Το ωτοστόπ, που επί χρόνια θεωρούνταν επικίνδυνο, έρχεται εκ νέου στο προσκήνιο από μια νέα γενιά ταξιδιωτών οι οποίοι αναζητούν επαφές, περιπέτεια αλλά και έναν τρόπο να δουν τον κόσμο χωρίς να επιβαρύνουν το περιβάλλον με εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Το 2022, η Alexandra Menz και ο Bernhard Endlicher στέκονταν στην άκρη του δρόμου κάτω από τον καυτό ήλιο κοντά στα τουρκοσυριακά σύνορα, προσπαθώντας να φτάσουν στο Μαρντίν. Έκανε πολύ ζέστη για να περπατήσουν, οπότε έβαλαν το πιο καλό τους χαμόγελο και άπλωσαν τους αντίχειρές τους κάνοντας ωτοστόπ. Λίγο μετά, σταμάτησε ένα αυτοκίνητο, μέσα στο οποίο ήταν μια γυναίκα με νυφικό και ένας άνδρας με σμόκιν. «Ελάτε μέσα! Πάμε να παντρευτούμε», είπε το ζευγάρι. Μία ώρα αργότερα, η Alexandra και ο Bernhard βρίσκονταν στην κουρδική πόλη Nusaybin ως καλεσμένοι στον γάμο του ζευγαριού.
Ενώ το ωτοστόπ ήταν κάποτε συνηθισμένο σε όλο τον κόσμο, κάποια στιγμή στιγματίστηκε ως μη ασφαλές στις ΗΠΑ και σε μέρη της Ευρώπης.
Οι δύο Αυστριακοί που έχουν επιλέξει να ταξιδεύουν με ωτοστόπ, έχουν καταγράψει τις 4.000 διαδρομές που έχουν κάνει σε αυτοκίνητα με αγνώστους διανύοντας περισσότερες από 65 χώρες υπό μορφή ημερολογίου στα social media τους.
Όπως γράφουν σε πρόσφατη ανάρτηση, «το ωτοστόπ μπορεί να φαίνεται σαν απομεινάρι του παρελθόντος, αλλά για εμάς ήταν η πύλη προς την αληθινή σύνδεση, τις απροσδόκητες ιστορίες και την άγρια ελευθερία σε όλες τις ηπείρους! Και πιστεύουμε ότι το ωτοστόπ δεν είναι ένας παλιομοδίτικος τρόπος για να πάμε από το ένα μέρος στο άλλο, αλλά ένας τρόπος μεταφοράς που είναι πολύ περισσότερο από μια απλή μετακίνηση, σε συνδέει, σε βγάζει από τη ζώνη άνεσής σου και είναι βιώσιμο! Η πιο συχνή ερώτηση που μας κάνουν είναι αν κάποιος θέλει να ξεκινήσει να κάνει ωτοστόπ, πού πρέπει να γίνει αυτό. Και η απάντησή μας συνήθως είναι κάπου όπου ξέρεις πώς να κινηθείς, π.χ. ωτοστόπ από την πόλη που ζεις μέχρι το σπίτι της γιαγιάς σου στην εξοχή, αλλά υπάρχουν και χώρες όπου το ωτοστόπ θεωρείται πολύ εύκολο, μέρη στα οποία μπορείς εύκολα να αποκτήσεις τις πρώτες σου εμπειρίες!».
Για πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο οι οποίοι ζουν σε απομακρυσμένες, αγροτικές περιοχές, το ωτοστόπ δεν είναι επιλογή. Είναι σανίδα σωτηρίας
Παρόλα αυτά, οι δύο 25χρονοι ξέρουν ότι δεν συμμερίζονται όλοι την άποψη τους. Ενώ το ωτοστόπ ήταν κάποτε συνηθισμένο σε όλο τον κόσμο, κάποια στιγμή στιγματίστηκε ως μη ασφαλές στις ΗΠΑ και σε μέρη της Ευρώπης.
Όπως ορθά επισημαίνει το δημοσίευμα του BBC, για πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο οι οποίοι ζουν σε απομακρυσμένες, αγροτικές περιοχές, το ωτοστόπ δεν είναι επιλογή. Είναι σανίδα σωτηρίας -ο μοναδικός τρόπος για να πάνε στη δουλειά, στο σχολείο ή στην πλησιέστερη πόλη με τα λιγοστά λεωφορεία.
Αλλά για νεαρούς ταξιδιώτες όπως η Alexandra και ο Bernhard και μια νέα γενιά που αναζητά την περιπέτεια και έχει χρόνο, δικλείδες ασφαλείας και ισχυρά διαβατήρια, το ωτοστόπ προσφέρει έναν οικονομικό, οικολογικό τρόπο να ταξιδέψεις στον κόσμο, γνωρίζοντας παράλληλα ανθρώπους.
Η ιστορία του ωτοστόπ
Το ωτοστόπ ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα. Μέχρι τη δεκαετία του 1930, το ωτοστόπ στις ΗΠΑ δεν είχε απλά καθιερωθεί, ήταν επιβεβλημένο, καθώς η τρομερή ανεργία κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης ανάγκασε πολλούς Αμερικανούς να κάνουν ωτοστόπ και να διανύουν μεγάλες αποστάσεις με αυτοκίνητα ή εμπορευματικά τρένα αναζητώντας τις εξαιρετικά λιγοστές θέσεις εργασίας.
Όταν ξεκίνησε ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, το ωτοστόπ έγινε πατριωτικό καθήκον με στόχο την εξοικονόμηση πόρων.
