Καθώς οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν, αυξάνεται και ο κίνδυνος προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με τη ζέστη – ειδικά για άτομα που λαμβάνουν συγκεκριμένα φάρμακα με ιατρική συνταγή. Το σώμα ρυθμίζει τη θερμοκρασία του μέσω της εφίδρωσης, της αυξημένης ροής αίματος στο δέρμα και της ισορροπίας υγρών.

Ωστόσο, ορισμένα φάρμακα παρεμβαίνουν σε αυτές τις φυσιολογικές λειτουργίες, δυσκολεύοντας την ψύξη του οργανισμού και αυξάνοντας τον κίνδυνο θερμικής εξάντλησης ή ακόμη και θερμοπληξίας.

Ποιες κατηγορίες φαρμάκων αυξάνουν τον κίνδυνο;

1. Αντικαταθλιπτικά

Δύο βασικές κατηγορίες – οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs) και τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (TCAs) – επηρεάζουν την εφίδρωση. Τα TCAs εμποδίζουν τη δράση της ακετυλοχολίνης, μειώνοντας την ικανότητα του οργανισμού να ιδρώνει, ενώ επηρεάζουν και τα επίπεδα νοραδρεναλίνης. Αντίστοιχα, οι SSRIs μπορεί να προκαλέσουν δυσλειτουργία στον υποθάλαμο, την περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει τη θερμοκρασία, περιορίζοντας το σήμα προς τους ιδρωτοποιούς αδένες. Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι αφυδάτωση ή θερμική εξάντληση.

2. Αντιψυχωσικά

Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία ψυχώσεων, όπως η σχιζοφρένεια ή η διπολική διαταραχή, επηρεάζουν τη λειτουργία του υποθαλάμου και μειώνουν την αντίληψη της ζέστης ή της δίψας. Επιπλέον, η αντιχολινεργική τους δράση μειώνει την ικανότητα εφίδρωσης, επιβαρύνοντας περαιτέρω τη θερμορρύθμιση.

3. Καρδιολογικά φάρμακα

Οι β-αναστολείς μειώνουν την καρδιακή παροχή, περιορίζοντας τη ροή αίματος στο δέρμα, ενώ τα διουρητικά αυξάνουν την αποβολή υγρών, οδηγώντας σε αφυδάτωση και διαταραχή ηλεκτρολυτών. Αυτό δυσχεραίνει την εφίδρωση και αυξάνει τον κίνδυνο υπότασης ή λιποθυμίας, ιδιαίτερα όταν σηκώνεστε απότομα. Φάρμακα όπως η ραμιπρίλη και η λοσαρτάνη επιδεινώνουν την αφυδάτωση, καθώς επηρεάζουν το σύστημα ρύθμισης της πίεσης και της δίψας.

4. Διεγερτικά

Φάρμακα όπως οι αμφεταμίνες, που χορηγούνται στη ΔΕΠΥ, αυξάνουν τη θερμοκρασία σώματος, το μεταβολισμό και την εφίδρωση. Επίσης, μειώνουν το αίσθημα κόπωσης, με αποτέλεσμα να υπερβαίνει κάποιος τα φυσικά του όρια, ειδικά σε ζεστό περιβάλλον. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ορισμένες μελέτες δείχνουν μειωμένο κίνδυνο θερμικών επιπλοκών σε χρήστες διεγερτικών, πιθανώς λόγω καλύτερης ενυδάτωσης ή μικρότερου σωματικού βάρους – ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα.

5. Ινσουλίνη

Η ζέστη επιταχύνει την απορρόφηση της ινσουλίνης λόγω αγγειοδιαστολής, κάτι που μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ζάλη, εφίδρωση, ευερεθιστότητα ή ακόμη και απώλεια αισθήσεων. Επιπλέον, η θερμότητα μπορεί να αλλοιώσει την ινσουλίνη, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά της. Η αποθήκευσή της στο ψυγείο είναι απαραίτητη, ειδικά το καλοκαίρι.

Πώς να προστατευτείτε

Τα άτομα με χρόνια νοσήματα, οι ηλικιωμένοι και όσοι λαμβάνουν πολλαπλά φάρμακα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί τους θερινούς μήνες. Οι ειδικοί συνιστούν:

– Ελέγχετε τις οδηγίες αποθήκευσης των φαρμάκων. Μην τα αφήνετε σε ζεστά σημεία (όπως αυτοκίνητο ή παράθυρο).

– Διατηρείτε επαρκή ενυδάτωση, εκτός αν έχετε ειδική οδηγία από τον γιατρό σας. Η αφυδάτωση ενισχύει τις παρενέργειες πολλών φαρμάκων.

– Αποφύγετε την έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες τις μεσημεριανές ώρες.

– Μην διακόπτετε ή τροποποιείτε τη φαρμακευτική αγωγή χωρίς ιατρική συμβουλή. Αν νιώθετε ότι κάποιο φάρμακο σας επηρεάζει ιδιαίτερα στη ζέστη, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για πιθανές εναλλακτικές.

Πηγή: Science Alert