Στο βόρειο άκρο της Αλάσκας, η μικρή πόλη Ούτκιαγκβικ πέρασε την Τρίτη (18/11) επίσημα στη μακρά πολική της νύχτα. Βρισκόμενη περισσότερα από 330 μίλια πάνω από τον αρκτικό κύκλο, η πόλη — γνωστή παλαιότερα ως Μπάροου — με περίπου 5.000 κατοίκους, αποχαιρέτησε τον ήλιο για πάνω από δύο μήνες. Με τη δύση της Τρίτης, η τελευταία ηλιαχτίδα χάθηκε μέχρι τις 22 Ιανουαρίου.
Για τους επισκέπτες πρόκειται για ένα εντυπωσιακό φυσικό θέαμα, όμως για τους ντόπιους αποτελεί εδώ και γενιές μέρος της καθημερινότητάς τους. Η επίμονη αυτή σκοτεινιά οφείλεται στην κλίση των 23,5 μοιρών του άξονα της Γης. Καθώς τον χειμώνα το βόρειο ημισφαίριο γέρνει μακριά από τον ήλιο, περιοχές κοντά στον Βόρειο Πόλο μένουν τελείως στο σκοτάδι — ακόμη και όσο η Γη συνεχίζει να περιστρέφεται.
Ο αρκτικός κύκλος ορίζεται στο γεωγραφικό πλάτος των 66,5°, όμως το Ούτκιαγκβικ βρίσκεται πολύ βορειότερα, στο 71,17°. Αυτό το τοποθετεί σε μια ζώνη όπου ο ήλιος μένει μόνιμα κάτω από τον ορίζοντα τον χειμώνα, ενώ το καλοκαίρι κάνει ακριβώς το αντίθετο: παραμένει στον ουρανό επί 24 ώρες, χωρίς νυχτερινή πτώση.
Η ζωή χωρίς ήλιο
Η παρατεταμένη νύχτα συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός από τα πιο σκληρά κλίματα του πλανήτη. Το ένα τέταρτο των ημερών του χρόνου δεν «ανεβαίνουν» ποτέ πάνω από τους 0°C, ενώ η θάλασσα βρίσκεται σε θερμοκρασίες πάνω από το σημείο πήξης μόνο για το 37% του έτους. Η απουσία ηλιακού φωτός ενισχύει και τον σχηματισμό του στρατοσφαιρικού πολικού στροβίλου — ενός τεράστιου στρόβιλου παγωμένου αέρα που δεσπόζει στον Βόρειο Πόλο και επηρεάζει τις χειμερινές συνθήκες σε όλο το βόρειο ημισφαίριο.
Στο χειμερινό ηλιοστάσιο, στις 21 Δεκεμβρίου, ο ήλιος θα βρίσκεται 4,7° κάτω από τον ορίζοντα ακόμη και στο τοπικό μεσημέρι. Όσο περισσότερο κανείς κινείται προς τον Πόλο, τόσο εντονότερο γίνεται το φαινόμενο: ο Βόρειος Πόλος γνωρίζει περίπου έξι μήνες συνεχούς νύχτας και άλλους έξι μήνες διαρκούς ημέρας.
Παρότι αυτά τα φαινόμενα μοιάζουν ακραία, η ετήσια κατανομή της ηλιακής ακτινοβολίας παραμένει σχεδόν ισορροπημένη. Σε διάστημα ενός έτους, το Ούτκιαγκβικ λαμβάνει περίπου τον ίδιο συνολικό χρόνο ηλιοφάνειας με πόλεις όπως το Μαϊάμι, το Σίδνεϊ ή τη Μόσχα — απλώς η φύση τον «μοιράζει» διαφορετικά: ο σκοτεινός χειμώνας αντισταθμίζεται από τις ατελείωτες καλοκαιρινές μέρες.
