Όταν η Ελλάδα έγινε ο «μεγάλος ασθενής» της Ευρώπης στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, οι Γερμανοί πολιτικοί χλεύαζαν τους Έλληνες χαρακτηρίζοντάς τους «τεμπέληδες».
Λίγα χρόνια αργότερα, ο τροχός γύρισε και το 2022 με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η Γερμανία δέχθηκε το μεγαλύτερο «χτύπημα» από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε, οι οικονομικοί αναλυτές χαρακτήριζαν την μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης ως το «βαρίδι» της Ευρωζώνης που βούλιαζε στην ύφεση.
Η ιστορία συνεχίζεται σήμερα με τη Γαλλία. Μέχρι πρόσφατα η κυβέρνηση Μακρόν αναφερόταν συχνά απαξιωτικά για το μεγάλο χρέος της Ιταλίας λέγοντας ότι «μόνο η Ελλάδα είναι σε χειρότερη θέση» για να φτάσει σήμερα να είναι το Παρίσι κυριολεκτικά «στα σχοινιά».
Το πολιτικό χάος στο οποίο πρόκειται να βυθιστεί η Γαλλία, καθώς ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού δεν φαίνεται να ξεπερνά το σκόπελο της ψήφου εμπιστοσύνης στις 8 Σεπτεμβρίου, έχει ως αποτέλεσμα Ευρωπαίοι αναλυτές της Nomura σε σημείωμα που δημοσίευσαν μέσα στην εβδομάδα, να διερωτόνται εάν «είναι η Γαλλία η νέα Ιταλία».
Πολιτικό χάος, διογκούμενο χρέος και αβεβαιότητα
Οι συνεχιζόμενες διαμάχες μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και οι ανεπίλυτες διαφωνίες σχετικά με τον προϋπολογισμό του 2026, που οδηγεί σε συνεχείς εναλλαγές αποτυχημένων πρωθυπουργών τα τελευταία δύο χρόνια, έχουν μεταβάλλει τις δημοσιονομικές προοπτικές για τη Γαλλία καθώς είναι πλέον χειρότερες από αυτές της Ιταλίας.
;Στοιχεία του CNBC αναφέρουν ότι το χρέος της Γαλλίας ανήλθε στο 113% του ΑΕΠ της το 2024, ενώ της Ιταλίας στο 135% — αλλά η κατάσταση αντιστράφηκε όταν εξετάστηκε το έλλειμμα των χωρών κατά την περίοδο αυτή. Σύμφωνα με αυτό το μέτρο, το έλλειμμα της Ιταλίας ανήλθε στο 3,4% του ΑΕΠ της, ενώ της Γαλλίας στο 5,8% του ΑΕΠ της.
Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού, ζήτησε την περασμένη εβδομάδα ψήφο εμπιστοσύνης σε μια προσπάθεια να περάσει έναν αμφιλεγόμενο προϋπολογισμό για το 2026 που περιλαμβάνει περικοπές ύψους περίπου 44 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο στόχος, είναι να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας στο 4,6% το 2026, ένα επίπεδο που εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από τους στόχους της ΕΕ για το έλλειμμα.
Εάν δεν καταφέρει να βγει νικητής από αυτή τη δοκιμασία, η κυβέρνησή του θα καταρρεύσει σε λιγότερο από ένα χρόνο μετά την κατάρρευση του προκατόχου του Μισέλ Μπαρνιέ, με τον Μακρόν να αναγκάζεται να αναζητήσει το πέμπτο πρωθυπουργό του σε λιγότερο από δύο χρόνια.
Αντίθετα η Ιταλία, η οποία πέρασε από μια μακρά περίοδο πολιτικής αναταραχής και οικονομικής αβεβαιότητας πριν από την εκλογή της πρωθυπουργού Τζιόρτζια Μελόνη το 2022, διανύει μια περίοδο 3ετούς σταθερότητας ισχυροποιόντας την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης.
