Η Φινλανδία είναι έτοιμη να προσχωρήσει σύντομα στο ΝΑΤΟ, με το κοινοβούλιο της Τουρκίας να επικυρώνει το βράδυ της Πέμπτης τις προσπάθειας ένταξης του Ελσίνκι, παρόλο που κρατά την αίτηση της Σουηδίας στον «πάγο».
Η τουρκική βουλή κύρωσε το πρωτόκολλο για την προσχώρηση της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, αίροντας το τελευταίο σημαντικό εμπόδιο για την ένταξη της στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού, Γενς Στόλτενμπεργκ, χαιρέτισε την εξέλιξη αυτή, κρίνοντας πως θα καταστήσει «την οικογένεια του NATO πιο ισχυρή και πιο ασφαλή».
«Καλωσορίζω την ψηφοφορία» στην τουρκική εθνική αντιπροσωπεία «για την επικύρωση της ένταξης της Φινλανδίας. Αυτό θα κάνει ολόκληρη την οικογένεια του NATO πιο ισχυρή και πιο ασφαλή», ανέφερε μέσω Twitter ο Νορβηγός.
Η φινλανδική υποψηφιότητα έχει πλέον εγκριθεί και από τα 30 κράτη μέλη του στρατιωτικού συνασπισμού. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ώθησε τη Φινλανδία και τη Σουηδία να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και να εγκαταλείψουν πολλές δεκαετίες στρατιωτικής «ουδετερότητας», εν μέσω της πιο σκληρής αντιπαράθεσης μεταξύ Μόσχας και Δύσης από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου έως σήμερα.
Η Φινλανδία έχει σύνορα 1.300 χιλιομέτρων με τη Ρωσία και θα διπλασίαζε τα σύνορα της διατλαντικής συμμαχίας προς τη Μόσχα. Επίσης, αφμότερες οι δύο χώρες έχουν καλά εκπαιδευμένους στρατούς και η ένταξη θα ενίσχυσε την κυριαρχία του ΝΑΤΟ στη Βαλτική Θάλασσα.
Είκοσι οκτώ από τα 30 μέλη του ΝΑΤΟ είχαν ήδη επικυρώσει τις αιτήσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας για ένταξη στη συμμαχία, η οποία ιδρύθηκε το 1949. Αλλά η Τουρκία και η Ουγγαρία είχαν «παγώσει» τη διαδικασία.
Μετά από συνομιλίες στη Μαδρίτη τον περασμένο Ιούνιο, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν συμφώνησε με τους Φινλανδούς και Σουηδούς ομολόγους του σε μια σειρά μέτρων ασφαλείας που θα επέτρεπαν στις δύο χώρες να προχωρήσουν με την προσπάθειά τους να ενταχθούν στη συμμαχία.
Αλλά σύντομα έγινε φανερό ότι η σύναψη της συμφωνίας δεν θα ήταν καθόλου εύκολη, κυρίως για τη Σουηδία. Η Τουρκία λέει ότι η Στοκχόλμη φιλοξενεί μέλη αυτών που η Αγκυρα θεωρεί τρομοκρατικές ομάδες -κατηγορία που η Σουηδία αρνείται- και ζήτησε την έκδοσή τους ως ένα βήμα προς την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας.
Η Ουγγαρία έχει βάλει «φρένο» επίσης στη Σουηδία, επικαλούμενη την κριτική που έχει δεχθεί για τις πολιτικές του πρωθυπουργού Βίκτορ Ορμπαν. Ωστόσο, διπλωμάτες του ΝΑΤΟ λένε ότι αναμένουν ότι η Βουδαπέστη να εγκρίνει το αίτημα της Σουηδίας εάν δει ότι η Τουρκία κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η Ουγγαρία έχει ήδη πραγματοποιήσει παρόμοια κίνηση στην περίπτωση της Φινλανδίας. Το κοινοβούλιο της ενέκρινε αυτή την εβδομάδα νομοσχέδιο που επιτρέπει στη Φινλανδία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αφού ο Ερντογάν δήλωσε ότι η Τουρκία ήταν έτοιμη να ανάψει το πράσινο φως.
