Ο Ντικ Τσέινι, η κινητήρια δύναμη πίσω από την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003, ο οποίος θεωρείται ως ένας από τους πιο ισχυρούς αντιπροέδρους στην ιστορία των ΗΠΑ, πέθανε σε ηλικία 84 ετών, σύμφωνα με ανακοίνωση της οικογένειάς του την Τρίτη.
Ο Τσέινι πέθανε τη Δευτέρα το βράδυ από επιπλοκές πνευμονίας και καρδιακής και αγγειακής νόσου, σύμφωνα με την οικογένειά του.
Ο Ρεπουμπλικανός – πρώην βουλευτής του Ουαϊόμινγκ και υπουργός Άμυνας – ήταν ήδη σημαντική προσωπικότητα στην Ουάσινγκτον όταν ο τότε κυβερνήτης του Τέξας, Τζορτζ Μπους, τον επέλεξε ως υποψήφιο αντιπρόεδρο στις προεδρικές εκλογές του 2000, τις οποίες ο Μπους κέρδισε.
Dick Cheney, the influential GOP vice president to George W. Bush and chief architect of the "war on terror," has died. He was 84.https://t.co/BnVjNGVdft pic.twitter.com/AT2oBJXV2d
— CNN (@CNN) November 4, 2025
Ως αντιπρόεδρος από το 2001 έως το 2009, ο Τσέινι αγωνίστηκε σθεναρά για την επέκταση της εξουσίας του προεδρικού αξιώματος, θεωρώντας ότι είχε υποβαθμιστεί μετά το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ που οδήγησε τον πρώην προϊστάμενό του Ρίτσαρντ Νίξον σε παραίτηση. Επέκτεινε επίσης την επιρροή του αξιώματος του αντιπροέδρου, συγκροτώντας μια ομάδα εθνικής ασφάλειας που συχνά λειτουργούσε ως αυτόνομο κέντρο εξουσίας εντός της κυβέρνησης.
Ο Τσέινι ήταν ένθερμος υποστηρικτής της εισβολής στο Ιράκ το 2003 και ήταν από τους πιο φανερά επικριτικούς αξιωματούχους της κυβέρνησης Μπους, προειδοποιώντας για τον κίνδυνο από τα φερόμενα αποθέματα όπλων μαζικής καταστροφής του Ιράκ. Τελικά, δεν βρέθηκαν τέτοια όπλα.
Οι αμφιλεγομένες τακτικές του
Συγκρούστηκε με αρκετούς κορυφαίους συνεργάτες του Μπους, συμπεριλαμβανομένων των υπουργών Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ και Κοντολίζα Ράις, και υπερασπίστηκε τις «ενισχυμένες» τεχνικές ανάκρισης υπόπτων για τρομοκρατία, οι οποίες περιλάμβαναν το waterboarding και την στέρηση ύπνου. Άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Ειδικής Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας των ΗΠΑ και του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα, χαρακτήρισαν αυτές τις τεχνικές «βασανιστήρια».
Φανατικός πολέμιος του Τραμπ
Η κόρη του, Λιζ Τσέινι, έγινε επίσης ένα επιδραστικό στέλεχος των Ρεπουμπλικανών, υπηρετώντας στη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά έχασε την έδρα της μετά την αντίθεσή της στον Ρεπουμπλικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και την ψήφο της υπέρ της παραπομπής του σε δίκη μετά την επίθεση των υποστηρικτών του στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021. Ο πατέρας της συμφώνησε μαζί της και δήλωσε ότι θα ψηφίσει την υποψήφια των Δημοκρατικών Καμάλα Χάρις το 2024.
«Στα 248 χρόνια ιστορίας της χώρας μας, δεν υπήρξε ποτέ κάποιος που να αποτελεί μεγαλύτερη απειλή για τη δημοκρατία μας από τον Ντόναλντ Τραμπ».
