Η παρ’ ολίγον σύμπτωση των εορτασμών της ελληνικής επανάστασης κατά της οθωμανικής κυριαρχίας με την κρίσιμη ευρωτουρκική σύνοδο της Βάρνας γεννά εύλογους συνειρμούς για το μέλλον της σχέσης μας με τον ανατολικό γείτονα. Η νηφάλια πλην ρεαλιστική αποτύπωση των δεδομένων μπορεί να σκιαγραφήσει τις γενικότερες τάσεις που αναπτύσσονται στην περιοχή καθώς και την ενδεδειγμένη στρατηγική έναντι των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα μας, εφόσον επιβεβαιωθεί η βασική υπόθεση της αντικατάστασης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Άγκυρας - Βρυξελλών από την επιδίωξη κάποιας μορφής ενισχυμένης οικονομικής συνεργασίας.
Καταρχάς, ο δημογραφικός παράγοντας δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Η προοπτική εντονότερης γήρανσης και συρρίκνωσης του ελληνικού πληθυσμού αποτελεί ορατό κίνδυνο που πρέπει να αποσοβηθεί με κάθε κόστος. Η ενσωμάτωση δημογραφικά ακμαίων πληθυσμών από κοινού με τις απαραίτητες πολιτικές υποστήριξης της εγχώριας γεννητικότητας συνιστά μονόδρομο επιβίωσης του έθνους ως αυτοδύναμης πολιτιστικής οντότητας στο εσωτερικό της Ένωσης.
Στον αντίποδα, η αναπόφευκτη ένταξη της Τουρκίας στην ολιγομελή λέσχη των κρατών που αριθμούν πάνω από εκατό εκατομμύρια πολίτες θα επιτείνει την ήδη υπάρχουσα αποσταθεροποίηση για κοινωνικοοικονομικά και, κυρίως, πολιτικά αίτια, στο μέτρο που η δημογραφική δυναμική της κουρδικής μειονότητας υπερτερεί έναντι των υπολοίπων πληθυσμιακών ομάδων. Η διαχείριση της έντασης που αναμένεται να κλιμακωθεί σε Αιγαίο και Κύπρο μπορεί να διαιρεθεί για αναλυτικούς λόγους σε δύο χρονικά επίπεδα:
-Βραχυπρόθεσμα, η Ελλάδα οφείλει να οικοδομήσει τις απαραίτητες ανασχετικές συνέργειες μέσα από το κλείσιμο εκκρεμοτήτων με τους λοιπούς γείτονες (Αλβανία, ΠΓΔΜ) στο πλαίσιο έντιμων συμβιβασμών, την εμβάθυνση της περιφερειακής συνεργασίας με χώρες που διαθέτουμε κοινά συμφέροντα (Βουλγαρία, Αίγυπτος, Ισραήλ) και τη σύμπραξη της Δύσης στην επείγουσα προσπάθεια επανεξοπλισμού ως τμήμα της επικείμενης διευθέτησης του δημοσίου χρέους με αμοιβαία επωφελή τρόπο.
-Μακροπρόθεσμα, η υλοποίηση του ευρωπαϊκού σχεδιασμού ενεργειακής ασφάλειας μέσω της αξιοποίησης των ελληνικών και κυπριακών κοιτασμάτων θα εμπλέξει τον γαλλογερμανικό άξονα στη θωράκιση των δύο ΑΟΖ, υπό το πρόσχημα ενδεχομένως της προστασίας ζωτικών εγκαταστάσεων έναντι ασύμμετρων απειλών. Η σύσταση ομοσπονδιακού ηπειρωτικού στρατού ως απάντηση στις διαφαινόμενες γεωστρατηγικές εξελίξεις (αμερικανική απομάκρυνση, ασιατική ανάδυση) θα δώσει την οριστική, στο μέτρο του προβλεπτού, λύση στο βασικό πρόβλημα ασφαλείας που ταλανίζει τους Έλληνες εδώ και σχεδόν δύο αιώνες.
Το παράθυρο ευκαιρίας για ανατροπή των ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο υπέρ των αναθεωρητικών δυνάμεων θα παραμείνει ανοικτό για μικρό χρονικό διάστημα. Η γνώση αυτή καθοδηγεί τους ηγέτες της αντίπερα όχθης. Ευελπιστούμε το ίδιο να συμβαίνει και καθ’ ημάς.