Η Επίσκεψη που Μίλησε στην Ιστορία

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Άγιον Όρος τον Ιούλιο του 2025 αποτέλεσε κάτι πολύ περισσότερο από ένα τυπικό προσκύνημα. Στην πραγματικότητα, η διήμερη παραμονή του στην Αθωνική Πολιτεία συνιστά ένα σημαντικό κεφάλαιο στη σύγχρονη θρησκευτική διπλωματία της Ελλάδας, καθώς και μια στρατηγική κίνηση για την ενίσχυση της εθνικής κυριαρχίας σε μια περιοχή ζωτικής σημασίας.

Όπως επισήμανε ο ίδιος ο πρωθυπουργός κατά την παραμονή του στις Καρυές, ”η βούληση της κυβέρνησης είναι να στηρίξει με σεβασμό την πνευματική αποστολή του Αγίου Όρους”, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη σημασία του ως ”σύμβολο εθνικής ταυτότητας και ορθόδοξης παράδοσης”. Η δήλωση αυτή αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα όταν εξετάζεται στο πλαίσιο των σύγχρονων γεωπολιτικών προκλήσεων και των απόπειρων ξένων δυνάμεων να ασκήσουν επιρροή στη μοναδική αυτή πνευματική πολιτεία.

Το Άγιον Όρος ως Ζωντανό Σύμβολο της Εθνικής Ταυτότητας

Για να κατανοήσουμε πλήρως τη σημασία της πρωθυπουργικής επίσκεψης, πρέπει πρώτα να αναλογιστούμε τι αντιπροσωπεύει το Άγιον Όρος για την Ελλάδα και την παγκόσμια Ορθοδοξία. Όπως εύστοχα παρατήρησε ο πολιτικός διοικητής του Αγίου Όρους, στρατηγός ε.α. Αλκιβιάδης Στεφανής, ”το Άγιο Όρος δεν είναι μόνον ένας Φάρος της Ορθοδοξίας για όλους τους πιστούς, δεν είναι μόνον ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά αποτελεί και ένα ζωντανό παράδειγμα σωστής οργάνωσης της κοινωνίας”. Τα στατιστικά στοιχεία που παραθέτει ο ίδιος καταδεικνύουν την παγκόσμια εμβέλεια του Αγίου Όρους: ετησίως προσκυνούν περίπου 180.000 άνθρωποι από 140 χώρες (εκ των οποίων οι 75.000 προέρχονται από το εξωτερικό), ενώ η μοναστική κοινότητα απαρτίζεται από μοναχούς από πάνω από 100 διαφορετικές χώρες. Αυτή η παγκόσμια διάσταση καθιστά το Άγιον Όρος έναν ισχυρό πυλώνα ήπιας ισχύος για την Ελλάδα, καθώς όπως τονίζει ο κ. Στεφανής, ”φέρνει τη σημαία της Ελλάδος εκτός συνόρων της”.

Η δήλωση του κ. Στεφανή αποκαλύπτει τη βαθύτερη αξία του Αγίου Όρους που υπερβαίνει τα στενά όρια της θρησκευτικής λατρείας. Πρόκειται για έναν τόπο όπου για περισσότερα από χίλια χρόνια έχει διατηρηθεί αναλλοίωτη μια μοναδική μορφή κοινωνικής και πνευματικής οργάνωσης, που αποτελεί πρότυπο διακυβέρνησης και αυτοδιοίκησης. Στον σύγχρονο κόσμο, όπου οι παραδοσιακές αξίες δοκιμάζονται από την παγκοσμιοποίηση και τον εκσυγχρονισμό, το Άγιον Όρος παραμένει ένας ακλόνητος πυλώνας συνέχειας.

Ο πρωθυπουργός, κατανοώντας αυτή τη συμβολική διάσταση, χαρακτήρισε το Άγιον Όρος ως ”φάρο πνευματικότητας, που φωτίζει τη διαδρομή της πίστης και του έθνους μας για πάνω από μία χιλιετία” και ως ”διαχρονική σταθερή αξία σ′ έναν μεταβαλλόμενο κόσμο”. Οι λέξεις αυτές δεν είναι απλώς ρητορικές – εκφράζουν την πολιτική βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να διατηρήσει το Άγιον Όρος ως ένα ζωντανό μνημείο της ελληνικής ταυτότητας και της ορθόδοξης πίστης.

