόδου της μεταπολίτευσης, ανήκουν σε δύο βασικές σχολές σκέψεις, εκ διαμέτρου αντίθετες.
Από αυτές απορρέουν οι θέσεις και οι προτάσεις τους για τα εκάστοτε ζητήματα και τα διακυβεύματα, που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα μας, με σκοπό, υποτίθεται, να διασφαλίζει την επιδιωκόμενη αναπτυξιακή της πορεία , να επιτυγχάνει την αποσόβηση μόνιμων και συγκυριακών απειλών και να ανταποκρίνεται θετικά σε κάθε είδους πρόκληση, αυξάνοντας την ευημερία και την ισχύ της.
Η σχολή με τις αντίστοιχες προτάσεις της, η οποία κυριάρχησε στη διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου, και υιοθετήθηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων, υπήρξε αυτή την οποία θα χαρακτήριζα, ως σχολή των εύκολων και ανώδυνων επιλογών, των επώδυνων συμβιβασμών, των αντιφάσεων, και της πολιτικής δειλίας.
Και τέλος, θεραπαινίδα του πολιτικού κόστους, όμηρος της αναπαραγωγής της εξουσίας συγκεκριμένων πολιτικών ελίτ και υποθάλπουσα την οικονομικής μας καταστροφή και χρεωκοπία.
Ως επιστέγασμα, όλων αυτών των χαρακτηριστικών, υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει η παντελής έλλειψη εθνικού οράματος και η εξ΄αυτής απουσία της ανάλογης πολιτικής στοχοθεσίας, η επίτευξη της οποίας αποτελεί την πυξίδα και το μέτρο της πραγμάτωσης του εκάστοτε τιθεμένου προγράμματος και οράματος.
Τα πρακτικά αποτελέσματα, στο πεδίο της εφαρμογής αυτής της πολιτικής, υπήρξαν ολέθρια και επικίνδυνα για την υπόστασή μας, ως ανεξάρτητου έθνους κράτους.
Πρώτον: To 2010 χρεωκοπήσαμε ως χώρα, καίτοι εισέρρευσαν στη χώρα καθαρές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις άνω των 200 δισεκ. ευρώ, κατά τις προηγούμενες τρεις δεκαετίες.
Δεύτερον: Αποτυχία προώθησης μιας εθνικά αξιοπρεπούς επίλυσης του Κυπριακού.
Τρίτον: Γκριζάρισμα, επί του πεδίου, εθνικού εδάφους (Ίμια) και οδυνηρές διπλωματικές εθνικές υποχωρήσεις: Μαδρίτη 1997, Ελσίνκι 1999, Διακήρυξη Φιλίας Αθηνών 2024, με αποκορύφωμα την εθνικά επαίσχυντη συμφωνία των Πρεσπών 2018.
Τέταρτον: Καταστροφική εξέλιξη του Δημογραφικού προβλήματος, που, εάν δεν ληφθούν τάχιστα τα απαραίτητα μέτρα, προοιωνίζεται τη μη αντιστρέψιμη μείωση του Ελληνικού πληθυσμού εντός της χώρας.
Πέμπτον: Αποδιοργάνωση της πραγματικής οικονομίας και ακατανόητη έλλειψη εθνικού σχεδίου για την ανασυγκρότησή της.
Αυτό μαρτυρεί , εξάλλου, και η κατάταξή μας στην 26η θέση, ανάμεσα στις 27 χώρες της Ε.Ε., με κριτήριο την αγοραστική δύναμη των πολιτών (Eurostat).
Έκτον: Αποτυχία του εκσυγχρονισμού του δημόσιου τομέα. Το γεγονός επιβεβαιώνει η κατάταξη της χώρας μας, ανάμεσα στις 27 χώρες της Ε.Ε., σύμφωνα με την οποία καταλαμβάνει την 25η θέση ,όσον αφορά στην ταχύτητα απονομής Δικαιοσύνης και την 24η στη μετρήσιμη αποτελεσματικότητα του Δημοσίου (Eurostat).
Έβδομον: Διάλυση της αμυντικής μας βιομηχανίας.
Όγδοον: Aπαξίωση του άλλοτε σημαντικότατου ναυπηγοεπισκευστικού μας τομέα.
