Σε μια άλλη εποχή μπαίνει το Ιράν μετά τον «πόλεμο των 12 ημερών» με τον Ισραήλ, καθώς η επόμενη ημέρα του επίσημου τερματισμού των συγκρούσεων δεν θα θυμίζει τίποτα από το πρόσφατο παρελθόν.
Ο 86χρονος Ανώτατος Ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, εάν παραμείνει στην εξουσία, έχει να αντιμετωπίσει μια σειρά προκλήσεων σε πολιτικό, στρατιωτικό, οικονομικό και κυρίως κοινωνικό επίπεδο.
Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές αποδεκάτισαν τα ανώτερα κλιμάκια των Φρουρών της Επανάστασης, αποκάλυψαν στρατηγικά σημεία στη χώρα, εξάντλησαν το οπλοστάσιο από βαλλιστικούς πυραύλους, κατέστρεψαν μέρος (ή όλο) το πυρηνικό του πρόγραμμα και «ξύπνησαν» τη εξόριστη βασιλική οικογένεια που ίσως επιχειρήσει να επιστρέψει σε ένα λιγότερο θεοκρατικό καθεστώς.
Ο Χαμενεΐ, ο οποίος έχει καταφύγει σε μυστική τοποθεσία σε όλη τη διάρκεια των επιθέσεων, δεν έχει εμφανιστεί στο λαό του παρά μόνο μέσα από ένα βιντεοσκοπημένο μήνυμα πριν από μια εβδομάδα.
Αυτό, σύμφωνα με αναλυτές που μίλησαν στο Associated Press, μπορεί να δείχνει ότι ο ανώτερος ηγέτης της Τεχεράνης έχει χάσει τα έμπιστα στελέχη του και δεν ξέρει ποιους να εμπιστευτεί καθώς υπάρχει υποψία για προδοσία στις τάξεις του στρατού.
Από τις πρώτες μέρες τις επίθεσης του Ισραήλ, αποκαλύφθηκε πόσο οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες είχαν διεισδύσει στο Ιράν, γεγονός που έκανε παιχνιδάκι τον γρήγορο εντοπισμό των διοικητών της Φρουράς και κορυφαίων πυρηνικών επιστημόνων οι οποίοι ήταν οι πρώτοι στόχοι.
Παράλληλα, η ξένη υποστήριξη που η Τεχεράνη μπορεί να περίμενε από την Κίνα και τη Ρωσία δεν ήρθε ποτέ ενώ στο εσωτερικό, τα παλιά προβλήματα κυρίως στην οικονομία που έχει πληγεί από διεθνείς κυρώσεις, διαφθορά και κακοδιαχείριση, προστίθεται και το τεράστιο κόστος της ανοικοδόμησης της χώρας.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η ανοικοδόμηση του στρατού του Ιράν, ιδίως των Φρουρών της Επανάστασης, θα αποτελέσει πρόκληση.
Θα κάνει το Ιράν το βήμα προς τα πυρηνικά όπλα;
Το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης θα βρεθεί και πάλι στο επίκεντρο μετά την συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου, όχι μόνο της Δύσης αλλά και του Ιράν.
Σύμφωνα με το AP, ο Χαμενεΐ ενδέχεται να αποφασίσει ότι πρέπει να κινηθεί πιο επιθετικά ως προς το πυρηνικό πρόγραμμα θεωρώντας ότι μόνο έτσι θωρακίζει τη χώρα από ενδεχόμενο νέο χτύπημα.
«Το Ιράν έλεγε πάντα ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι ειρηνικό. Αλλά είναι το μόνο μη πυρηνικά οπλισμένο κράτος που έχει εμπλουτίσει ουράνιο στο 60%, ένα μικρό βήμα πριν από την ικανότητα να κατασκευάσει όπλα. Πολλοί παρατηρητές πιστεύουν ότι ο Χαμενεΐ δεν έκανε τόσα χρόνια αυτό το βήμα για να αποφύγει έναν πόλεμο, ο οποίος τελικά συνέβη» είπε ο Hamidreza Azizi, a visiting fellow at the German Institute for International and Security Affairs..
