NULL
                            

«Φως» στην υπόθεση του ομαδικού τάφου στο Επταπύργιο (ή Γεντί Κουλέ όπως είναι η οθωμανική ονομασία) των Συκιών Θεσσαλονίκης ρίχνει το Associated Press. Οι 33 σκελετοί που άνηκαν σε κομμουνιστές από τον Εμφύλιο Πόλεμο της περιόδου 1946-1949 και οι άλλες «μαύρες» σελίδες που γράφηκαν το επίμαχο χρονικό έρχονται ξανά στο προσκήνιο.

Όλα ξεκίνησαν όταν εργάτες εκτελούσαν εργασίες στο πάρκο Εθνικής Αντιστάσεως, της αρχαίας πόλης στις Συκιές και ξαφνικά εντόπισαν ένα κρανίο. Αμέσως οι διαδικασίες τέθηκαν σε παύση και με λεπτούς χειρισμούς ξεκίνησε η ανασκαφή του εδάφους, με στόχο την ανεύρεση περισσότερων οστών.

Αρχικά εντοπίστηκαν 2 σκελετοί και αυτό ήταν μόνο η αρχή. Μέχρι και τον Μάρτιο του 2025 είχαν εντοπιστεί 33 σκελετοί. «Βρήκαμε πολλές σφαίρες στα κεφάλια, στα κρανία», δήλωσε ο επιβλέπων μηχανικός, Χάρης Χαρισμιάδης.

Αν και δεν προκαλεί εντύπωση η εύρεση σκελετών στη χώρα μας, η τοποθεσία αποτελεί από μόνη της σημαντικό στοιχείο για τη ταυτοποίηση των ανθρώπων που είχαν θαφτεί στο σημείο. Το Γεντί Κουλέ είχε αποτελέσει φυλακή, στην οποία εκτελούνταν βασανιστήρια και εκτελέσεις κομμουνιστών, καθ′ όλη τη διάρκεια του Εμφυλίου. Οι νεκροί της περιόδου ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες, ενώ οι δολοφονίες, απαγωγές παιδιών και οι μαζικές εκτοπίσεις αποτελούσαν συχνά φαινόμενα.

Αρχικά η αρχαιολογική υπηρεσία είχε δώσει άδεια για έργα και ανάπτυξη στον εν λόγω χώρο, αφού τα οστά μετρούσαν λιγότερα από 100 χρόνια στο σημείο. Οι τοπικές Αρχές όμως στο δήμο Νεάπολης – Συκέων συνέχισαν τις ανασκαφές, εμμένοντας στη μεγάλη ιστορική και εθνική σημασία των πιθανών ευρημάτων.

Έκτοτε, πολίτες επισκέφτηκαν το μέρος και αφήνοντας λουλούδια, αιτούνται τη διενέργεια εξετάσεων DNA, όπως ενημέρωσε κι ο Σίμος Δανιηλίδης, δήμαρχος Νεάπολης-Συκιών. Από τις ανασκαφές βρέθηκαν και προσωπικά αντικείμενα ανθρώπων, που μαρτυρούν στοιχεία για τις ζωές που κάποτε τερματίστηκαν στο Επταπύργιο.

Πρόκειται ουσιαστικά για την πρώτη εκταφή μαζικού τάφου του Εμφυλίου Πολέμου στη χώρα μας.

Το Associated Press στάθηκε στην περίπτωση του 19χρονου Αγάπιου Σαχίνη, ο οποίος είχε εκτελεστεί, όταν αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση, με την οποία αποκήρυσσε τις πολιτικές του πεποιθήσεις.

«Αυτά δεν είναι απλά ζητήματα», λέει ο 78χρονος Αγάπιος Σαχίνης, ανιψιός του αποθανόντα. Και συμπλήρωνει: «Πρόκειται για το να κουβαλάς μέσα σου όχι μόνο θάρρος, αλλά και αξίες και αξιοπρέπεια που δεν θα συμβιβάσεις – ούτε καν για να σώσεις τη ζωή σου». Ο Σαχίνης φυλακίστηκε τη δεκαετία του 1960 για την πολιτική του δράση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.

Τα εκτελεστικά αποσπάσματα

Οι εκτελέσεις σε εκτελεστικά αποσπάσματα συνεχίστηκαν μέχρι και τη δεκαετία του 1950. Ανακοινώνονταν δημόσια, όμως οι τάφοι παρέμεναν ανώνυμοι.

Κάθε φορά που το στρατιωτικό δικαστήριο εξέδιδε απόφαση για θανατική ποινή, ο καταδικασμένος οδηγούταν από τον αρχηγό της φρουράς στην απομόνωση, ένα μικροσκοπικό κελί με χαμηλό ταβάνι. Μόλις ξημέρωνε, ο αρχηγός της φρουράς με ακόμα 2 άνδρες του παραλάμβαναν τον κρατούμενο και τον παρέδιδαν στο εκτελεστικό απόσπασμα. Οι περισσότεροι επιβιβάζονταν σε φορτηγά για να αποφύγουν την προσοχή του κοινού. Όμως μερικές φορές οδηγούνταν στον θάνατό τους πεζοί.

Διενέργεια εξετάσεων DNA

Με πρωτοβουλία των δημοτικών Αρχών, λαμβάνονται μέτρα για τη διενέργεια εξετάσεων DNA στα λείψανα που βρέθηκαν, ενώ ταυτόχρονα καλούνται οι συγγενείς των αγνοουμένων να υποβάλουν γενετικό υλικό. Έτσι, τα οστά που εντοπίστηκαν θα μπορέσουν να επιστραφούν σε συγγενείς.

Ο δήμαρχος Δανιηλίδης διέταξε την επέκταση της ανασκαφής και σε άλλα μέρη του πάρκου τις επόμενες εβδομάδες.

Σύμφωνα με το Associated Press: «Οι πολιτικοί εξακολουθούν να χρησιμοποιούν εξαιρετικά επιφυλακτική γλώσσα όταν αναφέρονται στο παρελθόν και η ανακάλυψη της Θεσσαλονίκης αντιμετωπίστηκε με συγκρατημένη δημόσια αντίδραση. Το εύρημα δεν έχει αναφερθεί άμεσα από την κεντροδεξιά κυβέρνηση της χώρας – μια υπενθύμιση ότι πολλοί Έλληνες εξακολουθούν να βρίσκουν πιο εύκολο να προσπερνούν τα φαντάσματα του παρελθόντος παρά να τα αντιμετωπίζουν».

(με πληροφορίες από associated press)