Επίθεση στο παρελθόν. Η αποκαθήλωση των αγαλμάτων και το δυσοίωνο μέλλον της ανθρωπότητας

Γκρεμίζοντας τα αγάλματα της ιστορικής κοινωνίας, επιτιθέμενη στα μουσεία και τα μνημεία του παρελθόντος, η πολιτική ορθότητα στοχεύει εν τέλει στην ίδια την ιστορική κοινωνία.
LEICESTER, Ηνωμένο Βασίλειο 13 Ιουνίου 2020. Ο πρώην βουλευτής Keith Vaz σε μια συμβολική κινητοποίηση για την προστασία του αγάλματος του Γκάντι. Περισσότερες από 6.000 υπογραφές έχουν συγκεντρωθεί με αίτημα την αποκαθήλωση του αγάλματος. Οι διαμαρτυρόμενοι υποστηρίζουν πως ο Γκάντι ήταν φασίστας, ρατσιστής και μισογύνης.
LEICESTER, Ηνωμένο Βασίλειο 13 Ιουνίου 2020. Ο πρώην βουλευτής Keith Vaz σε μια συμβολική κινητοποίηση για την προστασία του αγάλματος του Γκάντι. Περισσότερες από 6.000 υπογραφές έχουν συγκεντρωθεί με αίτημα την αποκαθήλωση του αγάλματος. Οι διαμαρτυρόμενοι υποστηρίζουν πως ο Γκάντι ήταν φασίστας, ρατσιστής και μισογύνης.
Ross Kinnaird via Getty Images

Στη Βρετανία το κίνημα για την καταγγελία της δολοφονίας του Τζωρτζ Φλόυντ έχει μετεξελιχθεί σε μια μεταμοντέρνα «πολιτιστική επανάσταση», με επιθέσεις ενάντια στα αγάλματα. Όχι μόνο του Τσώρτσιλ, ή διάφορων ιστορικών προσωπικοτήτων της Βρετανίας που κατηγορούνται αιώνες μετά τον θάνατό τους ότι ήταν έμποροι σκλάβων, αλλά και του… Γκάντι μιας και ο εθνικοαπελευθερωτικός του αγώνας φαίνεται αρκετά σωβινιστικός για την ριζοσπαστική πολιτική ορθότητα των διαδηλωτών. Φυσικά από τις διαμαρτυρίες δεν γλύτωσαν ούτε και ταινίες, όπως το «Όσα παίρνει ο άνεμος», το οποίο έπεσε θύμα λογοκρισίας από την διαδικτυακή πλατφόρμα της HBO καθώς κατηγορήθηκε για προαγωγή ρατσιστικών στερεοτύπων.

Πολλοί, για να στηλιτεύσουν την τελευταία εμμένουν στο εξωτερικό της κέλυφος, ότι δηλαδή βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα είδος αριστερόστροφου, σοσιαλφιλελεύθερου για την ακρίβεια, ολοκληρωτισμού που διεκδικεί να επιβάλει την μονολιθική του σκέψη: Στους δρόμους τις πλατείες των πόλεων, αλλά και μέσα στα ίδια τα πανεπιστήμια καθώς από το στόχαστρό του δεν ξεφεύγουν ούτε και τα κλασικά έργα του παγκόσμιου πνεύματος μιας και πια όλοι, από τον Σοφοκλή μέχρι στον Σέξπηρ, έχουν κατηγορηθεί για σεξισμό, ρατσισμό, μισογυνισμό και πατριαρχία.

Φυσικά και έχουμε να κάνουμε με μια μυστήρια παλινόρθωση ενός σκοταδισμού που διεκδικεί φωταδιστικές και προοδευτικές δάφνες, ωστόσο, δεν μπορούμε να μείνουμε στο προφανές για να ερμηνεύσουμε και να αξιολογήσουμε αυτήν την τάση η οποία δεν γεννήθηκε με την δολοφονία του Τζωρτζ Φλόυντ, αντίθετα υπήρχε εδώ και πάρα πολλά χρόνια στον αγγλοσαξωνικό κόσμος πρωτίστως, στην ηπειρωτική Ευρώπη κατά δεύτερο λόγο, και που τώρα βρήκε ευκαιρία να ξεδιπλωθεί σε όλη της την έκταση.

Σημασία έχει τι κρύβεται πίσω από αυτόν τον ολοκληρωτισμό, γιατί εκδηλώνεται με τέτοια ορμή, και τι κόσμο εν τέλει προδιαγράφει: «Η επίθεση στο παρελθόν έχει αρχίσει», θα γράψει πολύ εύστοχα ο Δημήτρης Μπελαντής στο facebook. Όντως, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τις μεσσιανικές διαστάσεις που κυοφορεί η ριζοσπαστικότητα της πολιτικής ορθότητας. Η αξίωσή της είναι να αλλάξει ριζικά η οπτική του ανθρώπου για το ιστορικό παρελθόν, την πορεία του μέσα σε αυτό και τα δημιουργήματά της, με όλο το αρνητικό και το θετικό φορτίο που επιδεικνύουν.

