Η Ελλάδα απέδειξε ότι ένα σύστημα μπορεί να ανακάμψει όταν υπάρχει σταθερότητα, ξεκάθαρη εντολή, υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και πολιτική ειλικρίνεια. Αυτό προκύπτει από τις τοποθετήσεις του υπουργού Οικονομικών Κυριάκου Πιερρακάκη στη συζήτηση που διοργάνωσε σήμερα στις Βρυξέλλες το think tank CEPS με τίτλο «Η ανάκαμψη της Ελλάδας, 10 χρόνια μετά το δημοψήφισμα για το ευρώ». Ο υπουργός πήρε θέση για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνει η Ευρώπη προκειμένου να μην τη ξεπεράσουν οι εξελίξεις, ενώ για δυνατούς λύτες ήταν η διπλωματική απάντηση που έδωσε για τη στάση της Ελλάδας στην αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη βοήθεια της Ουκρανίας.
Ο κ. Πιερρακάκης ξεκίνησε τις τοποθετήσεις απατώντας σε σχετικές ερωτήσεις περιγράφοντας μια χώρα που βρέθηκε «αντιμέτωπη με υπαρξιακή απειλή», μια οικονομία που «έχασε σχεδόν το 25% του ΑΕΠ, κάτι που συναντάται μόνο στην περίοδο της Μεγάλης Ύφεσης στις ΗΠΑ», και ένα πολιτικό σύστημα που πέρασε από «τρεις διαδοχικές προσαρμογές επειδή, για πολλά χρόνια, κυριάρχησαν μη ρεαλιστικές επιλογές».
Κι όμως, μέσα σε αυτή τη δεκαετία, είπε η Ελλάδα δεν σταθεροποιήθηκε απλώς, άλλαξε τροχιά.
Ο ίδιος έκανε λόγο για μια χώρα που σήμερα παράγει πλεονάσματα, μειώνει το χρέος πιο γρήγορα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή οικονομία, αναπτύσσεται με ρυθμούς πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και έχει σχεδόν επαναφέρει την ανεργία στα προ-κρίσης επίπεδα.
«Σήμερα η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική», είπε. «Και αυτό δεν οφείλεται σε τύχη, αλλά στο ότι η ελληνική κοινωνία επέλεξε σταθερότητα». Ο Έλληνας υπουργός μίλησε για τα τραύματα της χώρας λέγοντας ότι η κρίση της Ελλάδας δεν ήταν απλώς οικονομική. Ήταν κρίση υποδείγματος, ενός ολόκληρου μοντέλου.
«Το 2015 ήταν το τέλος των αυταπατών» είπε και σημείωσε ότι η χώρα κατανόησε ότι η έξοδος από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα ήταν καταστροφική και ότι δεν υπήρχε «καμία βιώσιμη εναλλακτική εκτός του ευρωπαϊκού πλαισίου».
Το νέο ελληνικό υπόδειγμα
Ο υπουργός μίλησε για μια Ελλάδα που έχει περάσει σε «θετικό σπιράλ».
Ανέφερε ότι η ανάπτυξη «προβλέπεται στο 2,4% για το 2026 σημαντικά υψηλότερη από την Ευρωπαϊκή Ένωση», ότι η ανεργία βαίνει προς το 8,8% «δηλαδή στα επίπεδα του 2008», ότι οι επενδύσεις κινούνται πλέον προς το 18% του ΑΕΠ, ότι οι εξαγωγές έχουν διπλασιαστεί ως ποσοστό του ΑΕΠ, και ότι οι τράπεζες επανήλθαν σε σταθερή λειτουργία με μη εξυπηρετούμενα δάνεια κάτω από το 5%.
«Η Ελλάδα του σήμερα δεν είναι η Ελλάδα του 2015», είπε, «και αυτό συνέβη επειδή επανήλθε η σταθερότητα»
Ο υπουργός συνέχισε λέγοντας ότι η πολιτική σταθερότητα τροφοδοτεί τις μεταρρυθμίσεις, οι μεταρρυθμίσεις ενισχύουν την ανάπτυξη και η ανάπτυξη με τη σειρά της δημιουργεί περιθώριο για ακόμη περισσότερες αλλαγές.
Οι ευρωπαϊκές δημοσιονομικές κρίσεις δεν είναι οικονομικές είναι πολιτικές
Ο κ. Πιερρακάκης κληθείς να σχολιάσει την έγκριση των προϋπολογισμών σε Γαλλία και Βέλγιο είπε με έμφαση ότι: «Τα δημοσιονομικά προβλήματα δεν προκύπτουν από τους αριθμούς. Προκύπτουν από την αδυναμία σχηματισμού σταθερών κυβερνήσεων. Όλα είναι συνάρτηση της πολιτικής σταθερότητας».
Η Ελλάδα παρουσιάστηκε, έτσι, όχι ως εξαίρεση, αλλά ως παράδειγμα, δηλαδή σύμφωνα με τον ίδιο, μια χώρα που πέρασε το χειρότερο δομικό σοκ στην Ευρώπη και παρ’ όλα αυτά κατόρθωσε να ξαναχτίσει σταθερό δημόσιο βίο.
