array(0) {
}
                            

Το ζήτημα της ασφάλειας στις αεροπορικές πτήσεις επανέρχεται στο προσκήνιο μετά από πρόσφατα περιστατικά, όπως το ατύχημα της Delta Airlines, όπου μια πτήση (Airbus A330-900) πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στις 30 Ιουλίου 2025, λόγω σοβαρών αναταράξεων που τραυμάτισαν 25 επιβάτες και μέλη πληρώματος, και το τραγικό ατύχημα αεροπορικό δυστύχημα της Air India, όπου στις 12 Ιουνίου 2025, ένα Boeing 787-8 (πτήση 171) συνετρίβη λίγα λεπτά μετά την απογείωση, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 279 άνθρωποι. Οι αρχικές αναφορές οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αιτία ήταν η απενεργοποίηση της παροχής καυσίμων και στους δύο κινητήρες, είτε λόγω ανθρώπινου λάθους είτε λόγω κάποιας δυσλειτουργίας.

Αναλύσαμε όλα τα ατυχήματα που έχουν συμβεί σε αεροσκάφη των δύο κορυφαίων εταιρειών, της Airbus και της Boeing, την τελευταία δεκαετία, βασιζόμενοι σε δεδομένα από το Aviation Safety Network.

Η Airbus και η Boeing είναι οι δύο κυρίαρχες εταιρείες κατασκευής αεροσκαφών μεγάλων αποστάσεων. Η Boeing, η παλαιότερη από τις δύο, ιδρύθηκε το 1916 και έχει την έδρα της στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, ο παγκόσμιος στόλος της αριθμεί πάνω από 13.000 αεροσκάφη. Η Airbus, από την άλλη, είναι μια ευρωπαϊκή εταιρεία με ιδιαίτερη δομή: αποτελεί ένα κοινοπρακτικό σχήμα από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες. Ιδρύθηκε το 1970 και, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει, διαθέτει έναν στόλο περίπου 11.000 αεροσκαφών παγκοσμίως. Αν και η Boeing ιδρύθηκε πολύ νωρίτερα και παραδοσιακά κατείχε μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, τα τελευταία 20 χρόνια οι δύο εταιρείες βρίσκονται πολύ κοντά, τόσο σε μέγεθος στόλου όσο και σε τεχνολογικό επίπεδο.

Ατυχήματα και αίτια

Όσον αφορά τα ατυχήματα ανά έτος, παρατηρούμε ότι την τελευταία δεκαετία η Boeing έχει σταθερά περισσότερα ατυχήματα. Αν συγκρίνουμε συνολικά τα ατυχήματα και στις δύο εταιρείες για τα τελευταία 10 χρόνια, βλέπουμε πως το 65% των ατυχημάτων αφορά αεροσκάφη της Boeing. Ωστόσο, είναι σημαντικό να διευκρινιστεί η μεθοδολογία μας: στην ανάλυση αυτή, θεωρούμε ως «ατυχήματα» και τα ατυχήματα και τα παράνομα συμβάντα. Ως ατυχήματα, καταγράφονται περιπτώσεις όπως:

• Συγκρούσεις στο έδαφος με οχήματα των αεροδρομίων (π.χ., ρυμουλκά, φορτηγά ανεφοδιασμού).
• Προβλήματα κατά την προσγείωση ή την απογείωση που δεν οδηγούν σε σοβαρές ζημιές.
• Ελαφριές ζημιές στα φτερά ή την άτρακτο κατά τη διάρκεια των ελλιμενισμών του αεροσκάφους.
• Προσκρούσεις με πουλιά.

Είναι, επίσης, σημαντικό να τονιστεί ότι η συντριπτική πλειονότητα αυτών των ατυχημάτων δεν οδηγεί σε ανθρώπινες απώλειες. Στην πλειοψηφία τους, αφορούν κάποια μικρής σημασίας μηχανική δυσλειτουργία ή κάποιο μικρό ανθρώπινο λάθος, το οποίο μπορεί και να μην σχετίζεται καν με το πλήρωμα του αεροσκάφους.

Αντίθετα, στα παράνομα συμβάντα περιλαμβάνονται ενέργειες που γίνονται με κακόβουλο σκοπό, όπως βομβιστικές επιθέσεις, αεροπειρατείες ή δολιοφθορές.

Θανατηφόρα Ατυχήματα και Ανάλυση Αιτιών

Ας περάσουμε, όμως, στα ατυχήματα που είχαν ανθρώπινες απώλειες. Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι τα θανατηφόρα ατυχήματα αποτελούν ένα πολύ μικρό ποσοστό των συνολικών ατυχημάτων που καταγράφονται. Συνολικά, από τα 713 ατυχήματα και των δύο εταιρειών, μόνο στα 43 υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες.