«Τωρα, θα δυσκολευτεί πολύ να πείσει τους σκληροπυρηνικούς υποστηρικτές του πυρηνικού προγράμματος ότι δεν πρέπει να προχωρήσει στη δημιουργία πυρηνικών όπλων» υποστηρίζει.
Ωστόσο, οποιαδήποτε προσπάθεια για πυρηνικό όπλο θα ήταν ένα μεγάλο ρίσκο. Η έκταση της ζημιάς από τα μπαράζ των ΗΠΑ και του Ισραήλ παραμένει ασαφής, αλλά το Ιράν σίγουρα πρέπει να ανοικοδομήσει τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις κάτι που θα απαιτήσει χρόνο και πολύ χρήμα.
Και φυσικά απόλυτη μυστικότητα, από τις ισραηλινές και αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες που έχουν πλέον εισχωρήσει στη χώρα.
Προκλήσεις στο εσωτερικό
Η πιο μεγάλη πρόκληση ωστόσο, είναι η παραμονή του Χαμενεί στην εξουσία και η διατήρηση της θεοκρατικής ηγεσίας του καθώς η κοινωνία δείχνει σημάδια αντίστασης απέναντι στο σκληρό καθεστώς και την τεράστια διαφθορά του.
Για μήνες, το προβληματικό δίκτυο ηλεκτροδότησης της χώρας μαστίζεται από πολύωρες, κυλιόμενες διακοπές ρεύματος. Η φυγή μεγάλου μέρους του πληθυσμού της Τεχεράνης στη διάρκεια του πολέμου μείωσε προσωρινά την πίεση. Αλλά καθώς επιστρέφουν, ακόμη μεγαλύτερες διακοπές ρεύματος είναι ορατές στους καυτούς καλοκαιρινούς μήνες.
Εργοστάσια, επιχειρήσεις καταστράφηκαν και το χρηματιστήριο της Τεχεράνης έκλεισε για να εμποδίσει την κατάρρευση του ριάλ του Ιράν.
Το 2015, όταν το Ιράν κατέληξε στην πυρηνική συμφωνία με τις παγκόσμιες δυνάμεις, το ριάλ διαπραγματευόταν στις 32.000 προς 1 δολάριο. Σήμερα, είναι κοντά στο 1 εκατομμύριο ριάλ ανά δολάριο.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι το ιράν μπορεί να βρεθεί μπροστά σε ένα μεγάλο κύμα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων όπως αυτές του …. Που πυροδοτήθηκαν από τις αυξήσεις των τιμών των καυσίμων ή του 2022 για τον θάνατο της Mahsa Amini, της νεαρής γυναίκας που δολοφονήθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας επειδή δεν φορούσε τη μαντίλα της.
Ο πόλεμος θα μπορούσε να τροφοδοτήσει μια αλλαγή στην ίδια την Ισλαμική Δημοκρατία, πιέζοντας περισσότερο προς μια στρατιωτικού τύπου διακυβέρνηση.
«Ενώ η σημερινή κυβέρνηση Σιιτών κληρικών αναζητά τον διάδοχο του Χαμενεΐ, που συμβολίζει την κληρική εξουσία, συμπεριλαμβανομένου του γιου του Χαμενεΐ και του εγγονού του Αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί, του πατέρα της Ισλαμικής Επανάστασης του 1979 κάποιοι μιλούν για μια μετάβαση από μια Ισλαμική Δημοκρατία που κυριαρχείται από τον στρατό», είπε ο Αζίζι. «Αυτός ο πόλεμος έχει κάνει αυτό το σενάριο πιο πιθανό… Η επόμενη κυβέρνηση θα είναι περισσότερο προσανατολισμένη στην στρατιωτική ασφάλεια».
