Jane Fonda: Η Αμερικανίδα ηθοποιός, επιχειρηματίας και ακτιβίστρια που άνοιξε το δρόμο για τα ίσα δικαιώματα

Jane Fonda: Η Αμερικανίδα ηθοποιός, επιχειρηματίας και ακτιβίστρια που άνοιξε το δρόμο για τα ίσα δικαιώματα
Lucas Jackson / Reuters

Διανύουμε μια περίοδο οπού οι γυναίκες αποκτούν επιτέλους το δικαίωμα να αποφασίζουν οι ίδιες για το σώμα τους: η συντριπτική πλειοψηφία των Ιρλανδων ψήφισε υπέρ της φιλελευθεροποίησης της νομοθεσίας για την άμβλωση, ο Harvey Weinstein έρχεται αντιμέτωπος με κατηγορίες κακοποίησης γυναικών, ενώ συνεχίζεται η μάχη για ίσες αμοιβές στον επαγγελματικό χώρο.

Μια γυναίκα που άνοιξε το δρόμο για τα ίσα δικαιώματα είναι η Jane Fonda. Η Αμερικανίδα ηθοποιός, επιχειρηματίας, ακτιβίστρια, έχει αφήσει μια αξιοσημείωτη παρακαταθήκη στα γυναικεία δικαιώματα, χωρίς ποτέ να χάσει το χιούμορ ή τη γοητεία της.

Εξώφυλλο της Jane Fonda από το 1959.
Karen Radkai via Getty Images
Εξώφυλλο της Jane Fonda από το 1959.

Γεννήθηκε στις 21 Δεκεμβρίου του 1937 στη Νέα Υόρκη, κόρη του διακεκριμένου ηθοποιού, Henry Fonda. Ακολούθησε σπουδές υποκριτικής ενώ παράλληλα εργαζόταν ως μοντέλο.

Το μεγάλο «μπαμ» έγινε το 1968 όταν έπαιξε στην ταινία επιστημονικής φαντασίας «Barbarella», σε σκηνοθεσία του τότε συζύγυ της Roger Vadim, με τον οποίο απέκτησε το πρώτο της παιδί, την κόρη της Vanessa.

Tο 1969 κεντρίζει το ενδιαφέρον με το «They Shoot Horses, Don’t They?», ενώ ξεκινά τον ηχηρό ακτιβισμό της ενάντια στον πόλεμο στο Βιετνάμ. Επισκέφθηκε το Hanoi του Βιετνάμ το 1972. Εκεί, βγήκε μια φωτογραφία οπού κάθεται με όπλα κατά των Αμερικανών και έκτοτε της αποδόθηκε το ψευδώνυμο «Hanoi Jane». Η εν λόγω φωτογραφία και οι αριστερές της πεποιθήσεις, παραμένουν δύο αιχμηρά σημεία για τα οποία την κατηγορούν πολλοί συμπολίτες της.

Η Jane Fonda παραλαμβάνει το Oscar για το ρόλο της στην ταινία «Coming Home».
ABC Photo Archives via Getty Images
Η Jane Fonda παραλαμβάνει το Oscar για το ρόλο της στην ταινία «Coming Home».

Η Fonda κέρδισε το πρώτο Oscar καλύτερης ηθοποιού το 1971, με την ταινία «Κlute» και το δεύτερο το 1978 με την ταινία «Coming Home».

Με τη δική της εταιρεία IPC Films παρήγαγε ταινίες που σημείωσαν αξιοσημείωτες επιτυχίες όπως η κωμωδία «Fun with Dick and Jane» του 1977 και το «Julia».

Μετά το διαζύγιο με τον Vadim στις αρχές 1973, παντρεύτηκε τον ακτιβιστή Tom Hayden με τον οποίο απέκτησε τον γιο της Troy O’Donovan Garity. Υιοθέτησε την 14-χρονη Mary Luana Williams, το1982.

Harry Langdon via Getty Images

Τη δεκαετία του ’80 ξεκίνησε την επανάσταση του βίντεο: χάρη σε αυτήν, το βίντεο μπήκε σε κάθε σπίτι καθώς σύστησε την αεροβική κατ′ οίκον. Η πρώτη βιντεοκασέτα γυμναστικής που κυκλοφόρησε το 1982 πούλησε 17 εκατομμύρια αντίγραφα.

Ήταν και παραμένει υπέρμαχος της άσκησης και του υγιεινού τρόπου ζωής, ωστόσο, έχει παραδεχθεί ανοιχτά ότι υπέφερε από σοβαρές κρίσης βουλιμίας μέχρι πρόσφατα - κάτι που ξεκίνησε στα 13 της.

H Jane Fonda, τρίτη από αριστερά, στην πορεία υπέρ της άμβλωσης στην Washington. Μαζί της, οι Morgan Fairchild, Bella Abzug, Judy Collins, Molly Yard, Eleanor Goldberg, Marlo Thomas, Whoopi Goldberg και Cybill Shepherd.
Ron Galella via Getty Images
H Jane Fonda, τρίτη από αριστερά, στην πορεία υπέρ της άμβλωσης στην Washington. Μαζί της, οι Morgan Fairchild, Bella Abzug, Judy Collins, Molly Yard, Eleanor Goldberg, Marlo Thomas, Whoopi Goldberg και Cybill Shepherd.

Ίδρυσε το G-CAPP το ίδρυμα για την αντιμετώπιση της εφηβικής εγκυμοσύνης το 1994, ενώ τον Μάρτιο του 2001 έκανε μια δωρεά της τάξεως του 12,5 εκατομμυρίων στο Harvard για τη δημιουργία τμήματος σπουδών για τη μελέτη των φύλων. Η δωρεά αυτή ήταν η μεγαλύτερη που σημειώθηκε στην ιστορία του πανεπιστημίου μέχρι τότε.

Αποσύρθηκε από την ηθοποιία το 1991, όταν παντρεύτηκε τον Ted Turner, κυρίαρχη φυσιογνωμία στα Μέσα Ενημέρωσης. Έκανε τη μεγάλη επιστροφή της με το «Κακιά Πεθερά» το 2005, την ίδια περίοδο που έγραψε και την αυτοβιογραφία της, «My Life So Far».

Την ίδια χρονιά ίδρυσε το γυναικείο Media Center μαζί με τις Robin Morgan και Gloria Steinem, ενώ το 2006 βρέθηκε στη Σουηδία για να ενισχύσει τον αγώνα του πολιτικού κόμματος FI (Feministic Initiative) στις εθνικές εκλογές που επικεντρώνεται σε προνόμια για τις γυναίκες.

Πέραν των Όσκαρ της, έχει λάβει αμέτρητες ακόμη βραβεύσεις και διακρίσεις, όπως:

- 1962, «Miss Army Recruiting» από το Πεντάγωνο.

- 1981, «Women in Film» Crystal Award.

- 1994, έγινε Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως από τα Ηνωμένα Έθνη.

- 2007, τιμητικός Χρυσός Φοίνικας από το Φεστιβάλ των Καννών για τη συνολική της συνεισφορά στον κινηματογράφο.

- 2009, «Lifetime Achievement Award» από την Νεοϋουρκέζικη Ένωση New York Women’s Agenda.

Έκλεισε τα 80 τον περασμένο Δεκέμβριο και για να γιορτάσει τα γενέθλιά της, οργάνωσε ένα φιλανθρωπικό πάρτυ οπού συγκέντρωσε $1.3 εκ. για την GCAPP.