Ό,τι δεν μετράς, δεν μπορείς να το μεταρρυθμίσεις»
Ο Πιερρακάκης επέμεινε ότι η αλλαγή στην Ελλάδα ήταν όχι μόνο οικονομική αλλά θεσμική. «Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι τεχνολογία. Είναι διοίκηση», είπε και αναφέρθηκε: στην ψηφιοποίηση 2.200 δημόσιων υπηρεσιών, στη δημιουργία του Mitos.gov.gr που «χαρτογραφεί κάθε διοικητική διαδικασία, κάθε κόστος, κάθε χρόνο αναμονής», αλλά και στις μεγάλες παθογένειες που αντιμετωπίζονται κάνοντας λόγο για το κτηματολόγιο, αλλά και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
«Όταν χαρτογραφείς τα πάντα, μπορείς να τα αλλάξεις. Ό,τι δεν μετράς, δεν μπορείς να το μεταρρυθμίσεις» είπε.
Η Ευρώπη που υστερεί: κατακερματισμός, χαμένες ευκαιρίες και το τέλος της αθωότητας
Ο υπουργός μιλώντας για την ΕΕ αναφέρθηκε στις προτάσεις του Ντράγκι και υπογράμμισε ότι η Ευρώπη χρειάζεται μία ενιαία αγορά, όχι είκοσι επτά μικρές».
Μίλησε για τα «κρυφά εμπόδια» που φτάνουν στο 110% στις υπηρεσίες και στο 44% στη μεταποίηση· για τις χαμένες ευκαιρίες όπως οι δημοπρασίες 5G που έγιναν εθνικά και όχι ευρωπαϊκά.
Και πρόσθεσε ότι η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει νοοτροπία: «Το παλιό μοτίβο ότι η Ευρώπη ρυθμίζει, η Αμερική καινοτομεί και η Κίνα αντιγράφει έχει τελειώσει. Πλέον η Ευρώπη πρέπει να ρυθμίζει, να καινοτομεί και, όπου χρειάζεται, να μιμείται».
«Δεν έχει νόημα η Ευρώπη να προσπαθεί να δημιουργήσει τις δικές της εκδοχές όλων των τεχνολογιών», είπε. «Πρέπει να επικεντρωθούμε στα πεδία όπου μπορούμε να κερδίσουμε, να χτίσουμε πλεονεκτήματα και να αποκτήσουμε κλίμακα».
Το πιο σημαντικό μήνυμα ωστόσο που έστειλε ήταν η ΕΕ πρέπει «Να περάσει από τις συζητήσεις στην υλοποίηση».
Ενωση αποταμιεύσεων και ευρωπαϊκή άμυνα: δύο έργα που πρέπει να γίνουν τώρα, όχι σε μια επόμενη γενιά
Ερωτηθεί΄ς για το ποια είναι τα δύο σημαντικότερα έργα που πρέπει να αναλάβει η Ευρώπη απάντησε:
«Αν έπρεπε να τα βάλω σε σειρά, το νούμερο ένα είναι δύο πράγματα μαζί: η Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων (SIU) και η κοινή ευρωπαϊκή άμυνα. Αυτά πρέπει να γίνουν τώρα, όχι στο μέλλον».
Το SIU το χαρακτήρισε «τη μεγαλύτερη χαμένη ευκαιρία της εποχής μας».
Η άμυνα, αντίστοιχα, ήταν «αυτονόητη, γιατί έχουμε πόλεμο στα σύνορα της Ένωσης».
Τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και μια απάντηση για δυνατούς λύτες
Εδώ ο Πιερρακάκης ήταν προσεκτικός ίσως πιο προσεκτικός από κάθε άλλο σημείο της ομιλίας του.
Όταν ρωτήθηκε για τις τρεις επιλογές της Φον ντερ Λάιεν σχετικά με τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, χρήση προϋπολογισμού, διακυβερνητική συμφωνία ή δάνειο με βάση τα παγωμένα ρωσικά «παγωμένα» κεφάλαια απάντησε:
«Η Ελλάδα στηρίζει σταθερά την Ουκρανία. Μια λύση δεν μπορεί να είναι αποσπασματική. Πρέπει να είναι συνολική και να λαμβάνει υπόψη και τις αντιδράσεις που θα υπάρξουν. Ορισμένα πράγματα που σήμερα αντιμετωπίζονται σε εθνικό επίπεδο ίσως πρέπει να περάσουν στο ευρωπαϊκό».
Μια απάντηση με πολλές ερμηνείες όπως για παράδειγμα ότι η Ελλάδα δεν δεσμεύεται στο δάνειο που βασίζεται στα παγωμένα assets, ή ότι δεν αποδέχεται εθνικές εγγυήσεις που μπορεί να κοστίσουν δισεκατομμύρια. Φάνηκε όμως ότι προκρίνει λύση με ευρωπαϊκό επιμερισμό του κινδύνου, όχι μεμονωμένες εθνικές υποχρεώσεις.
«Η Σταθερότητα είναι σαν το οξυγόνο»
Συνοψίζοντας, το μήνυμα του κ. Πιερρακάκη τόσο προς την Ελλάδα όσο και προς την ΕΕ ήταν ότι «η σταθερότητα είναι η βάση των πάντων. Χωρίς αυτή, δεν υπάρχει ούτε ανάπτυξη, ούτε μεταρρύθμιση, ούτε κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική».
«Η σταθερότητα είναι σαν το οξυγόνο: την καταλαβαίνεις μόνο όταν λείπει» κατέληξε.
