Σε συμφωνία σε ό,τι αφορά τον κανονισμό για τη διαχείριση κρίσεων, τον τελευταίο και πιο κρίσιμο κανονισμό που θα οδηγήσει στην ολοκλήρωση του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου, κατέληξαν οι πρεσβευτές των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης ξεπερνώντας τις διαφωνίες της Ιταλίας, εν όψει της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής που θα διεξαχθεί την ερχόμενη Παρασκευή στην Γρανάδα.
Η συμφωνία για το κείμενο του κανονισμού για τη διαχείριση κρίσεων φέρεται να επετεύχθη αφού η Γερμανία συμφώνησε να επιστρέψει στο κείμενο που είχε διατυπωθεί τον Ιούλιο και το οποίο δεν περιείχε καμία αναφορά στις επιχειρήσεις διάσωσης μεταναστών στη Μεσόγειο που διεξάγονται από ΜΚΟ.
Η Πολωνία και η Ουγγαρία τάχθηκαν κατά της συμφωνίας, ενώ η Αυστρία, η Τσεχία και η Σλοβακία απείχαν.
Η συμφωνία αυτή πλέον θα αποτελέσει τη βάση των διαπραγματεύσεων μεταξύ της Προεδρίας του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Μόλις τεθεί σε εφαρμογή, το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο εκτιμάται ότι προσφέρει ανακούφιση στις χώρες της πρώτης γραμμής όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, με τη μετεγκατάσταση μεταναστών σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Τι προβλέπει το κείμενο
Το κείμενο προβλέπει, σε περίπτωση «μαζικής και εξαιρετικού χαρακτήρα» ροής μεταναστευτικών ροών, την εφαρμογή εκτάκτου καθεστώτος λιγότερο προστατευτικού για τους αιτούντες άσυλο σε σχέση με αυτό που ισχύει σήμερα.
Επίσης εάν εφαρμοστεί, η συμφωνία θα απαιτεί οι χώρες που αρνούνται να φιλοξενήσουν αιτούντες άσυλο να πληρώνουν αυτές που τους δέχονται.
- Παρατείνει την διάρκεια της κράτησης των μεταναστών στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης μέχρι και τις 40 εβδομάδες και προβλέπει διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου ταχύτερες (το αργότερο 4 εβδομάδες) και περισσότερο απλοποιημένες για μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών (όλων όσων προέρχονται από χώρες για τις οποίες το ποσοστό θετικής απάντησης σε αιτήματα ασύλου είναι μικρότερο από 75%), ώστε να υπάρχει η δυνατότητα ταχύτερης επιστροφής τους.
Αλληλεγγύη:
Ένα κράτος μέλος που αντιμετωπίζει κατάσταση κρίσης μπορεί να ζητήσει συνεισφορές αλληλεγγύης από άλλα κράτη της ΕΕ. Οι συνεισφορές αυτές μπορούν να λάβουν τη μορφή:
της μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο ή δικαιούχων διεθνούς προστασίας από το κράτος μέλος που βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης σε συνεισφέροντα κράτη μέλη
αντιστάθμισης της ευθύνης, δηλαδή το κράτος μέλος που συνδράμει θα αναλάβει την ευθύνη εξέτασης των αιτήσεων ασύλου με σκοπό την ανακούφιση του κράτους μέλους που βρίσκεται σε κατάσταση κρίσης
οικονομικές συνεισφορές ή εναλλακτικά μέτρα αλληλεγγύης
Αυτά τα έκτακτα μέτρα και αυτή η στήριξη αλληλεγγύης απαιτούν την έγκριση του Συμβουλίου σύμφωνα με τις αρχές της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας και σε πλήρη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα των υπηκόων τρίτων χωρών και των απάτριδων.
Αμεση ήταν η αντίδραση της πρόεδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν η οποία με ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χαιρέτισε την συμφωνία λέγοντας: «Χαιρετίζω την επιτυχή πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε από τα κράτη μέλη σχετικά με την πρόταση για την διαχείριση κρίσεων. Πρόκειται για μια πραγματική αλλαγή παιχνιδιού που μας επιτρέπει να προχωρήσουμε τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Συμβούλιο. Ενωμένοι μπορούμε να υλοποιήσουμε το Σύμφωνο πριν από το τέλος αυτής της θητείας.
