Ο δρόμος του «μπαρουτιού»: Τουρκία-Ελλάδα-Φράχτες

2015. Έτος αλλαγών και εξελίξεων. Στην Ελλάδα αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ. Ένας εξ αριστερών ορμώμενος πολιτικός σχηματισμός με μία εντελώς διαφορετική, πιο χαλαρή σε κανόνες και εφαρμογή, πολιτική ατζέντα στα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Συνέπεια αυτής της διαφορετικής ατζέντας; Μια χρυσή ευκαιρία για την Τουρκία να φανερώσει τα χαρτιά της και τις διαθέσεις της σχετικά με τα χρονίζοντα θέματα εξωτερικής πολιτικής που αυτή αντιμετωπίζει, φιλοδοξώντας να μετατρέψει τις απώλειες του παρελθόντος σε κέρδη του παρόντος. Κάνοντας τα «στραβά» μάτια στην παράνομη διακίνηση χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων καθημερινά μέσω των εδαφών της από τους δουλεμπόρους μετατρέπει ένα τοπικό πρόβλημα σε διεθνές.
Anton Chalakov via Getty Images

2011. Εμφύλιος πόλεμος ξεσπά στη Συρία. Η άρνηση του προέδρου Άσαντ να εγκαταλείψει την εξουσία οδηγεί τη χώρα σε εμφύλιο σπαραγμό. Ένα γεγονός που χρονικά συμβαδίζει με τις εξεγέρσεις στη Βόρεια Αφρική, τις λεγόμενες εξεγέρσεις της Αραβικής Άνοιξης. Οι Σύριοι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης δεχόμενοι τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις από τον ξένο παράγοντα περί παροχής υλικής και πολιτικής βοήθειας ξεκινούν τον αγώνα τους ενάντια στον «τύραννο» Άσαντ.

Το πλέον αμφιλεγόμενο κομμάτι μιας ένοπλης σύγκρουσης είναι πάντοτε ο χρόνος τερματισμού των εχθροπραξιών, όπως είθισται να λέγεται. Όσο όμως οι συγκρούσεις γινόταν σε επίπεδο ανταλλαγής πολεμικών υλικών μακριά από τις μεγάλες πόλεις, ο εμφύλιος αντιμετωπιζόταν από τους Σύριους πολίτες ως μια διαμάχη καθεστωτικών εναντίον των αντικαθεστωτικών. Η Αμερική επέβλεπε την κατάσταση όντας σθεναρά υπέρ της αντιπολίτευσης με την άνεση πάντα που της παρείχε η απόσταση της από τα πεδία των μαχών και η υπεροχή της έναντι των άλλων ενδιαφερομένων σε επίπεδο διεθνών θεσμών.

Η Ρωσία διεκδικώντας μέσω της Συρίας ένα διάδρομο στη Μεσόγειο εξόπλιζε με τα απαραίτητα μέσα το καθεστώς του προέδρου Άσαντ αποφασισμένη να μην κάνει ούτε ένα βήμα πίσω σε αυτή της τη διεκδίκηση. Η Ευρώπη πάλι ως συνήθως παρακολουθούσε τα τεκταινόμενα στηρίζοντας παρασκηνιακά τις Η.Π.Α, όντας αντίθετη στην εφαρμοζόμενη εξωτερική πολιτική της Ρωσίας στην περιοχή, καταθέτοντας παράλληλα τις έντονες ανησυχίες της σχετικά με τις εξελίξεις.

Η Τουρκία όμως, ως άμεσα θιγόμενη από τις ολοένα και μεγαλύτερες σε αριθμό και συχνότητα μετακινήσεις σύριων πολιτών προς το έδαφος της, εφαρμόζει πολιτική μαστιγίου και καρότου. Μαστίγιο σε μαζικές μετακινήσεις Σύριων προς το έδαφος της με παράλληλες πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον Κούρδων μαχητών του PKK και καρότο στις συναντήσεις της με διεθνείς θεσμούς και παραδοσιακούς συμμάχους της, έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού της την εφαρμογή μιας κρυφής ατζέντας στο κουρδικό ζήτημα.

Και τα χρόνια περνούν βασανιστικά για τους πολλούς και πολύ ευχάριστα για όσους επένδυσαν και επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια στη συνέχιση αυτού του εμφύλιου σπαραγμού. 2012, 2013, 2014. Τέσσερα πλέον τα χρόνια του πολέμου και οι εμπλεκόμενοι σε αυτόν παραμένουν αμετακίνητοι στις θέσεις τους. Κάποιοι κερδίζουν πολλά (Η.Π.Α), κάποιοι φροντίζουν να μη χάσουν όσα έχουν (Ρωσία), κάποιοι ανησυχούν και στηρίζουν ό,τι τους υποδείξουν (Ε.Ε) και κάποιοι περιμένουν να ωριμάσουν οι συνθήκες για να αποκαλύψουν τις πραγματικές τους προθέσεις σχετικά με το συριακό ζήτημα (Τουρκία).