Ένατον: Συρρίκνωση κατά 25% του γεωργοκτηνοτροφικού τομέα (ΕΛΣΤΑΤ, απογραφές του 2010 και 2021).
Δέκατον: Διαχρονικά απογοητευτικά ελλείμματα του Εθνικού Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών (Χρονοσειρές ΕΛΣΤΑΤ).
Τα οποία πεισματικά και πειστικά αποδεικνύουν την εμμένουσα παραγωγική και ανταγωνιστική μας ανεπάρκεια.
Ενδέκατον: Αντιαναπτυξιακή, ανορθολογική και κοστοβόρα ενεργειακή πολιτική, η οποία καθιστά την Οικονομία μας μη ανταγωνιστική και την καταδικάζει σε στασιμότητα και επικίνδυνες εξαρτήσεις.
Δωδέκατον: Έκρηξη των φαινομένων διαφθοράς και αμοραλισμού σε κάθε, σχεδόν, πτυχή της κοινωνικής και οικονομικής μας ζωής.
Αυτά τα ολίγα, όσον αφορά στα αποτελέσματα της εφαρμοσμένης πολιτικής της μεταπολιτευτικής περιόδου.
Και είναι αρκετά για να αποδώσουν με σαφήνεια την ανεπάρκεια και την αναποτελεσματικότητά αυτών που την εφάρμοσαν, καθώς και την τραγική αστοχία όλων εκείνων, που με το δημόσιο λόγο τους την ενεθάρρυναν, την εξέθρεφαν και την καθιστούσαν φαινομενικά ορθή, απατηλά ελκυστική, εύπεπτη και έτοιμη προς «βρώσιν» από τα κομματικά ακροατήρια.
Τα οποία εκπαιδεύτηκαν να αναμένουν, ακόπως, ανέτως, δανειζόμενα και καταναλώνοντας, την πραγμάτωση του συβαριτικού τους ιδανικού, αποβάλλοντας κάθε αγωνία και μέριμνα για το συνεχώς διογκούμενο εξωτερικό μας χρέος και τη διαρκώς καταποντιζόμενη παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας.
Όμως, αλήθεια, πώς περιγράφεται η δεύτερη σχολή σκέψης, της οποίας τα προτάγματα και η εφαρμογή των προτάσεών της, θα μας προφύλασσαν, πιθανόν, από την κοινωνική και οικονομική δυστοπία, που βιώνουμε κατά την τελευταία δεκαπενταετία;
Η σχολή αυτή, που προέτασσε την αναβάθμιση της παραγωγικότητας και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας υπηρετήθηκε, από αξιολογότατους και δημοσιογράφους «γνώμης», όπως ο αείμνηστος Νίκος Νικολάου (Καθημερινή, Βήμα, Ναυτεμπορική, Εξπρές κ.ά), ο αειθαλής, ζων και δημιουργών, Γιάννης Μαρίνος (Οικονομικός Ταχυδρόμος), αλλά και από συγκεκριμένους πολιτικούς, που οι απόψεις τους κάλυπταν, σχεδόν, ολόκληρο το πολιτικό και κομματικό φάσμα της χώρας, προ και μεταδικτατορικά, όπως ο Γεώργιος Καρτάλης, ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης, ο Δημήτριος Μπάτσης, ο Παναγής Παπαληγούρας, ο Απόστολος Λάζαρης, ο Μανόλης Δρεττάκης.
Η κριτική τους και οι άκρως ενδιαφέρουσες απόψεις και προτάσεις τους, στόχευαν με συνέπεια στη δημιουργία ενός αειφόρου παραγωγικού ιστού και στη θεραπεία των χρόνιων στρεβλώσεων της Ελληνικής Οικονομίας.
Στο πεδίο όμως της εφαρμοσμένης πολιτικής αγνοούνταν, απορρίπτονταν «μετά πολλών επαίνων» ή στην καλύτερη περίπτωση το έργο τους παρέμενε ημιτελές, προκειμένου να εφαρμοσθούν πελατειακές και ψηφοθηρικές πρακτικές, που οδήγησαν στα προειρημένα καταστροφικά αποτελέσματα.
