Πέντε σενάρια για το μέλλον της ΕΕ περιλαμβάνονται στη Λευκή Βίβλο (σσ white paper) της Κομισιόν που δημοσιοποίησε το Politico.
1- Carrying on (συνεχίζοντας)
Βάσει του σεναρίου αυτού, συνεχίζεται η υπάρχουσα πορεία, με μικρές, ομαλές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ. Σύμφωνα με την Κομισιόν, αυτό το σενάριο θα επιφέρει σταδιακή πρόοδο, και προϋποθέτει πως οι κυβερνήσεις των χωρών- μελών θα συμφωνήσουν στην εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς, την ανάπτυξη κάποιων στρατιωτικών δυνατοτήτων και την «ομιλία με μια φωνή σε διεθνή ζητήματα», ενώ θέματα όπως ο έλεγχος των συνόρων θα είναι αρμοδιότητα των εθνικών κυβερνήσεων. Επίσης, υπάρχουν υπαινιγμοί για προβλήματα στη ζώνη Σένγκεν εάν δεν επέλθουν συμφωνίες στη διαχείρισή της.
2- Nothing but the single market (μόνο η ενιαία αγορά)
Η Κομισιόν εδώ επικεντρώνεται στο επίτευγμα που έχει τη μεγαλύτερη υποστήριξη: Την ενιαία αγορά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν εμφανίζεται ενθουσιασμένη όσον αφορά σε αυτή την επιλογή, σημειώνοντας πως «η λήψη αποφάσεων μπορεί να είναι πιο απλή στην κατανόηση, αλλά οι δυνατότητες συλλογική δράσης είναι περιορισμένες» και «αυτό μπορεί να αυξήσει το χάσμα μεταξύ των προσδοκιών και των αποτελεσμάτων σε κάθε επίπεδο». Με την ενιαία αγορά ως μοναδική της αποστολή, θεωρεί η Κομισιόν, η ΕΕ θα αντιμετώπιζε αυξημένους κινδύνους για το ευρώ, επειδή θα είχε αποτύχει να ολοκληρώσει την οικονομική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, αφήνοντάς την ευάλωτη σε νέες οικονομικές κρίσεις. Οι εταιρείες θα αντιμετώπιζαν περισσότερους συνοριακούς ελέγχους, και τα μέλη της ΕΕ θα επέστρεφαν πίσω στη διαμόρφωση διμερών εξωτερικών σχέσεων. Οι εμπορικές συμφωνίες και η συνεργασία στην άμυνα θα γίνονταν δυσκολότερες.
3- Those who want more do more (όσοι θέλουν, κάνουν περισσότερα)
Πρόκειται για μια Ευρώπη «πολλαπλών ταχυτήτων», που βασίζεται σε «συμμαχίες των προθύμων» σε κάποιους τομείς όπως η άμυνα, η εσωτερική ασφάλεια, η φορολογία ή τα κοινωνικά ζητήματα. Υπό αυτό το σενάριο η Κομισιόν θεωρεί πως και τα 27 μέλη θα συνέχιζαν να σημειώνουν πρόοδο σε μια πιο εμβαθυνόμενη ενιαία αγορά. Η Κομισιόν εκτιμά πως αυτό το μοντέλο θα επέφερε διαφορές στα δικαιώματα των πολιτών και δεν αισιοδοξεί για την ολοκλήρωση της διακυβέρνησης της Ευρωζώνης. Ωστόσο, θεωρεί πως αυτό θα επέτρεπε στις ένοπλες δυνάμεις των χωρών να έχουν στενές σχέσεις μεταξύ τους με αποτέλεσμα την πρόοδο σε τομείς όπως η παρακολούθηση με drones, ή για τη δημιουργία κοινών νόμων για επιχειρήσεις σε «ευθυγραμμισμένες» οικονομίες κ.α.
4- Doing less more efficiently (λιγότερα, πιο αποτελεσματικά)
Με το «doing less», η Κομισιόν φαίνεται να εννοεί την καλύτερη διαχείριση θεμάτων- προτεραιοτήτων από κοινού, δηλαδή όχι «λιγότερα», αλλά «περισσότερα σε μια περιορισμένη γκάμα από τομείς». Μεταξύ των αποτελεσμάτων αυτής της προσέγγισης θα μπορούσαν να είναι μια ευρωπαϊκή συνοριοφυλακή και ακτοφυλακή, μια κοινή φωνή στην εξωτερική πολιτική και η δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Αμυντικής Ένωσης. Μεταξύ των τομέων που η Κομισιόν θεωρεί υψηλής προτεραιότητας είναι η καινοτομία, το εμπόριο και η ασφάλεια. Ένα πρόβλημα σε αυτό το θέμα που διαβλέπει η Κομισιόν είναι το ότι οι χώρες της ΕΕ θα έπρεπε να συμφωνήσουν ποιοι θα είναι οι τομείς που θα έπρεπε να συνεργαστούν πιο αποτελεσματικά.
5- Doing much more together (κάνοντας πολύ περισσότερα μαζί)
Εδώ η ΕΕ πηγαίνει «πιο μακριά από ποτέ άλλοτε σε όλους τους τομείς», δηλαδή στην ουσία μιλάμε για μια ομοσπονδιακή ΕΕ. Η ΕΕ θα αποκτούσε περισσότερους «δικούς της» πόρους (έσοδα από φόρους) και η Ευρωζώνη θα ολοκληρωνόταν στη γραμμή του «Five Presidents Report» (2015). Η Κομισιόν προτιμά αυτή την επιλογή για τη διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, και αναφέρει πως θα εκδώσει σχετικό paper μέσα στους επόμενους μήνες. Υπό αυτό το σενάριο, η ΕΕ θα αποκτούσε την εξουσία να μιλήσει για όλη την Ευρώπη σε θέματα εμπορίου και εξωτερικής πολιτικής και θα αναλάμβανε πρωταγωνιστικό ρόλο όσον αφορά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και σε ανθρωπιστικά ζητήματα. Η λήψη αποφάσεων θα ήταν μεγαλύτερη και ταχύτερη, ωστόσο η Κομισιόν αναγνωρίζει πως υπάρχει ο κίνδυνος αποξένωσης τμημάτων της κοινωνίας που νιώθουν πως η ΕΕ στερείται νομιμότητας.