Πριν από μερικά χρόνια όλοι μιλούσαν για το έλαιο άργκαν. Το όνομα του ταυτίστηκε με την καλλυντική φροντίδα των μαλλιών και η αγορά γέμισε με προϊόντα περιποίησης που περιείχαν το ευεργετικό λάδι.
Τη σκυτάλη όμως φαίνεται πως διεκδικεί τώρα ένα σπάνιο λάδι για την ελληνική αγορά, ονομαζόμενο μπατάνα (batana oil). Το νεοφερμένο έλαιο προέρχεται από τους φοίνικες που βρίσκονται στα τροπικά δάση της κεντρικής και νότιας Αμερικής. Μάλιστα, τα περισσότερα προς εκμετάλλευση φοινικόδεντρα αναπτύσσονται στους απομονωμένους υγρότοπους μιας φτωχής περιοχής που ονομάζεται Rio Kruta.
Αν και σε εμάς ήταν μέχρι πρόσφατα παντελώς άγνωστο, δεν συμβαίνει το ίδιο με τους κατοίκους της φυλής Μισκίτο στην Ονδούρα. Εκεί, οι κάτοικοι το χρησιμοποιούν εκατοντάδες χρόνια για το φαγητό, αλλά και για την καλλυντική περιποίηση σε μαλλιά και δέρμα. Οι ίδιοι το αποκαλούν θαυματουργό λάδι, λόγω της εξαιρετικής περιεκτικότητας του σε αντιοξειδωτικά (τροκοφερόλες και τροκοτροειδή) και βιταμίνες, όπως ωμέγα 6, ωμέγα 9 και βιταμίνη Ε.
Οι φαρμακευτικές και καλλυντικές του ιδιότητες κίνησαν πριν αρκετά χρόνια, το 1880, το ενδιαφέρον του διεθνούς οργανισμού NGO MOPAWI, τα μέλη του οποίου ξεκίνησαν προσπάθειες εξαγωγής του λαδιού μπατάνα. Παρά όμως τις προσπάθειες τους δεν είχαν καταφέρει να παράξουν πάνω από 2.000 λίτρα τον χρόνο. Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, ένας Καναδός επιχειρηματίας ο οποίος είχε μεγάλη εμπειρία στην καλλυντικοβιομηχανία, εντυπωσιάζεται από την μεταμόρφωση των μαλλιών της συζύγου του, η οποία χρησιμοποιούσε το λάδι μπατάνα και αποφασίζει να επενδύσει στην παραγωγή. Συνεργάζεται με τον διεθνή οργανισμό NGO MOPAWI και λανσάρει το προϊόν στην αγορά με την ονομασία «Ojon». Η επιλογή της λέξης δεν είναι καθόλου τυχαία, μια και στη γλώσσα των κατοίκων της φυλής Μισκίτο «ojon» σημαίνει φοίνικας.
Σήμερα η παραγωγή του ελαίου μπατάνα απασχολεί χιλιάδες άτομα με τις οικογένειες τους. Από την Ονδούρα το λάδι ταξιδεύει σε ένα μικρό χωριό της Ιταλίας, μπαίνει σε ελκυστικά μπουκαλάκια και γίνεται προϊόν πολυτελείας για μαλλιά και δέρμα.
Πως δημιουργείται το έλαιο μπατάνα
Η διαδικασία εκχύλισης του είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα. Κάθε φοινικόδεντρο βγάζει 10-20 μεγάλα τσαμπιά φρούτων κάθε χρόνο. Τα φρούτα συλλέγονται από τα δέντρα, βράζονται και μετά σφυροκοπούνται, ώστε να αφαιρεθεί το εξωτερικό πορτοκαλί κέλυφος. Στη συνέχεια οι καρποί πλένονται και απλώνονται σε μεγάλες επιφάνειες για να στεγνώσουν με το φως του ήλιου. Όταν είναι τελείως στεγνοί, αφαιρούν τους πυρήνες και τους ζεσταίνουν σε χαμηλή θερμοκρασία μέχρι να βγει το λάδι. Μια διαδικασία που χρειάζεται πολλά εργατικά χέρια και καθόλου μηχανήματα.
Οφέλη για μαλλιά και δέρμα
Ερευνες έδειξαν ότι λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του λαδιού μπατάνα σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά είναι εξαιρετική τροφή για τα μαλλιά και το δέρμα.
Για τα μαλλιά
Ενισχύει τους θύλακες της τρίχας.
Αποτρέπει το σπάσιμο.
Επανορθώνει τα κατεστραμμένα μαλλιά χάρη στη βιταμίνη Ε
Έχει αντιμυκητιακές ιδιότητες.
Καταπραΰνει τον κνησμό και την ξηροδερμία.
Για το δέρμα
Αποτρέπει την απώλεια υγρασίας και ενισχύει την ενυδάτωση.
Απαλύνει την επιδερμίδα.
Αυξάνει την ελαστικότητα και μειώνει τις επιφανειακές ρυτίδες.
Προστατεύει από περιβαλλοντικές βλάβες.
Λειτουργεί σαν ασπίδα προστασίας από την ηλιακή ακτινοβολία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε το αντηλιακό μας.