Η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι διεμήνυσε στους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση την Πέμπτη ότι η ανακοπή των μεταναστευτικών ροών από τις αφρικανικές χώρες δεν έχει να κάνει τόσο με την φιλανθρωπία όσο με ισχυρές εταιρικές σχέσεις σε συνδυασμό με στρατηγικές επενδύσεις σε αυτά τα έθνη.
Η Μελόνι δήλωσε στους δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου για το τέλος του έτους ότι η συμφωνία του περασμένου μήνα για το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της ΕΕ βελτίωσε εν μέρει την κατάσταση για την Ιταλία και άλλες χώρες που ταλανίζονται από το μεταναστευτικό, ωστόσο δεν αποτελεί λύση για τις αυξανόμενες αφίξεις μεταναστών.
«Αυτό που πρέπει να γίνει στην Αφρική δεν είναι φιλανθρωπία», είπε. «Αυτό που πρέπει να γίνει στην Αφρική είναι να οικοδομήσουμε συνεργασία και σοβαρές στρατηγικές σχέσεις ως ίσοι, όχι ως αρπακτικά».
Η Μελόνι τόνισε επίσης την ανάγκη «να υπερασπιστούμε το δικαίωμα να μην χρειάζεται να μεταναστεύουμε ... και αυτό γίνεται με επενδύσεις και στρατηγική».
Οι μεταρρυθμίσεις στις οποίες συμφώνησαν οι ηγέτες της ΕΕ τον περασμένο μήνα βασίζονται σε ένα νέο σύνολο κανονισμών που διέπουν τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη ανταποκρίνονται στους ανθρώπους που φθάνουν στην Ευρώπη. Η συμφωνία έχει επικριθεί δριμύτατα από ανθρωπιστικές οργανώσεις, λέγοντας ότι θα μειώσει τα δικαιώματα των ανθρώπων που μεταναστεύουν.
Η Μελόνι δήλωσε επίσης ότι η στήριξη της ανάπτυξης της Αφρικής και οι κίνδυνοι που ενέχει η τεχνητή νοημοσύνη (AI) θα είναι μεταξύ των βασικών θεμάτων για την Ιταλία κατά τη διάρκεια της μονοετούς προεδρίας της στην Ομάδα των Επτά (G7), την οποία ανέλαβε η Ρώμη στις αρχές Ιανουαρίου.
Η Ιταλία περιέγραψε την προτεινόμενη στρατηγική της στην Αφρική στο λεγόμενο Σχέδιο Ματέι -που πήρε το όνομά του από τον Ενρίκο Ματέι, ιδρυτή της κρατικά ελεγχόμενης εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου Eni- το οποίο επιδιώκει να επεκτείνει τη συνεργασία πέραν της ενέργειας.
H Mελόνι δήλωσε ότι το σχέδιο περιλαμβάνει συγκεκριμένα έργα, αλλά απέφυγε να δώσει λεπτομέρειες, προσθέτοντας ότι θα παρουσιαστούν τις επόμενες εβδομάδες.
Παραδοχή μεταναστευτικής... αποτυχίας
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι τα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης - μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ακροδεξιάς κυβέρνησης συνασπισμού της - είναι μέχρι στιγμής απογοητευτικά.
Η κυβέρνηση Μελόνι συγκέντρωσε επικρίσεις από ανθρωπιστικές οργανώσεις και αριστερά κόμματα της αντιπολίτευσης, αφού ενέκρινε αυστηρότερους μεταναστευτικούς νόμους, περιορισμούς στις επιχειρήσεις διάσωσης στη θάλασσα και σχέδια για την κατασκευή κέντρων υποδοχής μεταναστών στην Αλβανία. Όμως οι προεκλογικές της υποσχέσεις να σταματήσει τις μαζικές μεταναστευτικές ροές προς την Ιταλία έχουν μείνει ως επί το πλείστον ανεκπλήρωτες.
Το 2023, η διαδρομή από τη Βόρεια Αφρική μέσω της κεντρικής Μεσογείου προς την Ιταλία έγινε η πιο πολυσύχναστη μεταναστευτική διαδρομή της Ευρώπης.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, συνολικά 260.662 άνθρωποι διέσχισαν τη Μεσόγειο Θάλασσα από τη Βόρεια Αφρική προς την Ευρώπη από τις αρχές του 2023.
Τα στοιχεία του ιταλικού υπουργείου Εσωτερικών έδειξαν ότι οι αφίξεις μεταναστών στην Ιταλία αυξήθηκαν κατά 50% το 2023 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Περίπου 155.750 μετανάστες έφτασαν στις ιταλικές ακτές πέρυσι, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 17.000 ασυνόδευτων ανηλίκων, σε σύγκριση με 103.850 το 2022.
«Τα στοιχεία σχετικά με τη μετανάστευση δεν είναι ικανοποιητικά, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τον όγκο της εργασίας που αφιερώσαμε σε αυτό», δήλωσε η κ. Μελόνι, προσθέτοντας ότι θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις αφρικανικές χώρες για την πρόληψη των παράνομων αναχωρήσεων μεταναστών.
«Στόχος μου είναι να εργαστώ στην Αφρική, να εμποδίσω τις αναχωρήσεις στην Αφρική, να αξιολογήσω τη δυνατότητα να ανοίξουμε εκεί hot-spots για να διαπιστώσουμε ποιος έχει το δικαίωμα και ποιος όχι να έρθει στην Ευρώπη», πρόσθεσε η Mελόνι. «Ταυτόχρονα θα εργαστούμε για τη νόμιμη μετανάστευση».
Ο Ιταλός πρωθυπουργός αναφέρθηκε και σε άλλα καυτά διεθνή θέματα, ξεκαθαρίζοντας τη θέση της Ρώμης για τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς.
«Νομίζω ότι θα ήταν λάθος να πούμε ”πρώτα καταστρέφουμε τη Χαμάς και μετά θα μιλήσουμε’”, δήλωσε η Μελόνι σχετικά με το μέλλον των Παλαιστινίων στη Γάζα. «Διότι ένα από τα πιο αποτελεσματικά εργαλεία για να ξεσκεπάσουμε τη Χαμάς, η οποία δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για την παλαιστινιακή υπόθεση, είναι να εργαστούμε για μια σοβαρή διαρθρωτική λύση του παλαιστινιακού προβλήματος».
Απαντώντας στους πιθανούς κινδύνους απομόνωσης της Ιταλίας στην Ευρώπη, αφού τον περασμένο μήνα το ιταλικό κοινοβούλιο απέρριψε πρόταση για την επικύρωση της μεταρρύθμισης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) που αποσκοπεί στην ενίσχυση των εξουσιών του συστήματος για την εποπτεία των προβληματικών χωρών, η Μελόνι χαρακτήρισε το εργαλείο αυτό «παρωχημένο».
Πρόσθεσε ότι η αποτυχία της Ιταλίας να επικυρώσει τη μεταρρύθμιση του ταμείου θα μπορούσε να μετατραπεί σε ευκαιρία για να γίνει «πιο αποτελεσματικό».
Η Ιταλία παραμένει η μόνη χώρα της ΕΕ που απέτυχε να επικυρώσει τη συνθήκη, η οποία δεν μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς την έγκριση όλων των εθνικών κοινοβουλίων.