Τις προτάσεις και τις προτεραιότητες της δεύτερης σχολής σκέψης, η υλοποίηση των οποίων στοχεύει στη δημιουργία της οικονομικής, πολιτικής και στρατιωτικής ισχύος και προπαντός στη διατήρησή της, τις παρέθεσα στο βιβλίο μου με τίτλο «Ο Αλγόριθμος της Ισχύος», Εκδ. Παπαζήση, 2020.
Τις βασικότερες από αυτές θα παρουσιάσω ακολούθως τηλεγραφικά, διατυπώνοντας ταυτοχρόνως και το «δέον γενέσθαι», προκειμένου να σωθεί, ό,τι είναι δυνατόν να σωθεί από την διολισθαίνουσα ισχύ της χώρας μας και να τεθούν οι βάσεις για την επιβίωση και την αειφόρο ανάπτυξή της, το δυνατόν συντομότερον, εν μέσω κοσμογονικών εξελίξεων σε πλανητικό, πλέον, επίπεδο.
Εστω και την ύστατην…
Όροι και προϋποθέσεις για την απόκτηση της Ισχύος.
Η κατοχή και η νομή των απαραίτητων ενεργειακών και αναπτυξιακών πόρων.
Κατάλληλα εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό.
Σύγχρονη τεχνολογία και τεχνογνωσία.
Παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών.
Δημιουργία των απαραίτητων παραγωγικών υποδομών και δικτύων (φυσικών και ψηφιακών) για τη σύγχρονη παραγωγή, διακίνηση και διανομή των παραγομένων εμπορευσίμων αγαθών.
Τόνωση των κλάδων με συγκριτικό οικονομικό πλεονέκτημα. Οι οποίοι δημιουργούν θέσεις εργασίας, ενισχύουν τις εξαγωγές και υποκαθιστούν εισαγόμενα προϊόντα.
Αειφορική ανάπτυξη και προστασία της αναπτυξιακής διαδικασίας.
Συνεχής και αποδοτική επανεπένδυση των δημιουργουμένων εσόδων.
Εξασφάλιση της διαρκούς επάρκειας ενεργειακών πόρων.
Διαρκής τεχνολογική εξέλιξη, με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, σε διεθνές επίπεδο.
Συστηματική και αποτελεσματική προώθηση των παραγομένων αγαθών στις διεθνείς αγορές. Με τη χρησιμοποίηση σύγχρονων μεθόδων μάρκετινγκ (αγοραποίηση), διαφήμισης και συμπεριφορικών εν γένει μεθόδων και πρακτικών.
Σχεδιασμός και καινοτομική παραγωγή αγαθών, με σκοπό την ενίσχυση και τη διατήρηση του ανοδικού οικονομικού κύκλου, για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Δημιουργία και διατήρηση επαρκών αποτρεπτικών αμυντικών δυνάμεων, με σκοπό την ακώλυτη αναπτυξιακή διαδικασία και αποσόβηση κάθε εξωτερικής απειλής.
Εφαρμογή στο εσωτερικό πολιτικών, που σκοπεύουν στην κοινωνική συνοχή, στην αποφυγή ανισοτήτων, στη διασφάλιση της ομαλής οικονομικής δραστηριότητας, με στόχο τη δημιουργία πλούτου και υψηλών κοινωνικών μερισμάτων.
Δημιουργία και εκλαϊκευση του απαραίτητου εθνικού μας οράματος, ανταποκρινόμενου στις σύγχρονες προκλήσεις, με στόχο την επιβίωση, την ευημερία και την διατήρηση και εξέλιξη της πολιτισμικής μας ταυτότητας.
Οι καιροί ου μενετοί…
Οι εξελίξεις τρέχουν και η αδράνεια σκοτώνει κάθε ελπίδα.
Εάν ζούσε στις μέρες μας ο αείμνηστος Αντώνης Σαμαράκης, είμαι πεπεισμένος ότι θα διαμόρφωνε το εμβληματικό και επίκαιρο διήγημά του «Ζητείται Ελπίς» σε τριλογία.
Με πιθανούς τίτλους των δύο επόμενων διηγημάτων «Τίσις» και «Ανάστασις».