Ενίσχυση της Θρησκευτικής Διπλωματίας: Η Πρόσληψη 643 Νέων Ιερέων

Η Αναγνώριση της Θρησκευτικής Διπλωματίας: Από την Υποαξιοποίηση στη Στρατηγική Προτεραιότητα

Η θρησκευτική διπλωματία, αν και επί δεκαετίες υποτιμημένη ή και παραγνωρισμένη, επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο της εθνικής στρατηγικής. Δεν πρόκειται για θεωρητική ανακάλυψη, αλλά για μια συνειδητή μετατόπιση της ελληνικής πολιτείας, η οποία πλέον αναγνωρίζει την αξία του θρησκευτικού παραδείγματος ως εργαλείου επιρροής και σταθερότητας. Όπως παραδέχεται με εντυπωσιακή ειλικρίνεια ο διοικητής Στεφανής, ″είναι κάτι το οποίο δε συνέβαινε μέχρι τώρα, τα τελευταία χρόνια συμβαίνει”, αναφερόμενος στην αξιοποίηση της θρησκευτικής διπλωματίας ως στρατηγικού εργαλείου.

Η παραδοχή αυτή αποκαλύπτει μια κρίσιμη αλήθεια: η Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι διαθέτει έναν από τους ισχυρότερους θρησκευτικούς πυλώνες παγκοσμίως, δεν είχε αξιοποιήσει επαρκώς αυτό το πλεονέκτημα στο διεθνές πεδίο. Όπως εξηγεί ο κ. Στεφανής, ”τόσο το Άγιον Όρος όσο και η Μονή Σινά, όσο και τα υπόλοιπα Ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία είναι αυτά τα οποία συμμετέχουν σε μία ευρύτερη δράση, την οποία θα την ονόμαζα εκκλησιαστική θρησκευτική διπλωματία και εντάσσονται σε έναν ακόμα πυλώνα ισχύος της πατρίδας μας”.

Η αλλαγή προσέγγισης γίνεται εμφανής με την επίσημη αναγνώριση από το κράτος. Όπως τονίζει ο διοικητής, ”τώρα όμως, το ελληνικό κράτος αναγνωρίζει επίσημα ότι η θρησκευτική διπλωματία αποτελεί στρατηγικό πυλώνα ισχύος του έθνους, ιδιαίτερα για την Ελλάδα, όπου η Ορθοδοξία έχει βαρύνουσα σημασία”.

Στο πλαίσιο αυτής της νέας στρατηγικής, αποφασίστηκε η πρόσληψη 643 νέων ιερέων για τη στελέχωση και ενίσχυση των Ελληνορθόδοξων Πατριαρχείων ανά τον κόσμο. Η κίνηση αυτή έρχεται να καλύψει ένα κρίσιμο κενό που υπήρχε για δεκαετίες: μέχρι πρότινος, οι ελάχιστοι κληρικοί που υπηρετούσαν στο εξωτερικό ήταν κακοπληρωμένοι, με αποτέλεσμα άλλες ορθόδοξες χώρες (ιδιαίτερα η Ρωσία) να τους προσεγγίζουν και να τους ”αποσπούν” προσφέροντάς τους υψηλότερους μισθούς.

 

 

Η Επίσκεψη Μητσοτάκη ως Σημείο Καμπής

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Άγιον Όρος τον Ιούλιο του 2025 αποτελεί την κορύφωση αυτής της στρατηγικής αλλαγής. Δεν πρόκειται απλώς για μια τυπική επίσκεψη αρχηγού κράτους, αλλά για την πρώτη φορά που η ελληνική κυβέρνηση προσεγγίζει το Άγιον Όρος ως ενεργό εργαλείο θρησκευτικής διπλωματίας. Η συμβολική αξία της επίσκεψης ενισχύεται από το γεγονός ότι έρχεται μετά από χρόνια υποαξιοποίησης αυτού του μοναδικού πλεονεκτήματος της Ελλάδας.

Έμπρακτη Στήριξη: Μια Επένδυση στο Μέλλον

Η αναγνώριση της συμβολικής σημασίας του Αγίου Όρους συνοδεύεται από συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Η ανακοίνωση δέσμης δέκα δράσεων και χρηματοδότησης ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ έως το 2030 για έργα υποδομής, συντήρησης και προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της Αθωνικής Πολιτείας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προγράμματα στήριξης που έχει ανακοινωθεί ποτέ.

