Παρά τις φαινομενικά τελευταίες θετικές εξελίξεις με τους δανειστές στο πεδίο των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη συμφωνίας η κατάσταση για τη χώρα παραμένει ιδιαίτερα δύσκολη και το μέλλον τουλάχιστον αβέβαιο.
Κατά τη γνώμη μου, οι δανειστές δεν θέλουν μια πραγματικά έντιμη συμφωνία με τη συγκεκριμένη ελληνική κυβέρνηση. Θέλουν μια συμφωνία που θα συνιστά πλήρη αθέτηση του προεκλογικού προγράμματος της κυβέρνησης και ρήξη με το ιδεολογικό και πολιτικό της υπόβαθρο. Ουσιαστικά θέλουν μια ταπεινωτική συμφωνία για την ελληνική πλευρά που θα περιλαμβάνει μέτρα δέκα φορές πιο σκληρά από αυτό που έχουν ληφθεί και εφαρμοσθεί έως τώρα από τις προηγούμενες μνημονιακές κυβερνήσεις. Το περίφημο πλέον e-mail Χαρδούβελη θα μοιάζει με αναπτυξιακή προοπτική μπροστά στις νέες απαιτήσεις των δανειστών για επίτευξη συμφωνίας.
Γνωρίζουν όμως οι δανειστές ότι με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά εκ των πραγμάτων εξωθούν την κυβέρνηση σε μη συμφωνία, δηλαδή σε ρήξη. Ξέρουν πολύ καλά ότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση είναι αδύνατον για πολλούς και διάφορους λόγους να δεχθεί να υπογράψει μια συμφωνία που θα πρόκειται για ένα τρίτο μνημόνιο, πολύ σκληρότερο μάλιστα και αντικοινωνικό από τα δύο προηγούμενα. Επομένως, ουσιαστικά με τη στάση τους και τις μη ρεαλιστικές απαιτήσεις τους, υπονομεύουν κάθε πιθανότητα επίτευξης μιας έντιμης συμφωνίας. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι μόλις διαφαίνονται στον ορίζοντα έστω κάποιες αμυδρές ενδείξεις προόδου σπεύδουν με δηλώσεις τους και δημόσιες τοποθετήσεις τους διάφοροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και πολιτικοί, με πρώτο και καλύτερο τον κ. Σόιμπλε, να δυναμιτίσουν πάλι το κλίμα υποσκάπτοντας με αυτόν τον τρόπο τις πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας.
Ο λόγος που οι δανειστές ουσιαστικά με τις παράλογες απαιτήσεις τους δείχνουν να μην επιθυμούν μια συμφωνία, έχει να κάνει με τη συγκεκριμένη κυβέρνηση. Η ελληνική κυβέρνηση δεν ανταποκρίνεται στο πολιτικοοικονομικό μοντέλο που έχει επιβληθεί στην Ευρώπη. Αντιθέτως, πρόκειται για μια αριστερή κυβέρνηση που εξ' ορισμού αντιτίθεται στον άκρατο νεοφιλελευθερισμό που έχει επικρατήσει και εφαρμόζεται στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Για αυτό θέλουν να τιμωρήσουν την κυβέρνηση και κατ' επέκταση τον ελληνικό λαό που την ψήφισε στέλνοντας και έναν μήνυμα στους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης σχετικά με τις πολιτικές τους επιλογές και κυρίως στον ισπανικό, όπου το αριστερό κόμμα των Podemos διεκδικεί με αξιώσεις την εξουσία.
Με άλλα λόγια θέλουν να τιμωρήσουν την Ελλάδα για παραδειγματισμό. Όποιος ισχυρίζεται ότι η Ευρώπη δεν λειτουργεί έτσι είτε εθελοτυφλεί είτε ο ισχυρισμός του υπέχει σκοπιμότητα. Η Ευρώπη δεν προβλέπεται να λειτουργεί έτσι, σε κανονιστικό επίπεδο, δυστυχώς όμως σε οντολογικό έτσι λειτουργεί και πορεύεται και δεν αλλάζει τίποτα με το να κλείνουμε τα μάτια στην πραγματικότητα. Απλά συντηρούμε το πρόβλημα μεταθέτοντάς το συνεχώς για το μέλλον.
Για αυτό αν τα πράγματα, όπως δυστυχώς διαφαίνεται, οδηγηθούν σε αδιέξοδο η μόνη λύση που απομένει στην κυβέρνηση είναι αυτή του δημοψηφίσματος. Η εντολή που έλαβε από την ελληνική κοινωνία έχει δύο σκέλη: να εφαρμόσει το προεκλογικό της πρόγραμμα στο μέτρο του εφικτού και να παραμείνει η χώρα στο ευρώ. Αν η κυβέρνηση δεν μπορέσει εξαιτίας των συνθηκών να είναι συνεπής σε ένα από τα δύο σκέλη του άτυπου συμβολαίου που σύναψε με την κοινωνία τότε δεν έχει άλλη επιλογή από το να διεξαγάγει δημοψήφισμα. Το δημοψήφισμα εκ φύσεως δεν μπορεί να είναι η πρώτη επιλογή σε μια συλλογική προσπάθεια, όταν όμως τα πράγματα οδηγούνται εκ των συνθηκών σε αδιέξοδο και η βεντάλια των επιλογών κλείνει τότε η μόνη επιλογή - λύση που απομένει είναι η προσφυγή στη βούληση του λαού.
Στις πραγματικές δημοκρατίες μόνο με αυτόν τον τρόπο ξεπερνιούνται τα αδιέξοδα για θέματα μείζονος εθνικής σημασίας. Συνεπώς, αν η κυβέρνηση εξαντλήσει όλα τα μέσα και τις επιλογές της και δεν βρεθεί η χρυσή τομή έχει ηθική υποχρέωση να προσφύγει στην λαϊκή βούληση. Δεν μπορεί και δεν νομιμοποιείται να λάβει μια απόφαση που θα σημαδέψει την πορεία του τόπου για τις επόμενες δεκαετίες ερήμην της κοινωνικής βούλησης. Αν αποπειραθεί να επωμιστεί μόνη της το βάρος μιας τέτοιας ιστορικής απόφασης τότε είναι βέβαιο πώς δεν θα αντέξει, θα λυγίσει και στο τέλος θα καταρρεύσει. Για αυτό το δημοψήφισμα μπορεί σε καμία περίπτωση να μην συνιστά μια από τις πρώτες επιλογές, σίγουρα όμως δεν είναι και η έσχατη.