Στα 41 χρόνια της εμπειρίας του στον οίκο δημοπρασιών του - Maison Osenat -, που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τον πύργο του Φονταινεμπλώ, ο Ζαν Πιερ Οζενά δεν έχει ξαναδεί κάτι τέτοιο.
«Αυτή είναι μια τρελή ιστορία. Αρκετά ασυνήθιστη», δήλωσε στον Guardian.
Αυτή η ιστορία κόστισε τη δουλειά του σε έναν από τους ειδικούς του οίκου δημοπρασιών. «Ο ειδικός έκανε ένα λάθος. Ένα άτομο απέναντι σε 300 ενδιαφερόμενους Κινέζους αγοραστές, δεν μπορεί να έχει δίκιο», δήλωσε ο Οζενά. «Εργαζόταν σε εμάς, αλλά όχι πλέον. Εξάλλου, ήταν ένα σοβαρό λάθος», συμπλήρωσε.
Όλα ξεκίνησαν όταν μια Γαλλίδα - που τα τελευταία χρόνια ζει σε άλλη χώρα - αποφάσισε να πουλήσει έπιπλα και άλλα αντικείμενα από το σπίτι της μητέρας της στη Βρετάνη. Ανέθεσε την πώληση στον συγκεκριμένο οίκο και το βάζο- που ανήκε στη γιαγιά της - εστάλη στο Παρίσι και συμπεριλήφθηκε σε δημοπρασία με 200 αντικείμενα, που είχαν αξία έως 8.000 ευρώ, αναφέρει ο Guardian.
«Βάζο από πορσελάνη και σμάλτο, μπλε και άσπρο, σφαιρικό, με μακρύ κυλινδρικό λαιμό, διακοσμημένο με εννιά δράκους και σύννεφα», ανέφερε η περιγραφή στον κατάλογο για το επίμαχο βάζο, με διαστάσεις 54Χ40 εκατ., ενώ σημείωνε ότι το αντικείμενο είναι «σε καλή κατάσταση».
Η εκτιμώμενη αξία του, 1.500-2.000 ευρώ, αποτύπωνε την άποψη του ειδικού πως επρόκειτο για διακοσμητικό του 20ου αιώνα και όχι για κάποιο σπάνιο αντικείμενο. Όμως, ο Οζενά άρχισε να υποψιάζεται ότι αυτό μπορεί να μην ισχύει, όταν ο κατάλογος αναρτήθηκε στο διαδίκτυο και στην έκθεση πριν από τη δημοπρασία εμφανίστηκαν 300-400 ενδιαφερόμενοι αγοραστές.
«Ήρθαν με λάμπες και μεγεθυντικούς φακούς για να το εξετάσουν. Προφανώς κάτι έβλεπαν. Υπήρχαν τόσες πολλές εγγραφές (για τη διαδικτυακή δημοπρασία), που έπρεπε να τις σταματήσουμε. Σε εκείνο το σημείο καταλάβαμε ότι κάτι συνέβαινε», δήλωσε.
Αρχικά, οι άνθρωποι του οίκου δημοπρασιών απέδωσαν το απρόσμενο ενδιαφέρον στο πάθος της κινεζικής κοινότητας της Γαλλίας για την τέχνη της Κίνας.
Έπειτα από αυτή την αντίδραση, αποφάσισαν να μην δεχθούν διαδικτυακά προσφορές και ο αριθμός των υποψήφιων αγοραστών περιορίστηκε στους 30.
Οι μισοί ήταν στην αίθουσα όπου έγινε η δημοπρασία και οι υπόλοιποι έκαναν προσφορές από το τηλέφωνο. Κάθε ένας τους έπρεπε να καταβάλει εγγύηση 10.000 ευρώ για να πάρει μέρος.
Μόλις η διαδικασία έφτασε στο αντικείμενο 36 του καταλόγου- το επίμαχο βάζο- άρχισε ένας «πόλεμος» προσφορών: 100.000, 200.000, 500.000 ευρώ και ξαφνικά κάποιος φώναξε «2 εκατομμύρια». Όταν το ποσό ανέβηκε στα 5 εκατομμύρια, δέκα ενδιαφερόμενοι συνέχιζαν να «κονταροχτυπιούνται». Στα 7 εκατομμύρια είχαν μείνει δύο.
Όταν τελικά ακούστηκε το σφυράκι, η τελική προσφορά είχε φτάσει στα 7,7 εκατομμύρια ευρώ. Μαζί με τις αμοιβές, ο Κινέζος αγοραστής- που δεν κατονομάστηκε- θα πληρώσει 9,12 εκατομμύρια.
Αυτά τα απρόσμενα έσοδα έφεραν και προβλήματα στην προηγούμενη ιδιοκτήτρια, σύμφωνα με τον Οζενά. «Το βάζο ανήκε στην οικογένειά της εδώ και γενιές. Έβαζαν λουλούδια σε αυτό. Είχε ζήσει 30 χρόνια με το βάζο και δεν φαντάστηκε ποτέ ότι αξίζει τόσα», δήλωσε.
«Είναι απολύτως αναστατωμένη. Εάν είχε πωληθεί για 150.000 ευρώ θα ήταν αλλιώς. Αλλά τα 7,7 εκατομμύρια είναι κάτι άλλο. Είναι τρομοκρατημένη ότι θα βρεθεί στα ΜΜΕ και αυτό την έχει σημαδέψει αρκετά», συμπλήρωσε.
Ο αγοραστής έκανε την προσφορά του τηλεφωνικά και ζει στην Κίνα. Εικάζεται ότι πέρα από το γεγονός ότι το βάζο έχει δράκους και σύννεφα- ένα περιζήτητο μοτίβο για συλλέκτες από την ανατολική Ασία- κάποιοι μπορεί να είδαν σε αυτό μια σφραγίδα του αυτοκράτορα του 18ου αιώνα.
Ο ειδικός που απολύθηκε- και δεν έχει κατονομαστεί- φέρεται να επιμένει στην αρχική εκτίμησή του. Ο Σεντρίκ Λαμπόρντ, διευθυντής του τμήματος για την ασιατική τέχνη στον οίκο δημοπρασιών, δεν είναι απόλυτα πεπεισμένος ότι ο εκτιμητής έκανε λάθος.
«Δεν ξέρουμε εάν είναι παλιό ή όχι, ή γιατί πουλήθηκε σε τέτοια τιμή. Πιθανόν να μην μάθουμε ποτέ», δήλωσε ο Λαμπόρντ. «Στην Κίνα, η αντιγραφή ενός αντικειμένου- όπως ενός βάζου του 18ου αιώνα- είναι επίσης μια τέχνη. Σε αυτή την περίπτωση δεν έχω απάντηση. Τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει κάποιες εκπλήξεις σε δημοπρασίες με ασιατικά αντικείμενα», συμπλήρωσε.
Από την πλευρά του ο Οζενά σημείωσε ότι έχει εμπιστοσύνη στην άποψη της αγοράς. «Ο ειδικός πίστεψε ότι ήταν αντίγραφο του 20ου αιώνα, ένα διακοσμητικό, οπότε δεν αλλάξαμε την εκτίμηση. Στο τέλος, η αγορά αποφάσισε ότι ήταν του 18ου αιώνα», δήλωσε. «Έχω εμπιστοσύνη στην αγορά. Ένας ειδικός είπε αυτό που είπε… αλλά η πραγματική τιμή είναι αυτό που αποφασίζουν οι αγοραστές», κατέληξε.