Συγκεκριμένα, οι δεσμεύσεις περιλαμβάνουν: αύξηση της ετήσιας τακτικής χρηματοδότησης από 2 σε 3 εκατομμύρια ευρώ, άμεση έγκριση κονδυλίου 9 εκατομμυρίων ευρώ για αποκατάσταση σεισμικών ζημιών, και συνολική χρηματοδότηση έως 100 εκατομμύρια ευρώ κυρίως από προγράμματα ΕΣΠΑ μέχρι το 2030.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αναστηλώσεις και αντισεισμικές παρεμβάσεις στα καθολικά και τα κτίσματα των μονών, ψηφιοποίηση και διάσωση πολύτιμων κειμηλίων και χειρογράφων, ανακαίνιση της Αθωνιάδας Εκκλησιαστικής Σχολής, καθώς και βελτίωση των υποδομών φιλοξενίας των προσκυνητών. Επιπλέον, προβλέπεται η ανέγερση νέων εγκαταστάσεων για την Ελληνική Αστυνομία στις Καρυές, ενισχύοντας την ασφάλεια στην περιοχή.

Αυτή η συνολική προσέγγιση δείχνει ότι η ελληνική κυβέρνηση αντιμετωπίζει το Άγιον Όρος όχι ως ένα απομονωμένο θρησκευτικό κέντρο, αλλά ως μέρος της ευρύτερης εθνικής στρατηγικής για τη διατήρηση και προβολή της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Η Ρωσική Σκιά: Ιστορικές Αξιώσεις και Σύγχρονες Απειλές

Η σημασία της κυβερνητικής στήριξης γίνεται πιο κατανοητή όταν εξετάσουμε τις ιστορικές και σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Άγιον Όρος. Η πιο σημαντική από αυτές είναι η συνεχιζόμενη προσπάθεια της Ρωσίας να ασκήσει επιρροή στην Αθωνική Πολιτεία, κυρίως μέσω της Ιεράς Μονής Αγίου Παντελεήμωνος.

Μέσω αυτού του ”ρωσικού” μοναστηριού, η Μόσχα ποτέ δεν έκρυψε τις φιλοδοξίες της για ενίσχυση της παρουσίας της στον Άθω και γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει προσκυνήσει στο Άγιον Όρος (επισκέφθηκε τη Μονή Παντελεήμονος το 2016), ενώ και ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Μιχαήλ Μισούστιν πραγματοποίησε δύο επισκέψεις μέσα σε έξι μήνες το 2020-21. Η Ρωσία έχει δαπανήσει σημαντικά ποσά για την ανακαίνιση αγιορείτικων μονών, ενώ ιερά κειμήλια από τον Άθω έχουν μεταφερθεί κατά καιρούς στη Ρωσία για προσκύνημα.

Όλες αυτές οι κινήσεις εντάσσονται σε έναν μακροπρόθεσμο σχεδιασμό: σύμφωνα με ανώτατους Ρώσους αξιωματούχους, στόχος ήταν η σταδιακή απόκτηση ελέγχου κάποιων μονών – με ”όχημα” τη ρωσική Μονή Παντελεήμωνος – ώστε να αμφισβητηθεί ευθέως η πνευματική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στο Άγιον Όρος. Μάλιστα, ο πρώην πρωθυπουργός της Ρωσίας Σεργκέι Στεπάσιν είχε περιλάβει στα στρατηγικά σχέδια της Μόσχας τη μετατροπή του Αγίου Όρους σε ”ανεξάρτητο κράτος τύπου Βατικανού” – ένα σενάριο που απορρίπτεται ως απαράδεκτο και ύπουλο.

Το ζήτημα δεν είναι νέο. Ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, όπως υπενθυμίζει ο διοικητής Α. Στεφανής, η Ρωσία είχε προσπαθήσει να αλλάξει το καθεστώς του Αγίου Όρους, αξιώνοντας στη Συνθήκη του Λονδίνου του 1913 να καταστεί ”διεθνές” και να πάψει να βρίσκεται υπό ελληνική επιρροή. Η ιστορία απέδειξε πως αυτές οι φιλοδοξίες απέτυχαν, καθώς μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους το Άγιον Όρος ενσωματώθηκε οριστικά στην Ελλάδα.

Σήμερα, οι απόπειρες επιρροής λαμβάνουν πιο λεπτές μορφές. Η επίσκεψη του Βλαδίμιρου Πούτιν το 2016 στη Μονή Αγίου Παντελεήμονος, καθώς και οι συχνές επισκέψεις άλλων Ρώσων αξιωματούχων, δεν είναι τυχαίες. Όπως χαρακτηριστικά είχε δηλώσει τότε ο Ρώσος πρόεδρος, απευθυνόμενος στους μοναχούς:

″Είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να διασφαλίσουμε πως αυτή η μικρή άκρη της Ρωσίας στο όρος Άθως θα συνεχίσει να συγκεντρώνει το πνεύμα όλων των ορθόδοξων πιστών”.

