Ένας σκελετός που βρέθηκε στη πόλη του Γιορκ στην Αγγλία –  Eboracum της Ρωμαϊκής περιόδου – μπορεί να ανήκε σε άνδρα που σκοτώθηκε από λιοντάρι σε αγώνα στην αρένα.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 23 Απριλίου στο επιστημονικό περιοδικό PLOS One, παρουσιάζει ενδείξεις που ενισχύουν αυτό το ενδεχόμενο: σημάδια από δαγκώματα στον σκελετό, τα οποία αντιστοιχούν σε εκείνα μεγάλων αιλουροειδών.

Ο άνδρας, ηλικίας μεταξύ 26 και 35 ετών, θάφτηκε σε ένα νεκροταφείο όπου έχουν εντοπιστεί και άλλοι σκελετοί με χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε μονομάχους. Πολλοί από αυτούς φέρουν σημάδια επουλωμένων τραυμάτων, κάτι που υποδηλώνει επανειλημμένη συμμετοχή σε μάχες. Αρκετοί ήταν επίσης αποκεφαλισμένοι – μια πρακτική που συνδεόταν με την εκτέλεση ηττημένων μονομάχων.

Η ανασκαφή του συγκεκριμένου σκελετού έγινε μεταξύ 2004 και 2005. Οι ερευνητές εκτιμούν δύο πιθανές ταυτότητες για το θύμα: είτε ήταν εκπαιδευμένος μονομάχος που αντιμετώπισε το λιοντάρι με όπλο, είτε καταδικασμένος κρατούμενος που παραδόθηκε γυμνός στο θηρίο.

Ο John Pearce, αρχαιολόγος στο King’s College του Λονδίνου και συν-συγγραφέας της μελέτης, θεωρεί πιθανότερο το πρώτο σενάριο, με βάση το είδος και το ιστορικό του νεκροταφείου.

Η ομάδα ερεύνησε τα ίχνη δαγκωμάτων στον σκελετό συγκρίνοντάς τα με εκείνα που αφήνουν μεγάλα αιλουροειδή, μέσω πειραμάτων σε ζωολογικό κήπο. Τα αποτελέσματα ήταν απολύτως συνεπή με επιθέσεις από λιοντάρι. Αν και τα μεγάλα αιλουροειδή δεν ήταν μέρος της φυσικής πανίδας της Βρετανίας, τέτοια ζώα εισάγονταν από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία – συχνά από τη Βόρεια Αφρική – μέσω εκτεταμένων δικτύων μεταφοράς.

Η ύπαρξη αρένας στην Γιορκ εκείνη την εποχή θεωρείται σχεδόν βέβαιη λόγω της σημασίας της πόλης και της παρουσίας ρωμαϊκής λεγεώνας. Αν και δεν έχει εντοπιστεί ακόμη ο χώρος, οι αγώνες μεταξύ ανθρώπων και θηρίων είναι γνωστοί από απεικονίσεις και γραπτές πηγές – όμως τα ανθρωπολογικά στοιχεία για τέτοια γεγονότα παραμένουν σπάνια. Αυτή η περίπτωση ίσως αποτελεί την πρώτη φυσική ένδειξη μάχης ανθρώπου με μεγάλο θηρίο στην Ευρώπη της ρωμαϊκής περιόδου.

 

 

Η μελέτη προκάλεσε ανάμεικτες αντιδράσεις. Ο Alfonso Mañas, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ, εξέφρασε αμφιβολίες, υποστηρίζοντας ότι δεν επρόκειτο για μονομάχο, καθώς οι λεγόμενοι venatores και damnati ad bestias – ειδικοί ή καταδικασμένοι – ήταν εκείνοι που μάχονταν ζώα, όχι οι κλασικοί μονομάχοι. Επιπλέον, έθεσε το ενδεχόμενο τα δαγκώματα να προέρχονται από λύκους ή σκύλους, ίσως μετά θάνατον.

Άλλοι επιστήμονες, όπως ο Michael Carter από το Πανεπιστήμιο Brock και ο ανεξάρτητος ερευνητής Mike Bishop, υποστήριξαν τα συμπεράσματα της μελέτης, τονίζοντας τη σημασία της ως ένδειξης μάχης ανθρώπου-θηρίου στη βορειοδυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ο Jordon Houston, από το Πανεπιστήμιο του Auckland, χαρακτήρισε το άρθρο «εξαιρετικά ερευνημένο» και την προοπτική που παρουσιάζει «συναρπαστική».

Το αν ο νεκρός ήταν μονομάχος ή καταδικασμένος κρατούμενος ίσως δεν ξεκαθαριστεί ποτέ πλήρως. Ωστόσο, η μελέτη αυτή φωτίζει με έναν μοναδικό τρόπο τη βίαιη και συχνά τραγική πραγματικότητα της ρωμαϊκής ψυχαγωγίας.

Πηγή: Live Science