Τόσο η Γαλλία όσο και η Ιταλία, υπόκεινται σε «έλεγχο υπερβολικού ελλείμματος», έναν μηχανισμό της Ευρωπαικής Επιτροπής που έχει ως στόχο να επαναφέρει τα κράτη μέλη σε συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς κανόνες, οι οποίοι ορίζουν ότι το δημόσιο χρέος δεν πρέπει να υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ και τα δημοσιονομικά ελλείμματα το 3% του ΑΕΠ.
«Ενώ η Ιταλία αναμένεται να σημειώσει πρόοδο στον έλεγχο του ελλείμματος, η Γαλλία δεν δείχνει σημάδια ότι θα τα καταφέρει» αναφέρει η Nomura υπογραμμίζοντας ότι «η πορεία του γαλλικού ελλείμματος είναι ασταθής και η πιθανή πτώση της κυβέρνησης Bayrou καταδεικνύει την πρόκληση που αντιμετωπίζει η Γαλλία στην προσπάθεια να περιορίσει τις δαπάνες της».
Ο Μπαϊρού χαρακτήρισε την ψηφοφορία εμπιστοσύνης της επόμενης Δευτέρας ως μια κρίσιμη στιγμή για τη Γαλλία, δηλώνοντας στο BFMTV ότι η κατάσταση είναι «σοβαρή και επείγουσα».
Πρόβλημα η βιωσιμότητα του γαλλικού χρέους
Στη Γαλλία, τα κόμματα της αντιπολίτευση έχουν δηλώσει ότι δεν θα υποστηρίξουν την κεντρώα κυβέρνηση στην ψηφοφορία εμπιστοσύνης, καθώς αντιδρούν στον προϋπολογισμό και τις προτεινόμενες περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων αλλά και στην κατάργηση δύο αργιών.
«Λόγω της αναμενόμενης πτώσης της κυβέρνησης Μπαϊρού και της πιθανότητας το κοινοβούλιο να μην εγκρίνει τον προϋπολογισμό του 2026 φέτος, ο προϋπολογισμός του 2025 πιθανότατα θα παγώσει σε ονομαστικούς όρους, κάτι που θα σήμαινε ένα ελαφρώς υψηλότερο έλλειμμα το 2026 ως ποσοστό του ΑΕΠ από ό,τι προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», σημειώνει η Nomura, προσθέτοντας ότι «η βιωσιμότητα του χρέους στη Γαλλία αποτελεί «ουσιαστικό πρόβλημα».
«Η Γαλλία, που ήδη αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου πίεση από τις χρηματοπιστωτικές αγορές, θα παρουσιάσει ένα θλιβερό δημόσιο θέαμα την επόμενη εβδομάδα», σχολίασε ο Mujtaba Rahman, διευθύνων σύμβουλος της Eurasia Group για την Ευρώπη, εκτιμώντας ότι «ο Μπαϊρού θα χάσει την ψήφο εμπιστοσύνης» μια κίνηση που χαρακτήρισε ως «ένα ρίσκο που δεν είχε καμία πιθανότητα να κερδίσει».
«Ο Μακρόν έχει αποκλείσει το σενάριο της διεξαγωγής νέων βουλευτικών εκλογών -καθώς το ενδεχόμενο να χάσει την προεδρία είναι ορατό- και θα αναγκαστεί να διορίσει τον πέμπτο πρωθυπουργό του σε 21 μήνες, με τον υπουργό Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκόρνου, τον υπουργό Δικαιοσύνης Ζεράλ Νταρμανέν και τον υπουργό Οικονομικών Ερίκ Λομπάρντ να είναι οι πιθανοί αντικαταστάτες.
Αντανακλώντας την ευρύτερη νευρικότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών σχετικά με την επικίνδυνη κατάσταση της γαλλικής πολιτικής, η απόδοση των 30ετών ομολόγων της Γαλλίας αυξήθηκε πάνω από 4,5% την Τρίτη – φτάνοντας σε επίπεδο που είχε να σημειωθεί από το 2008 – πριν υποχωρήσει ελαφρώς στο 4,48% την Τετάρτη.