Η ανάλυση των αιτιών πίσω από αυτά τα τραγικά συμβάντα είναι ζωτικής σημασίας για να κατανοήσουμε την πραγματική εικόνα, πέρα από τους απλούς αριθμούς.

Αναλύοντας τα δύο πλέον θανατηφόρα δυστυχήματα για κάθε εταιρεία την τελευταία δεκαετία, παρατηρούμε τα εξής:

• Airbus:
  • Η πτώση της Germanwings 9525 (Airbus A320) στις 24 Μαρτίου 2015, αποδόθηκε στην εσκεμμένη ενέργεια του συγκυβερνήτη, ο οποίος, αντιμετωπίζοντας σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, οδήγησε το αεροσκάφος σε ελεγχόμενη πρόσκρουση στις Γαλλικές Άλπεις.
  • Η συντριβή της πτήσης Metrojet 9268 (Airbus A321) στις 31 Οκτωβρίου 2015 πάνω από τη χερσόνησο του Σινά αποδόθηκε σε βομβιστική επίθεση. Αρχικά, οι Αιγύπτιοι εμπειρογνώμονες εξέτασαν διάφορα ενδεχόμενα, όπως υπερθέρμανση μπαταριών λιθίου, έκρηξη καυσίμων ή κόπωση μετάλλου στη δομή του αεροσκάφους, χωρίς να μπορούν αρχικά να αποκλείσουν κάποιο από αυτά. Στη συνέχεια, οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες απέδωσαν την πτώση σε τρομοκρατική ενέργεια, ενώ ακολούθως το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση.
• Boeing:
  • Οι πτώσεις των Boeing 737 MAX: Η πτώση της Lion Air 610 (29 Οκτωβρίου 2018) και της Ethiopian Airlines 302 (10 Μαρτίου 2019) είχαν την ίδια αιτία: την ελαττωματική λειτουργία του συστήματος MCAS (Maneuvering Characteristics Augmentation System). Το MCAS σχεδιάστηκε για να διορθώνει αυτόματα την κλίση του αεροσκάφους προς τα κάτω, αλλά σε αυτές τις περιπτώσεις ενεργοποιήθηκε λανθασμένα πιέζοντας συνεχώς τη μύτη του αεροπλάνου προς τα κάτω. Αυτό οδήγησε τους πιλότους σε πλήρη απώλεια ελέγχου.

Είναι τελικά τα Airbus πιο ασφαλή από τα Boeing;

Όπως δείχνουν τα στοιχεία ανά τύπο εταιρείας, η Airbus φαίνεται να είναι πιο ασφαλής, ωστόσο και οι δύο εταιρείες κατασκευάζουν αεροσκάφη με εξαιρετικά υψηλά πρότυπα ασφαλείας. Τα περισσότερα περιστατικά στα αεροσκάφη της Airbus δεν σχετίζονταν με δομικά σφάλματα, αλλά με εξωτερικούς παράγοντες ή ανθρώπινες ενέργειες. Αντίθετα, ο κύριος λόγος των πρόσφατων ατυχημάτων της Boeing, όπως η δυσλειτουργία του συστήματος MCAS, ήταν ένα ζήτημα σχεδιασμού. Είναι, όμως, κρίσιμο να αναφερθεί ότι η Boeing ανέλαβε την ευθύνη, το σύστημα MCAS έχει αναβαθμιστεί και το αεροσκάφος έχει επιστρέψει σε υπηρεσία, τηρώντας αυστηρότερες προδιαγραφές.

Στατιστικά, τα αεροπορικά ταξίδια είναι ο ασφαλέστερος τρόπος μεταφοράς. Σύμφωνα με στοιχεία, η πιθανότητα ενός θανατηφόρου ατυχήματος για έναν επιβάτη είναι εξαιρετικά μικρή σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 0,06 ανά ένα εκατομμύριο πτήσεις, όπως αναφέρεται από τα στατιστικά στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών (IATA). Αν το μεταφράσουμε σε ποσοστό επί τοις εκατό, αυτό είναι 0.000006%. Αντίθετα, τα τροχαία ατυχήματα παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό θανατηφόρων περιστατικών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καθώς το 6% των τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα ήταν θανατηφόρα το 2023.

Ωστόσο, η συζήτηση για την ασφάλεια των αεροσκαφών της Boeing ή της Airbus προκύπτει λόγω της ψυχολογίας μας. Ένα αεροπορικό δυστύχημα, με μαζικές απώλειες, έχει έναν πολύ ισχυρότερο αντίκτυπο στην αντίληψή μας σε σχέση με πολλά μεμονωμένα τροχαία ατυχήματα, στα οποία σκοτώνονται λιγότεροι άνθρωποι, αλλά συμβαίνουν πολύ συχνότερα.

Για αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να βασιζόμαστε στα επίσημα στατιστικά στοιχεία παρά στην υποκειμενική αντίληψη του κινδύνου.