Την Πέμπτη το τουρκικό κοινοβούλιο ακολούθησε τη δέσμευση του Ερντογάν με ψηφοφορία, ανοίγοντας το δρόμο για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ εντός εβδομάδων.
Αξιωματούχοι και διπλωμάτες του ΝΑΤΟ ελπίζουν ότι η Τουρκία θα μαλακώσει τη στάση της και απέναντι στη Σουηδία μετά τις τουρκικές εκλογές τον Μάιο.
Το χρονικό του σίριαλ της ένταξης
Οι αιτήσεις - επιστολές υπογεγραμμένες από τους υπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών - παραδόθηκαν επίσημα από τους πρεσβευτές του ΝΑΤΟ της Φινλανδίας και της Σουηδίας στις 18 Μαΐου 2022.
Στη συνέχεια, οι εκπρόσωποι των 30 συμμάχων συναντήθηκαν για να συζητήσουν, εν μέσω προσδοκιών για ταχεία έγκριση των αιτημάτων ένταξης, αλλά η Τουρκία προέβαλε αντιρρήσεις, διακόπτοντας τη διαδικασία. Με τη συμφωνία της Μαδρίτης, αυτές οι ενστάσεις ξεπεράστηκαν αρχικά τουλάχιστον.
Αξιωματούχοι από το Ελσίνκι και τη Στοκχόλμη ερωτήθηκαν αν θα τηρούσαν τη δέσμευση συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ σε μια ενδεχόμενη επίθεση κατά συμμάχου, εφόσον κάτι τέτοιο θεωρείται είναι επίθεση εναντίον όλων.
Χρειαζόταν επίσης να συμφωνήσουν να πληρώσουν το μερίδιό τους στους προϋπολογισμούς του ΝΑΤΟ, να συμμετάσχουν στον αμυντικό σχεδιασμό του ΝΑΤΟ και να υποσχεθούν ότι θα σεβαστούν τους κανόνες για απόρρητες πληροφορίες.
Οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ και οι κυβερνήσεις συμφώνησαν ότι η Φινλανδία και η Σουηδία θα ήταν σημαντικές προσθήκες για τη συμμαχία, ως επιτυχημένες δημοκρατίες με προηγμένους στρατούς που πληρούν τα πρότυπα.
Η Φινλανδία προχωρά
Ολες οι χώρες του ΝΑΤΟ πρέπει να επικυρώσουν την αίτηση ενός επίδοξου μέλους προτού μπορέσει να ενταχθεί στη συμμαχία.
Για τη Φινλανδία, η τουρκική επικύρωση είναι η τελευταία που εκκρεμούσε. Μετά την επικύρωση του κοινοβουλίου της Τουρκίας, θα εγκριθεί από τον Ερντογάν και στη συνέχεια θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της χώρας.
Μετά την «κατάθεση της επικύρωσης» από όλους τους συμμάχους, τα νέα μέλη πρέπει επίσης να καταθέσουν την έγκριση στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, καθιστώντας τα τελικά πλήρεις συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Η Φινλανδία έχει ήδη ολοκληρώσει τη νομική διαδικασία επικύρωσης από την πλευρά της, εν όψει των βουλευτικών εκλογών την Κυριακή. Οι Φινλανδοί ηγέτες δήλωσαν ότι αναμένουν ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί εντός εβδομάδων.
Αβεβαιότητα για τη Σουηδία
Για τη Σουηδία, το χρονοδιάγραμμα παραμένει αβέβαιο. Οι συνομιλίες μεταξύ Σουηδίας και Τουρκίας έχουν σημειώσει μικρή πρόοδο, ειδικά μετά από αρκετές διαφωνίες κυρίως για διαδηλώσεις στους δρόμους της Στοκχόλμης από φιλοκουρδικές ομάδες.
Ούτε η Τουρκία ούτε η Σουηδία έχουν ακόμη προγραμματίσει κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες για την αίτηση ένταξης. Ωστόσο, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, είπε ότι η λήψη της αίτησης από τη Σουηδία είναι κορυφαία προτεραιότητα.
Εχει δηλώσει ότι ελπίζει τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία να είναι μέλη μέχρι τη σύνοδο κορυφής της συμμαχίας στο Βίλνιους της Λιθουανίας, στις 11 και 12 Ιουλίου.