Αλλά μέχρι τη δεκαετία του 1950, είχε επικρατήσει ο φόβος. Το FBI χαρακτήρισε το ωτοστόπ ως «απειλή», με τον φοβερό και τρομερό διευθυντή Τζέι Έντγκαρ Χούβερ να το παρουσιάζει ως κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια, καθώς πίστευε ότι οι μυστικοί πράκτορες μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν για να διαφύγουν από τη χώρα χωρίς να εντοπιστούν. Σύμφωνα με τον Jack Reid, συγγραφέα του βιβλίου «Roadside Americans», το οποίο αφηγείται την ιστορία του ωτοστόπ στις ΗΠΑ, από τα χρόνια της Μεγάλης Ύφεσης μέχρι τα 80s, ο Χούβερ ανέλαβε μια εκστρατεία εκφοβισμού, η οποία σε μεγάλο βαθμό εξακολουθεί να υφίσταται.
Λίγες δεκαετίες αργότερα, η δημοσιότητα που πήραν δύο υποθέσεις υψηλού προφίλ, του Αμερικανού serial killer Edmund Kemper και του Αυστραλού «δολοφόνου με το backpack» Ivan Milat, που και οι δύο επέλεγαν τα θύματα τους μεταξύ ατόμων τα οποία έκαναν ωτοστόπ, εδραίωσε τη φήμη ότι είναι επικίνδυνο.
Σε άλλα μέρη ωστόσο, η κουλτούρα άντεξε. Η κομμουνιστική Πολωνία και η ΕΣΣΔ προσέφεραν στους οδηγούς voucher για να παίρνουν όσους έκαναν ωτοστόπ. Ενώ στην Κούβα, το «hacer botella» (ωτοστόπ) έγινε απαραίτητο κατά τη διάρκεια της έλλειψης καυσίμων τη δεκαετία του 1990. Και οι κάτοικοι της ιρλανδικής υπαίθρου συνήθιζαν να σταματούν στο σήμα του ωτοστόπ, όπως καταγράφεται και στο μπεστ σέλερ βιβλίο του Tony Hawks «Round Ireland with a Fridge».
Μέχρι τη δεκαετία του 2000, οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων είχαν αυξηθεί και τα οδικά δίκτυα είχαν βελτιωθεί, γεγονός που έθεσε το ωτοστόπ στο περιθώριο – ή τουλάχιστον, αυτή ήταν η εικόνα.
Η νέα γενιά hitchhikers
Αν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν κάποια ένδειξη, οι σχεδόν μισό εκατομμύριο αναρτήσεις στο Instagram με το tag #hitchhiking υποδηλώνουν ότι το ωτοστόπ επιστρέφει.
Η δημιουργός ψηφιακών υπηρεσιών Courtney Allan, γνωστή στους περισσότερους από 75.000 ακολούθους της ως @hitchhikercourtney, είναι μια 26χρονη από το Τορόντο που ταξιδεύει ανά τον κόσμο και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στη μέση ενός ταξιδιού με ωτοστόπ από την Γκουανγκζού της Κίνας στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής.
«Το ωτοστόπ είναι ένας εύκολος τρόπος να καλωσορίσετε τον κόσμο στη ζωή σας», λέει στο BBC. Όταν τη ρωτούν για τους κινδύνους που μπορεί να έχει το ωτοστόπ για μία γυναίκα, απαντά ότι η «μόνη προφύλαξή» της είναι το ένστικτό της και πως αφού αναζητήσει σημάδια όπως ένα παιδικό κάθισμα αυτοκινήτου ή μια βέρα, συνήθως μπορεί να «ζυγίσει» έναν οδηγό μέσα σε 15 δευτερόλεπτα.
Η Λορέντζα Ντ’Αγκοστίνο, η οποία είναι 27 ετών και έχει διανύσει με ωτοστόπ περισσότερα από 25.000 χιλιόμετρα την τελευταία δεκαετία στη Νότια Αμερική και την Ευρώπη, επίσης δεν πιστεύει ότι το σόλο ωτοστόπ σόλο είναι απαραίτητα μη ασφαλές για τις γυναίκες. Λέει ότι έχει αντιμετωπίσει μόνο δύο άβολες στιγμές. «Στην αρχή, φοβόμουν εξαιτίας αυτού που λέγεται για τις γυναίκες που ταξιδεύουν μόνες. Αλλά, στη σημερινή εποχή, είναι φυσιολογικό, οι άνθρωποι είναι πιο ανοιχτόμυαλοι».
Παρότι το ωτοστόπ μειώθηκε μετά τη δεκαετία του 1970, σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει σε μέρη της νότιας Αφρικής (όπου δεν είναι πάντα δωρεάν), καθώς και στην Παταγονία και σε αγροτικές περιοχές της Ευρώπης -σε περιοχές της Γερμανίας, της Αυστρίας, της Ελβετίας και του Βελγίου όπου οι δημόσιες συγκοινωνίες είναι περιορισμένες. Στις ΗΠΑ, πέντε Πολιτείες απαγορεύουν πλέον ρητά το ωτοστόπ, αν και παραδόξως είναι σύνηθες στο Σεντ Τζον στις Αμερικανικές Παρθένες Νήσους. Και στη Βρετανία, το ωτοστόπ εξακολουθεί να υπάρχει σε περιοχές της Σκωτίας και της Ουαλίας.
Με πληροφορίες από BBC
