Ο καφές που ήπιατε σήμερα το πρωί, πόσο «φρέσκος» μπορεί να ήταν; Ισως 600.000 ετών. Αυτό λένε ερευνητές που δημιούργησαν ένα οικογενειακό δέντρο για το πιο δημοφιλές είδος καφέ στον κόσμο, γνωστό ως «arabica», χρησιμοποιώντας γονίδια από φυτά καφέ σε όλο τον κόσμο.
Οι ερευνητές, ελπίζοντας να μάθουν περισσότερα για τα φυτά και την καλύτερη προστασία τους από τα παράσιτα και την κλιματική αλλαγή, διαπίστωσαν ότι το είδος εμφανίστηκε πριν από περίπου 600.000 χρόνια μέσω φυσικής διασταύρωσης δύο άλλων ειδών καφέ.
«Με άλλα λόγια, προέκυψε πριν από οποιαδήποτε παρέμβαση από τον άνθρωπο», είπε ο Βίκτορ Αλμπερτ, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο, ο οποίος ήταν συνεπικεφαλής της μελέτης.
Αυτά τα άγρια φυτά καφέ προέρχονται από την Αιθιοπία, αλλά πιστεύεται ότι είχαν αρχικά καβουρδιστεί και παρασκευαστεί κυρίως στην Υεμένη, ξεκινώντας από το 1.400 μ.Χ. Το 1.600 μ.Χ. ο Ινδός μοναχός Baba Budan φημολογείται ότι μετέφερε λαθραία επτά ωμούς κόκκους καφέ πίσω στην πατρίδα του από την Υεμένη, θέτοντας τα θεμέλια για την παγκόσμια εξαγορά του καφέ.
Ο καφές Arabica, ξακουστός για την απαλή και σχετικά γλυκιά του γεύση, αποτελεί πλέον το 60%-70% της παγκόσμιας αγοράς καφέ. Το υπόλοιπο είναι robusta, ένας πιο δυνατός και πιο πικρός καφές προερχόνος από έναν τκ των «γονέων» του arabica, τον Coffea canephora.
Για να συνθέσουν το παζι του παρελθόντος του καφέ arabica, οι ερευνητές μελέτησαν γονιδιώματα του C. canephora, ενός άλλου «γονέα» που ονομάζεται Coffea eugenioides, και περισσότερων από 30 διαφορετικών φυτών arabica, συμπεριλαμβανομένου ενός δείγματος από το 1.700 - ευγενική προσφορά του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στο Λονδίνο.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε τη Δευτέρα στο περιοδικό Nature Genetics. Ερευνητές από τη Nestlé, η οποία κατέχει πολλές μάρκες καφέ, συνέβαλαν στη μελέτη.
Ο πληθυσμός του φυτού arabica παρουσίαζε διακυμάνσεις κατά τη διάρκεια χιλιάδων ετών προτού οι άνθρωποι αρχίσουν να το καλλιεργούν, ακμάζοντας κατά τις θερμές, υγρές περιόδους και υποφέροντας από ξηρές περιόδους. Αυτές οι κακές εποχές δημιούργησαν τα αποκαλούμενα πληθυσμιακά σημεία συμφόρησης, όταν μόνο ένας μικρός αριθμός γενετικά παρόμοιων φυτών καταφέρνει να επιβιώσει.
Σήμερα, αυτό καθιστά τα φυτά καφέ arabica πιο ευάλωτα σε ασθένειες όπως η οξείδωση των φύλλων του καφέ, που προκαλούν ζημίες δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε χρόνο. Οι ερευνητές διερεύνησαν τη σύσταση μιας ποικιλίας arabica που είναι ανθεκτική στην οξείδωση, καταγράφοντας τμήματα του γενετικού κώδικα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην προστασία του φυτού.
Πηγή: Associated Press