Ο Τσέινι ταλαιπωρήθηκε μεγάλο μέρος της ζωής του από καρδιακά προβλήματα, υποφέροντας την πρώτη από μια σειρά καρδιακών προσβολών σε ηλικία 37 ετών. Το 2012 υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση καρδιάς.
BREAKING: Former US Vice President Dick Cheney has died from complications of pneumonia and cardiac and vascular disease, his family has said.
Sky's military analyst Michael Clarke speaks about his political career.
Read more on this story here: https://t.co/8dXqkv5vtJ pic.twitter.com/kUFMG5STym— Sky News (@SkyNews) November 4, 2025Advertisement
Η εισβολή στο Ιράκ
Ο Τσέινι και ο υπουργός Άμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ, που ήταν συνάδελφοι στην κυβέρνηση Νίξον, ήταν οι βασικοί υποστηρικτές της εισβολής στο Ιράκ τον Μάρτιο του 2003.
Στην πορεία προς τον πόλεμο, ο Τσέινι υπονόησε ότι μπορεί να υπήρχαν συνδέσεις μεταξύ του Ιράκ και της Αλ Κάιντα και των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μια επιτροπή για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου αργότερα διαψεύδει αυτή τη θεωρία.
Ο Τσέινι προέβλεψε ότι οι αμερικανικές δυνάμεις θα «υποδεχθούν ως απελευθερωτές» στο Ιράκ και ότι η ανάπτυξη των στρατευμάτων – η οποία θα διαρκούσε περίπου μια δεκαετία – θα «προχωρούσε σχετικά γρήγορα… σε εβδομάδες και όχι σε μήνες».
Αν και δεν βρέθηκαν όπλα μαζικής καταστροφής, ο Τσέινι επέμεινε τα επόμενα χρόνια ότι η εισβολή ήταν η σωστή απόφαση με βάση τις πληροφορίες που υπήρχαν τότε και την απομάκρυνση του Ιρακινού προέδρου Σαντάμ Χουσεΐν από την εξουσία.
Πάνω από μια δεκαετία νωρίτερα, ως υπουργός Άμυνας υπό τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο, ο Τσέινι είχε διευθύνει την αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση για την εκδίωξη του ιρακινού στρατού κατοχής από το Κουβέιτ στον πρώτο πόλεμο του Κόλπου.
Προέτρεψε τον Μπους τον πρεσβύτερο να υιοθετήσει μια αδιάλλακτη στάση έναντι του Ιράκ, αφού ο Σαντάμ Χουσεΐν έστειλε τα στρατεύματά του να καταλάβουν το Κουβέιτ τον Αύγουσ του το 1990. Ωστόσο, εκείνη την εποχή ο Τσέινι δεν υποστήριζε την εισβολή στο Ιράκ, λέγοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα έπρεπε να δράσουν μόνες τους και ότι η κατάσταση θα εξελισσόταν σε αδιέξοδο.
Λόγω των μακροχρόνιων δεσμών του Τσέινι με την οικογένεια Μπους και της εμπειρίας του στην κυβέρνηση, ο Τζορτζ Μπους τον επέλεξε να ηγηθεί της αναζήτησης υποψηφίου για την αντιπροεδρία το 2000. Ο Μπους αποφάσισε τελικά ότι ο άνθρωπος που έκανε την αναζήτηση ήταν ο ίδιος ο καλύτερος υποψήφιος για τη θέση.
Με την επανένταξή του στην πολιτική, ο Τσέινι έλαβε αποζημίωση συνταξιοδότησης ύψους 35 εκατομμυρίων δολαρίων από την εταιρεία πετρελαϊκών υπηρεσιών Halliburton, την οποία είχε διευθύνει από το 1995 έως το 2000. Η Halliburton έγινε ένας από τους κορυφαίους κυβερνητικούς αναδόχους κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Ιράκ. Οι δεσμοί του Τσέινι με την πετρελαϊκή βιομηχανία ήταν αντικείμενο συχνών επικρίσεων από τους αντιπάλους του πολέμου.
