Δεν είναι πια «μεμονωμένα περιστατικά». Είναι ένα καθημερινό δελτίο. Η επίθεση για ένα πορτοφόλι, το βίντεο της σχολικής σύρραξης που ανεβαίνει σε story, το βράδυ που μια παρέα ανηλίκων δοκιμάζει τα όρια, αλλά και τα δικά μας.
Το τελευταίο επεισόδιο ήρθε από το Χαλάνδρι: 16χρονος συνελήφθη μετά από καταδίωξη, καθώς οδηγούσε χωρίς δίπλωμα. Ό πατέρας του, βουλευτής Μιχάλης Κατρίνης, βγήκε ευθεώς και δημόσια, μίλησε για «παράνομη πράξη», την καταδίκασε και δήλωσε ότι αναλαμβάνει την ευθύνη ως γονιός. Το μήνυμα ήταν καθαρό: ο νόμος ισχύει για όλους και η οικογένεια δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από τίτλους.
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο η παραβίαση του ΚΟΚ. Είναι η κανονικοποίηση της επιθετικότητας. Μαχαιρώματα μεταξύ μαθητών και μαθητριών, «τσαμπουκάς» που μετατρέπεται σε ομαδικό ξυλοδαρμό, ανήλικοι που στοχεύουν ενήλικες για ένα κινητό ή ένα πορτοφόλι. Όταν η βία γίνεται γλώσσα, η σιωπή γίνεται συνένοχη κι αυτό το πληρώνουν πρώτα τα ίδια τα παιδιά.
Η πολιτεία έχει αναγνωρίσει το βάρος. Στις 14 Φεβρουαρίου 2024, στο Μέγαρο Μαξίμου, συγκροτήθηκε επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την εκπόνηση Εθνικής Στρατηγικής, με δέσμευση για σχέδιο εντός εξαμήνου. Τον Μάιο του 2025 παρουσιάστηκε η «Εθνική Στρατηγική 2025-2030», ένα πλαίσιο που απλώνεται από την ενδοσχολική και κοινοτική βία έως την ψηφιακή, με δράσεις πρόληψης και αντιμετώπισης. Στο χαρτί – και σε μεγάλο βαθμό ήδη στην εφαρμογή – η φαρέτρα περιλαμβάνει από προσλήψεις ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία, μέχρι εργαλεία καταγγελίας, προγράμματα δεξιοτήτων και πρωτοβουλίες όπως «Το κινητό στην τσάντα» και η πλατφόρμα κατά του bullying. Αλλά στην καθημερινότητα η ερώτηση παραμένει πώς αυτά γίνονται έγκαιρη παρέμβαση για το παιδί που «φουσκώνει» με θυμό, για την παρέα που οργανώνεται σαν μικρή συμμορία, για τον γονιό που δεν ξέρει πότε να ζητήσει βοήθεια;
Τα στοιχεία δείχνουν γιατί η συζήτηση καίει. Για το 2024 καταγράφηκαν 10.968 υποθέσεις παραβατικότητας και βίας ανηλίκων, έναντι 7.789 το 2023, με αντίστοιχη αύξηση και στους ανήλικους δράστες. Παράλληλα, ενισχύθηκαν εργαλεία καταγγελίας και πρόληψης όπως η γραμμή 10201 και η εφαρμογή SafeYouth.
Κι όμως, το κενό παραμένει αισθητό: οι πολίτες θέλουν να δουν «οριστικά μέτρα» όχι ως τίτλο σε δελτίο Τύπου, αλλά ως παρουσία στις αυλές, στα γήπεδα, στα λεωφορεία και στα κινητά των παιδιών. Γιατί η πρόληψη δεν είναι μια καμπάνια. Είναι ένας ενήλικος, ένας γονιός για παράδειγμα και όχι μόνο, που προλαβαίνει το κακό πριν γίνει είδηση.