Η φράση ”μικρή άκρη της Ρωσίας” αποκαλύπτει τη νοοτροπία με την οποία η Μόσχα προσεγγίζει το θέμα. Ωστόσο, όπως κατηγορηματικά διευκρινίζει ο διοικητής Στεφανής, ”τα μοναστήρια είναι όλα ελληνικά” και ανήκουν στην Ελληνική Επικράτεια. Σύμφωνα με το ειδικό καθεστώς του Αγίου Όρους, κάθε μοναχός οφείλει να είναι Έλληνας πολίτης, διασφαλίζοντας έτσι την ελληνική κυριαρχία στη Χερσόνησο του Άθω.

Μηχανισμοί Προστασίας και Εποπτείας

Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, η ελληνική πολιτεία έχει αναπτύξει σύγχρονους μηχανισμούς ελέγχου και εποπτείας. Όπως εξηγεί ο κ. Στεφανής, κάθε δωρεά που εισρέει στο Όρος ελέγχεται και εποπτεύεται από το Κέντρο Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς (ΚΕΔΑΚ), μια κρατική δομή στελεχωμένη με ειδικούς επιστήμονες που έχει αρμοδιότητα να εγκρίνει ή να απορρίπτει έργα και χρηματοδοτήσεις.

Η ΚΕΔΑΚ διασφαλίζει ότι καμία εξωτερική βοήθεια δεν θα μεταφραστεί σε ανεπιθύμητη επιρροή ή σε αλλοίωση του χαρακτήρα των μοναστηριών. Όπως τονίζει ο διοικητής, όλοι πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως το Άγιον Όρος αποτελεί εθνικό έδαφος της Ελλάδος και ότι βεβαίως ξένες χώρες μπορούν να συνδράμουν, όμως ”υπό την έγκριση του Ελληνικού κράτους”.

Η Διεθνής Διάσταση: Το Παράδειγμα του Σινά

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού ανέδειξε επίσης τη διεθνή διάσταση της θρησκευτικής διπλωματίας, μέσω της ειδικής αναφοράς στο ζήτημα της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά. Η περίπτωση αυτή επεξηγεί γιατί είναι τόσο σημαντική η διατήρηση του Αγίου Όρους εντός της ελληνικής επικράτειας.

Η Μονή Σινά, παρότι αποτελεί το αρχαιότερο εν λειτουργία χριστιανικό μοναστήρι στον κόσμο, βρίσκεται εκτός ελληνικής επικράτειας και, συνεπώς, εκτίθεται σε γεωπολιτικές αναταράξεις.

Πρόσφατα, μια δικαστική διαμάχη στην Αίγυπτο προκάλεσε ανησυχίες για το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Μονής.

Ο κ. Μητσοτάκης, απαντώντας στις ανησυχίες που είχαν εκφράσει Αγιορείτες μοναχοί, διαβεβαίωσε κατηγορηματικά ότι ”δεν υπάρχει καμία περίπτωση ο χαρακτήρας αυτού του μοναστηριού να αλλάξει” και αποκάλυψε ότι η Ελλάδα βρίσκεται ήδη ”σε συνεννόηση με την αιγυπτιακή πλευρά, ώστε αυτό να διασφαλιστεί με τρόπο νομικά ισχυρό στο βάθος των αιώνων”.

Το παράδειγμα του Σινά καταδεικνύει τη στρατηγική σημασία του Αγίου Όρους ως προστατευμένου χώρου εντός ελληνικής επικράτειας, όπου η ελληνική πολιτεία μπορεί να ασκήσει άμεσα και αποτελεσματικά την προστατευτική της λειτουργία.

Θρησκευτική Διπλωματία ως Εργαλείο Εξωτερικής Πολιτικής

Η επίσκεψη στο Άγιον Όρος αποκάλυψε επίσης τη σημασία της θρησκευτικής διπλωματίας ως εργαλείου σύγχρονης εξωτερικής πολιτικής. Όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, ”υποχρέωσή μας είναι να βρεθούμε κοντά σε όλους τους Ορθόδοξους Χριστιανούς της Μέσης Ανατολής, οι οποίοι δοκιμάζονται από συγκρούσεις και αιματοχυσίες”.

