Με μια ακόμη στάση στο παγκόσμιο κέντρο της ελληνικής διασποράς, τη Νέα Υόρκη, η καμπάνια Rebrain Greece επιχειρεί να επαναφέρει στο προσκήνιο το μεγάλο στοίχημα του επαναπατρισμού. Το υπουργείο Εργασίας παρουσίασε σε ομογενείς και Έλληνες επαγγελματίες της αμερικανικής αγοράς τα δεδομένα που –σύμφωνα με την κυβέρνηση– δείχνουν μια Ελλάδα διαφορετική από εκείνη που άφησαν πίσω τους όσοι έφυγαν στα χρόνια της κρίσης.
Η επίσημη τεκμηρίωση είναι πλούσια: Δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας, πτώση της ανεργίας κάτω από το 9% για πρώτη φορά μετά από 17 χρόνια, άλμα του ποσοστού απασχόλησης στο 70,9%, 500.000 νέες θέσεις εργασίας από το 2019, αλλά και φορολογικά κίνητρα για όσους επιλέξουν να επιστρέψουν και να εργαστούν στην Ελλάδα
Το αφήγημα συμπληρώνεται από την προσπάθεια του υπουργείου να παρουσιάσει μια εικόνα σύγχρονης αγοράς εργασίας: Ψηφιακή κάρτα εργασίας, κατάρτιση και αναβάθμιση δεξιοτήτων, ενίσχυση της επιθεώρησης εργασίας, μέτρα για εργαζόμενους γονείς και θεσμοθέτηση ευέλικτων μορφών απασχόλησης όπως η τηλεργασία και η 4ήμερη εργασία.
Παράλληλα, η κυβέρνηση αναδεικνύει το γεγονός ότι από το 2010 έως το 2023 έχει ήδη ανατραπεί το 64% του brain drain, με 422.688 Έλληνες να έχουν επιστρέψει στη χώρα, έναντι 659.547 που έφυγαν την περίοδο της κρίσης.
Πείθει όμως η καμπάνια;
Παρά τα εντυπωσιακά στοιχεία και τη φιλοδοξία της καμπάνιας, το μεγάλο ζητούμενο παραμένει, πόσοι από τους Έλληνες του εξωτερικού –ειδικά της γενιάς που μετανάστευσε την περίοδο 2010–2015– νιώθουν πραγματικά έτοιμοι να εγκαταλείψουν μια σταθερή καριέρα στις ΗΠΑ και να επαναπατριστούν;
Άνθρωποι της ομογένειας σημειώνουν ότι, πέρα από τα φορολογικά κίνητρα και τους ρυθμούς ανάπτυξης, οι αποφάσεις επιστροφής εξαρτώνται από βαθύτερους παράγοντες:
- τη μακροπρόθεσμη προβλεψιμότητα του οικονομικού περιβάλλοντος,
- τη σταθερότητα των θεσμών,
- τις ευκαιρίες σε υψηλής εξειδίκευσης θέσεις,
- την ποιότητα ζωής και τις δημόσιες υπηρεσίες.
Η καμπάνια στη Νέα Υόρκη είχε θετική ανταπόκριση, όμως οι ίδιοι οι διοργανωτές αναγνωρίζουν ότι δεν είναι εύκολο να μετρηθεί άμεσα η αποτελεσματικότητά της. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχείαπου να δείχνουν πόσοι συμμετέχοντες εκδήλωσαν πρόθεση επιστροφής ή προχώρησαν σε σχετικές διαδικασίες.
Η πρόκληση της αξιοπιστίας και της συνέχειας
Το Rebrain Greece επιχειρεί να δημιουργήσει μια νέα σχέση εμπιστοσύνης με τους Έλληνες του εξωτερικού, μετά από μια δεκαετία όπου η μαζική φυγή νέων ανθρώπων αποτέλεσε σύμπτωμα αλλά και τραύμα της οικονομικής κρίσης. Η παρουσία στη Νέα Υόρκη, σε μια αγορά όπου οι Έλληνες επαγγελματίες έχουν ισχυρό αποτύπωμα, προσδίδει διεθνή βαρύτητα στην πρωτοβουλία.
Το στοίχημα όμως είναι μακροχρόνιο, η Ελλάδα καλείται όχι απλώς να προσελκύσει, αλλά να συγκρατήσει όσους επιστρέψουν και αυτό απαιτεί σταθερές πολιτικές, βελτίωση των μισθολογικών συνθηκών και προσφορά πραγματικών προοπτικών εξέλιξης.
Επιπλέον, παραμένει ανοιχτό το ερώτημα που κανένα επικοινωνιακό εγχείρημα δεν μπορεί να απαντήσει από μόνο του: Είναι αρκετά όλα αυτά για να φέρουν πίσω όσους έφυγαν, και ιδιαίτερα όσους έχουν ήδη χτίσει μια ζωή και μια καριέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες;
Η απάντηση θα φανεί όχι στις αίθουσες παρουσιάσεων, αλλά στους αριθμούς των επαναπατρισμών των επόμενων ετών.
Ραντεβού επαναπατρισμού
Με περισσότερους από 1.500 Έλληνες από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, το ραντεβού επαναπατρισμού, πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 7 Δεκεμβρίου στη Νέα Υόρκη, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Συμμετέχοντες ακόμη και από Αλάσκα, Καλιφόρνια και Φλόριντα είχαν τη δυνατότητα να κάνουν συνεντεύξεις με 35 κορυφαίους επιχειρηματικούς ομίλους και να ενημερωθούν για τις προοπτικές καριέρας και τα κίνητρα επιστροφής στην Ελλάδα.
Η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως παρουσίασε τη νέα εικόνα της ελληνικής αγοράς εργασίας, τονίζοντας ότι η Ελλάδα του σήμερα «δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα που αφήσατε πίσω σας» και διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση θα κάνει «ό,τι περνάει από το χέρι της» για να διεκδικήσει ξανά τα ελληνικά μυαλά του εξωτερικού.