Για μια μεγάλη μέρα για την Ευρώπη έκανε λόγο ο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς επιβεβαιώνοντας πως επετεύχθη η συμφωνία των κρατών μελών σχετικά με τον κανονισμό για τη διαχείριση κρίσεων. «Ενα βήμα πιο κοντά στο αποτελεσματικό και προβλέψιμο σύστημα μετανάστευσης και ασύλου που οι Ευρωπαίοι περιμένουν και αξίζουν. Μια μεγάλη μέρα για την Ευρώπη».
«Η σημερινή συμφωνία συνιστά ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός και είμαστε στο εξής σε καλύτερη θέση για να επιτύχουμε συμφωνία επί του συνόλου του Συμφώνου Ασύλου και Μετανάστευσης με το Κοινοβούλιο μέχρι το τέλος του εξαμήνου», δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών της Ισπανίας Φερνάντο Γκράντε-Μαρλάσκα Γκόμεθ.
Υπενθυμίζεται ότι η επίτευξη συμβιβασμού είχε αποτύχει στο συμβούλιο εσωτερικών υποθέσεων που διεξήχθη την περασμένη εβδομάδα στις Βρυξέλλες καθώς υπήρξε διαφωνία την τελευταία στιγμή μεταξύ της Ιταλίας και της Γερμανίας με την πρώτη να αντιδρά στο ρόλο που επιθυμούσε το Βερολίνο να έχουν οι ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στην έρευνα και διάσωση στη Μεσόγειο.
Ωστόσο η αρμόδια Επίτροπος για την μετανάστευση Ιλβα Γιόχανσον έκανε λόγο «για μικρά πολιτικά εμπόδια» και δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η τελική απόφαση να ληφθεί ίσως και εντός των επόμενων ημερών κατά της διάρκεια της Coreper, δηλαδή της συνεδρίασης των μόνιμων αντιπροσώπων της Ε.Ε. κάτι που τελικά έγινε σήμερα.
Ο κανονισμός για τη διαχείριση κρίσεων μεταξύ άλλων δίνει μεγαλύτερα περιθώρια κινήσεων στις χώρες υποδοχής σε περίπτωση μεγάλου αριθμού αφίξεων ή εργαλειοποίησης της μετανάστευσης από τρίτες χώρες. Επιπλέον ορίζει κατώτατα όρια για την έναρξη των διαδικασιών έκτακτης ανάγκης. Βάσει αυτών οι αρμόδιες υπηρεσίες των κρατών μελών θα μπορούν να έχουν τους αιτούντες άσυλο υπό περιορισμό στα κέντρα κράτησης έως και 40 εβδομάδες μέχρι να επεξεργαστούν τις υποθέσεις τους.
Αρχικά στο σχέδιο αντιδρούσε ο Γερμανός καγκελάριος Ο. Σόλτς ο οποίος ωστόσο βλέποντας τα ποσοστά του AfD να αυξάνονται και μάλιστα εν μέσω προεκλογικής περιόδου (περιφερειακές εκλογές) υπαναχώρησε. Όμως για να κάμψει την αντίδραση των Πρασίνων, μέρος του κυβερνητικού συνασπισμού, πέτυχε συμβιβασμό με την Ισπανική προεδρία να συμπεριλάβει τη στήριξη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που ασχολούνται με τη διάσωση στη θάλασσα, προκαλώντας την αντίδραση της Ιταλίας η οποία τις τελευταίες εβδομάδες έχει δει τις ροές μεταναστευτικών ροών να αυξάνονται δραματικά.
Τελικά υπαναχώρησε έχοντας τη στήριξη και του φιλελεύθερου FDP, του δεύτερου κυβερνητικού εταίρου στην τρικομματική κυβέρνηση, το οποίο άσκησε επίσης πίεση στους Πράσινους υπογραμμίζοντας την ανάγκη για έναν ”υπεύθυνο συμβιβασμό”.