Αυτή η δήλωση τοποθετεί την Ελλάδα ως ”πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή” που ασκεί την επιρροή της προς όφελος όχι μόνο του ελληνικού λαού αλλά και όλων των Ορθοδόξων της περιοχής. Η θρησκευτική διπλωματία γίνεται έτσι μέσο άσκησης ήπιας ισχύος, ενισχύοντας τη γεωπολιτική θέση της χώρας.

Ο κ. Μητσοτάκης πήγε ακόμη περισσότερο, συνδέοντας την πνευματική μαρτυρία των Αγιορειτών με τις σύγχρονες προκλήσεις: ”ο λόγος της αλήθειας και της νηφαλιότητας του Αγίου Όρους να ακουστεί τώρα πιο ισχυρός σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον σύγχυσης και αβεβαιότητας”. Σε έναν κόσμο γεμάτο fake news και πληροφοριακούς πολέμους, το Άγιον Όρος προβάλλεται ως φορέας αυθεντικότητας και αλήθειας.

Εσωτερικές Προκλήσεις και Πολιτική Σημασία

Η επίσκεψη είχε επίσης σημαντική εσωτερική πολιτική διάσταση. Η Αθωνική Πολιτεία ασκεί παραδοσιακά επιρροή σε ένα σημαντικό τμήμα των συντηρητικών ψηφοφόρων, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα. Η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για τη νομιμοποίηση του γάμου ομόφυλων ζευγαριών είχε προκαλέσει αντιδράσεις σε αυτό το ακροατήριο, με αποτέλεσμα μέρος του να στραφεί προς κόμματα δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας.

Η επίσκεψη αποτέλεσε έναν τρόπο γεφύρωσης αυτών των αποστάσεων. Παρότι αρχικά 19 εξέχοντες Αγιορείτες Γέροντες είχαν χαρακτηρίσει τον πρωθυπουργό ”ανεπιθύμητο”, μετά από εντατικές διαβουλεύσεις και τη συμβολή του διοικητή Στεφανή, οι αντιδράσεις κάμφθηκαν και όλοι οι ηγούμενοι παρέστησαν στην υποδοχή.

Η Οργανωτική Αριστεία ως Πρότυπο Διακυβέρνησης

Ένα λιγότερο γνωστό αλλά εξίσου σημαντικό στοιχείο που αναδείχθηκε κατά την επίσκεψη είναι η αξία του αγιορείτικου μοντέλου οργάνωσης ως προτύπου για τη σύγχρονη διακυβέρνηση. Όπως επισημαίνει ο διοικητής Α. Στεφανής, ”μπορούμε πολλά να διδαχθούμε ακόμα και από την οργάνωση της παραγωγής των προϊόντων που παράγονται στο ‘Περιβόλι της Παναγίας’ αλλά και από τη βέλτιστη αξιοποίηση των φυσικών του πόρων”.

Οι μονές λειτουργούν με ”ένα απόλυτο και εξαιρετικό σύστημα ανάθεσης αποστολής, παρακολούθησης της αποστολής, ανατροφοδότησης, ώστε να εντοπισθούν οι αδυναμίες, για να διορθωθούν και να ενισχυθούν τα θετικά σημεία”. Όλα αυτά γίνονται ”μέσα σε ένα πολύ σφιχτό οικονομικό πλαίσιο και κάτω από ένα ασφυκτικά κλειστό χρονοδιάγραμμα”, προϋποθέτοντας την ύπαρξη ”διοίκησης και ηγεσίας με σωστούς στόχους”.

Αυτό το μοντέλο αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας, που λειτουργεί επιτυχώς για περισσότερα από χίλια χρόνια, προσφέρει πολύτιμα διδάγματα για τη σύγχρονη δημόσια διοίκηση και την επιχειρηματική οργάνωση.

Το Μέλλον του Αγίου Όρους: Προκλήσεις και Προοπτικές

Καθώς το Άγιον Όρος εισέρχεται στο δεύτερο χιλιόχρονο της ιστορίας του, αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις που απαιτούν σύγχρονες λύσεις. Η αυξανόμενη επισκεψιμότητα, οι κλιματική αλλαγη, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι γεωπολιτικές αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή δημιουργούν ένα σύνθετο πλαίσιο που απαιτεί προσεκτική διαχείριση.

Η απόφαση της Ιεράς Κοινότητας να περιορίσει τον αριθμό των προσκυνητών από το 2025 δείχνει την ευαισθησία της μοναστικής κοινότητας στα σύγχρονα προβλήματα. Παράλληλα, η κυβερνητική δέσμευση για τη χρηματοδότηση έργων προστασίας και αναβάθμισης δείχνει τη βούληση του ελληνικού κράτους να παραμείνει ενεργός εταίρος στη διαφύλαξη αυτού του μοναδικού τόπου.