Εν τέλει, η ριζική αλλαγή που ζητείται να συντελεστεί εδώ και τώρα, αφορά στον ίδιο του τον εαυτό: Η πολιτική ορθότητα είναι ένας πολιτισμικός «πολποτισμός» και καλεί τις κοινωνίες σε μια εκ θεμελίων δημιουργική καταστροφή. Στο στόχαστρό τους βρίσκονται όλες οι ταυτότητες που ορίζουν τον «συγκεκριμένο άνθρωπο», έτσι τον ονομάζει ο Γιώργος Καραμπελιάς όταν τον αντιπαραβάλει με τον ‘μετάνθρωπο’.

Όντως, έχουμε συνηθίσει να συζητάμε την έλευση των cyborg, της δραστικής τεχνολογικής επαύξησης του ανθρώπου μόνο σε σχέση με την πρόοδο της τεχνικής και της αυξανόμενής δυνατότητας που επιδεικνύει να επέμβει στην ανθρώπινη φύση. Πρόκειται για την τεχνοκρατική, την διαδικαστική πλευρά ενός πολύ βαθύτερου μετασχηματισμού, ο οποίος κατά τα άλλα περιλαμβάνει και όλες τις διεργασίες που η πολιτική ορθότητα και οι ιδεολογίες της καθολικής αποδόμησης επιταχύνουν: Δίχως φύλο, έθνος, τάξη και θρησκεία, ιστορία, συλλογικό ανήκειν και εδαφικότητα τι μένει από τον άνθρωπο όπως τον ξέραμε; Διόλου τυχαία αυτές ακριβώς είναι οι πτυχές της ύπαρξής που το ρεύμα πολιτικής ορθότητας καταγγέλλει ως ‘αντιδραστικές’ και απαιτεί να τις προγράψουμε από την πραγματικότητα.

Γκρεμίζοντας τα αγάλματα της ιστορικής κοινωνίας, ζητώντας από τα πανεπιστήμια να διαγράψουν τα ιδεολογικά ατελή πνευματικά δημιουργήματα της ανθρωπότητας (μια διαδικασία που τελικά θα θέσει στο στόχαστρο όλα τα πνευματικά δημιουργήματα, γιατί προφανώς ο ιστορικός άνθρωπος δεν ήταν ένα τέλειο ιδεολογικά ον), επιτιθέμενη στα μουσεία και τα μνημεία του παρελθόντος, η πολιτική ορθότητα δεν στοχεύει στην αποικιοκρατία, την φυλετική ή κατά φύλο ανισότητα κ.ο.κ. αλλά εν τέλει στην ίδια την ιστορική κοινωνία. Αν ξεκινούσε από τις θετικές πλευρές της, δεν θα μπορούσε να γίνει πιστευτή, ούτε να αξιώνει την μαζική υποστήριξη. Σε αυτήν την πρώτη φάση, δηλαδή, η ενσάρκωση αυτής της τάσης στο σχήμα της κοινωνικής καταγγελίας είναι αναγκαία. Γι’ αυτό και η επίθεση που γίνεται διαλέγει την χειρότερη, και ως εκ τούτου πιο αδύναμή της πλευρά προκειμένου να εισηγηθεί την καταστροφή της και την μετάβαση σε ένα νέο μέλλον.

Ποιο είναι αυτό το μέλλον; Εκείνο του σοσιαλφιλελεύθερου υπερ-εαυτού που μπορεί να δομεί και να αναδομεί κατά το επιθυμητικό του δοκούν τα πάντα, την ίδια του την ύπαρξη και τα χαρακτηριστικά της, το κοινωνικό του περιβάλλον (εδώ ακριβώς ταιριάζει η σάρωση των αγαλμάτων), το οικολογικό του περιβάλλον. Εδώ ακριβώς είναι που θα ξεπροβάλλει ο μετάνθρωπος, δηλαδή η δραστική τεχνολογική επαύξηση του ανθρώπου, που θα προσφερθεί σε αυτόν τον υπερ-εαυτό προκειμένου να υλοποιήσει πιο άμεσα και αποτελεσματικά την υπόσχεσή του. Η «επίθεση στο παρελθόν» προαναγγέλλει αυτήν ακριβώς την μετάβαση.

Το κίνημα περί πολιτικής ορθότητας εμφανίζεται σήμερα σαν μια τάση μεταξύ των λευκών της ανώτερης μεσαίας και ανώτερης τάξης. Είναι μειοψηφικό σε σχέση με την υπόλοιπη κοινωνία, υπεραντιπροσωπεύεται ωστόσο ανάμεσα στα παιδιά των ελίτ, και τα εκπαιδεύει στις παραπάνω νοοτροπίες. Διόλου τυχαία σε δέκα ή δεκαπέντε χρόνια θα είναι εκείνα που θα κληθούν να αναλάβουν στα χέρια τους τις τύχες του κόσμου, και τότε, ενδεχομένως θα είναι η στιγμή της μεγάλης τομής σε ανθρωπολογική πλέον κλίμακα…

Αναδημοσίευση από το Αρδην

Δημοφιλή