Μια ιστορική ψηφοφορία λαμβάνει χώρα σήμερα στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβούλιου στο Στρασβούργο καθώς οι ευρωβουλευτές καλούνται να ψηφίσουν το νομοσχέδιο ορόσημο, την Ευρωπαϊκή Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη ( European AI Act) που θέτει τους πρώτους κανόνες στον κόσμο για τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, για την προστασία της δημοκρατίας, της αποτροπής διακρίσεων, των αξιών της ΕΕ και της Δύσης, αλλά και για τη στήριξη της καινοτομίας και των επιχειρήσεων.
Από τον Απρίλιο του 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το πρώτο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ για την τεχνητή νοημοσύνη. Σε αυτό προτείνεταιτα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαφορετικές εφαρμογές, να αναλυθούν και να ταξινομηθούν ανάλογα με τον κίνδυνο που ενέχουν για τους χρήστες. Τα διαφορετικά επίπεδα κινδύνου θα σημαίνουν περισσότερη ή λιγότερη ρύθμιση.
Όπως τονίζουν οι συνεισηγητές του νομοσχεδίου, o Dragos Tudorache και ο Brando Βenifei, η τεχνητή νοημοσύνη που αναπτύσσεται και χρησιμοποιείται στην Ευρώπη θα πρέπει να είναι ανθρωποκεντρική και αξιόπιστη και θα πρέπει να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αξίες της Ένωσης που κατοχυρώνονται στις Συνθήκες.
Παράλληλα επισημαίνουν ότι η ρύθμιση δεν θα πρέπει να παρεμποδίζει, αλλά μάλλον να στηρίζει την καινοτομία και το επιχειρηματικό περιβάλλον. Και οι δύο αυτοί στόχοι επιτυγχάνονται καλύτερα με την αύξηση της ασφάλειας δικαίου και της σαφήνειας σε ολόκληρη την πρόταση κανονισμού, προκειμένου να υποστηριχθούν ο ιδιωτικός τομέας και οι δημόσιες αρχές ώστε να συμμορφωθούν με τις νέες υποχρεώσεις.
Η σημερινή ψηφοφορία είναι πιθανό να περάσει αν και υπάρχουν αντιδράσεις από τους Χριστιανοδημοκράτες ευρωβουλευτές του ΕΛΚ αναφορικά με τη διάταξη που αφορά την μαζική βιομετρική αναγνώριση προσώπων σε δημόσιους χώρους. Το νομοσχέδιο την απαγορεύει σε δημόσιους χώρους αλλά οι ευρωβουλευτές θέλουν να προσθέσουν εξαιρέσεις σε αυτή την απαγόρευση για τις αρχές επιβολής του νόμου και έχουν καταθέσει δύο σχετικές τροπολογίες.
Το νομοσχέδιο που έχει τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται να ψηφιστεί περίπου στις 2 το μεσημέρι ώρα Ελλάδας. Εάν ψηφιστεί, το οποίο είναι και το πιο πιθανό, στη συνέχεια θα υπάρξουν τριμερείς συνομιλίες με την Κομισιόν και τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο. Οι συνομιλίες αναμένεται να ξεκινήσουν ακόμη και σήμερα το βράδυ σύμφωνα με δηλώσεις του Επιτρόπου Τιερί Μπρετόν στο Politico.
Το ζήτημα της μαζικής αναγνώρισης προσώπων, της προληπτικής αστυνόμευσης, της κοινωνικής βαθμολογίας, δηλαδή της ταξινόμησης ατόμων με βάση τη συμπεριφορά, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση και τα προσωπικά χαρακτηριστικά, δεν έχουν θέση στην ΕΕ, αυτά γίνονται στην Κίνα, δήλωσε χαρακτηριστικά κατά την αγόρευσή του την Τρίτη 13 Ιουνίου ο επικεφαλής εισηγητής του νομοσχεδίου Dragos Tudorache.
Οι νέοι κανόνες θεσπίζουν υποχρεώσεις για τους παρόχους και τους χρήστες ανάλογα με το επίπεδο κινδύνου από την τεχνητή νοημοσύνη. Όσον αφορά τα επίπεδα κινδύνου αυτά ταξινομούνται σε τέσσερα επίπεδα: ανεπίτρεπτος κίνδυνος, υψηλός κίνδυνος, περιορισμένος κίνδυνος και ελάχιστος ή μηδενικός κίνδυνος.
Για παράδειγμα η γνωστική συμπεριφορική χειραγώγηση ατόμων ή συγκεκριμένων ευάλωτων ομάδων, η κοινωνική βαθμολογία, και τα συστήματα βιομετρικής αναγνώρισης σε πραγματικό χρόνο και εξ αποστάσεως, όπως η αναγνώριση προσώπου, υπάγονται στην πρώτη κατηγορία και θα πρέπει να απαγορεύονται.
Στη δεύτερη κατηγορία υπάγονται τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται από υποψηφίους ή κόμματα για τον επηρεασμό των εκλογικών αποτελεσμάτων στις τοπικές, εθνικές ή ευρωπαϊκές εκλογές, καθώς όπως αναφέρουν οι εισηγητές αυτό μπορεί να επηρεάσει την ίδια τη λειτουργία της δημοκρατίας μας. Επιπλέον τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται για τη διαλογή ασθενών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τα συστήματα ΤΝ που χρησιμοποιούνται για τον καθορισμό της επιλεξιμότητας για ασφάλιση υγείας και ζωής θεωρούνται επίσης υψηλού κινδύνου. Οι συνεισηγητές τονίζουν ότι τα συστήματα ΤΝ υψηλού κινδύνου δεν απαγορεύονται, όμως ορίζονται κανόντες που θα διασφαλίζουν ότι δεν θα είναι επιβλαβή και εις βάρος των πολιτών.