Συμπεράσματα: Ένας Φάρος στη Σύγχρονη Εποχή 

Η επίσημη επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Άγιον Όρος αποτέλεσε ένα σημαντικό κεφάλαιο στη σύγχρονη θρησκευτική διπλωματία της Ελλάδας και στην ενίσχυση των θεσμικών δεσμών με την Αθωνική Πολιτεία. Δεν ήταν ένα απλό προσκύνημα, αλλά μια πράξη με υψηλό συμβολισμό, συνοδευόμενη από συγκεκριμένες πολιτικές και οικονομικές δεσμεύσεις που διασφαλίζουν τη διαρκή προστασία και την ανάπτυξη του «Περιβολιού της Παναγίας». Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός τόνισε «τη βούληση της κυβέρνησης να στηρίξει με σεβασμό την πνευματική αποστολή του Αγίου Όρους», αναγνωρίζοντας παράλληλα τη σημασία του ως «σύμβολο εθνικής ταυτότητας και ορθόδοξης παράδοσης». Μέσα από αυτήν την παρουσία, η ελληνική Πολιτεία επαναβεβαίωσε τον ιστορικό της ρόλο ως θεματοφύλακα του Αγίου Όρους και κατέστησε σαφές ότι η συγκεκριμένη επίσκεψη ενίσχυσε τη σχέση της με την Αθωνική Πολιτεία σε όλα τα επίπεδα.

Όπως καταδείχθηκε μέσα από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού και του διοικητή Α. Στεφανή, το Άγιον Όρος δεν αποτελεί απλώς ένα θρησκευτικό μνημείο του παρελθόντος, αλλά έναν ζωντανό οργανισμό που προσφέρει πολύτιμα διδάγματα για το παρόν και το μέλλον. Η αδιάλειπτη μοναστική πορεία χιλίων ετών στον Άθω, με τους κανόνες διακυβέρνησης, πνευματικής καθοδήγησης και συλλογικής οργάνωσης, συγκροτεί έναν πολύτιμο πυρήνα εμπειρίας, τον οποίο το ελληνικό κράτος οφείλει να στηρίξει και να προστατεύσει.

Στο πλαίσιο των σύγχρονων προκλήσεων,  από την κλιματική αλλαγή μέχρι τις γεωπολιτικές εντάσεις, το Άγιον Όρος παραμένει ”ένας φάρος πίστης και ηρεμίας” που προσφέρει στον κόσμο ένα εναλλακτικό μοντέλο ζωής βασισμένο στις αιώνιες αξίες της πίστης, της αλληλεγγύης και του σεβασμού προς τη φύση και τον άνθρωπο.

Η Ελλάδα, ως θεματοφύλακας αυτού του φάρου, φέρει ιστορική ευθύνη που υπερβαίνει τα εθνικά της σύνορα. Η δήλωση του πρωθυπουργού ότι ”είμαστε δίπλα σε όλους τους χριστιανούς” συμπυκνώνει αυτή την ευρύτερη αποστολή: η προστασία και προβολή του Αγίου Όρους αποτελεί μέρος της ευρύτερης συμβολής της Ελλάδας στη διεθνή σταθερότητα και στη διαφύλαξη των παγκόσμιων πολιτιστικών αξιών.

Με σεβασμό στην παράδοση, επαγρύπνηση απέναντι στις προκλήσεις και ενότητα στόχων μεταξύ κράτους και εκκλησίας, το Άγιον Όρος θα συνεχίσει να ανθίζει εντός της Ελλάδας, προς όφελος της πίστης, της πατρίδας και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Σε έναν κόσμο που συχνά φαίνεται να χάνει την πυξίδα του, το ”Περιβόλι της Παναγίας” παραμένει ένας ακλόνητος προσανατολισμός προς τις αιώνιες αξίες που ενώνουν τους ανθρώπους πέρα από τα σύνορα και τις διαφορές τους.

Υ.γ. «Το Άγιον Όρος αποτελεί φάρο πνευματικότητας που φωτίζει τον δρόμο της πίστης και της πατρίδας μας επί χιλιετίες.»
— Κυριάκος Μητσοτάκης, ομιλία στην Ιερά Κοινότητα της Αθωνικής Πολιτείας (4 Ιουλίου 2025)