2015. Έτος αλλαγών και εξελίξεων. Στην Ελλάδα αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας ο ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ. Ένας εξ αριστερών ορμώμενος πολιτικός σχηματισμός με μία εντελώς διαφορετική, πιο χαλαρή σε κανόνες και εφαρμογή, πολιτική ατζέντα στα θέματα εξωτερικής πολιτικής. Συνέπεια αυτής της διαφορετικής ατζέντας; Μια χρυσή ευκαιρία για την Τουρκία να φανερώσει τα χαρτιά της και τις διαθέσεις της σχετικά με τα χρονίζοντα θέματα εξωτερικής πολιτικής που αυτή αντιμετωπίζει, φιλοδοξώντας να μετατρέψει τις απώλειες του παρελθόντος σε κέρδη του παρόντος. Κάνοντας τα «στραβά» μάτια στην παράνομη διακίνηση χιλιάδων μεταναστών και προσφύγων καθημερινά μέσω των εδαφών της από τους δουλεμπόρους μετατρέπει ένα τοπικό πρόβλημα σε διεθνές. Γνωρίζοντας τις προθέσεις των εμπλεκομένων σχετικά με πιθανές μετακινήσεις μεγάλου αριθμού ανθρώπων σε τρίτες χώρες αναζητεί και βρίσκει στο πρόσωπο της Ελλάδας, και μέσω αυτής της Ευρώπης, τον πρόθυμο σύμμαχο της στις προσδοκίες της. Μόνο που η Ευρώπη των λαών, η Ευρώπη των αξιών και της αλληλεγγύης μετατρέπεται σε χρόνο ρεκόρ σε Ευρώπη των κλειστών συνόρων και Ευρώπη των φρακτών.

Μια εξέλιξη που καθόλου δεν τη δυσαρεστεί, ούτε και ανατρέπει τα σχέδια της, την προσπάθεια της δηλαδή να αποσπάσει ανταλλάγματα για τη συμμετοχή της στην επίλυση του μεταναστευτικού προβλήματος. Στην άκρη του νήματος; Η.Π.Α, Ρωσία και μερικώς η Ε.Ε. Στο μάτι του κυκλώνα; Ελλάδα και Τουρκία. Με μια σημαντική διαφορά όμως: Η Ελλάδα δεν έχει τίποτε να κερδίσει επί της ουσίας ενώ την ίδια στιγμή έχει πολλά να χάσει, αν οι προσδοκίες της γείτονος γίνουν υποσχέσεις και αντισταθμιστικά οφέλη από τους έχοντες τα κλειδιά της περιοχής.

Εκτίμηση του γράφοντος; Η Αμερική θα αποσπάσει μέρος της τουρκικής εθνικής κυριαρχίας μέσω της στήριξης της στους κούρδους του ΡΚΚ για τη δημιουργία κράτους - προτεκτοράτου, η Ρωσία θα αποτελεί σκιώδη κυβερνητικό εταίρο στη νέα κυβέρνηση της Συρίας, η Ε.Ε θα αποφύγει την κλιμάκωση της μεταναστευτικής ροής μέχρι νεωτέρας βεβαίως (Αφρικανικές χώρες),η Τουρκία θα λάβει υποσχέσεις και πρόσκαιρα ανταλλάγματα για τις υπηρεσίες της (Συν- διαχείριση του Αιγαίου και αποχρωματισμός των λεγόμενων γκρίζων ζωνών, ενοποίηση της Κύπρου, μη επέκταση από μέρους της Ελλάδας της υφαλοκρηπίδας από τα 6 στα 12 μίλια και φυσικά μη ανακήρυξη της ελληνικής Α.Ο.Ζ και η Ελλάδα που μάτωσε και ματώνει περισσότερο από όλους θα λάβει μερική και αποσπασματική ενίσχυση για τη διαχείριση του μεταναστευτικού όπως επίσης και την υπόσχεση της μελλοντικής διαχείρισης - μείωσης του δημόσιου χρέους της. Και στη μέση όλων αυτών οι Σύριοι, οι Ιρακινοί και οι Αφγανοί θα άγονται και θα φέρονται ανάλογα με τις διαθέσεις και τις ανοχές της κάθε χώρας προορισμού. Κυρίες και Κύριοι άλλη μια μέρα αγάπης και αδελφοσύνης ξημερώνει στο παγκόσμιο χωριό!

Δημοφιλή