Vice: Ο Δεύτερος στην Ιεραρχία και ο… Σατανάς
Το 2018 ο ηθοποιός Κρίστιαν Μπέιλ ενσάρκωσε τον Ντικ Τσέινι στην ταινία “Vice: Ο Δεύτερος στην Ιεραρχία” η οποία μάλιστα προτάθηκε για οκτώ βραβεία Οσκαρ. Ο Μπέιλ πήρε 18 κιλά και ξύρισε το κεφάλι του για να μιμηθεί την παχυσαρκία και τη φαλάκρα του πρώην αντιπροέδρου.
Η ταινία σκιαγραφεί κωμικά και γλαφυρά πώς ένας γραφειοκράτης από την Ουάσιγκτον ανελίχθηκε αθόρυβα σε έναν από τους πιο ισχυρούς ανθρώπους στον κόσμο, σε μια περίοδο που στιγματίστηκε από την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Ο Τσέινι αναδιαμόρφωσε την Αμερική και τον κόσμο με τρόπους που εξακολουθούν να επηρεάζουν τις εξελίξεις μέχρι και σήμερα.
Ενώ οι ερμηνείες έτυχαν καθολικής αναγνώρισης, η ταινία δίχασε τους κριτικούς.
Έλαβε επίσης έξι υποψηφιότητες για τις Χρυσές Σφαίρες και τα βραβεία BAFTA. Για τις ερμηνείες τους, ο Μπέιλ, η Εϊμι Άνταμς (στον ρόλο της συζύγου του Τσέινι, Λιν Τσέινι) και ο Σαμ Ρόκγουελ στον ρόλο του Τζορτζ Μπους ήταν υποψήφιοι και για τα τρία βραβεία, με τον Μπέιλ να κερδίζει τη Χρυσή Σφαίρα για τον Καλύτερο Ηθοποιό σε Κινηματογραφική Ταινία – Μιούζικαλ ή Κωμωδία. Μάλιστα, ο Μπέιλ κατά την αποδοχή του βραβείου Χρυσής Σφαίρας για την ερμηνεία του ως Τσέινι είπε στον ευχαριστήριο λόγο του: «Ευχαριστώ τον Σατανά που μου έδωσε έμπνευση για το πώς να παίξω αυτόν τον ρόλο».
Christian Bale thanking satan for inspiring his portrayal of Dick Cheney, for which he won a Golden Globe for in 2019.
— best of christian bale (@intobale) November 25, 2024
pic.twitter.com/a4qXOp5taF
Ο Νταρθ Βέιντερ της πολιτικής
Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως αντιπρόεδρος, οι κωμικοί των βραδινών τηλεοπτικών εκπομπών αναφέρονταν στον Τσέινι ως “Νταρθ Βέιντερ“. Αυτός το απέκρουσε με χιούμορ, λέγοντας ότι ήταν τιμή του να συγκρίνεται με τον κακό της ταινίας «Star Wars», και μάλιστα ντύθηκε ως Βέιντερ για να εμφανιστεί στην εκπομπή «Tonight Show» και να προωθήσει το βιβλίο με τις αναμνήσεις του.
Ακόμη και πριν την άνοδο του Τραμπ, η υποστήριξή του στην συντηρητική πολιτική ατζέντα δεν ήταν ομοιόμορφη. Η δεύτερη κόρη του, η Μαίρη, που είναι υπεύθυνη για τη συγκέντρωση χρημάτων για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, είναι λεσβία. Ο Τσέινι μίλησε υποστηρικτικά για τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις, κάτι που τον έφερε σε αντίθεση με την προσπάθεια της κυβέρνησης Μπους να προωθήσει μια συνταγματική τροπολογία κατά του γάμου των ομοφυλοφίλων.
Το 2006 έγινε πρωτοσέλιδο κατά τη διάρκεια ενός κυνηγετικού ταξιδιού στο Τέξας, όταν τραυμάτισε κατά λάθος τον φίλο του, τον δικηγόρο του Τέξας Χάρι Γουίτινγκτον, στο πρόσωπο με σκάγια.
